Ташматова Наргиза Бахадировнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ҳарбий хизматчиларда эндокрин ва қон томир хавф омилларини ҳисобга олган ҳолда алопеция учун комплекс терапияни такомиллаштириш”, 21.02.23 – Ҳарбий тиббиёт (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Har26.
Илмий раҳбар: Расулова Зулфия Дадаевна, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлари Ҳарбий тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар номи), ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлари Ҳарбий тиббиёт академияси, DSc.04/04.07.2023.Tib.171.01.
Расмий оппонентлар: Сабиров Улуғбек Юсупханович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Раимкулова Нарине Робертовна, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ҳарбий ҳарбий хизматчиларда эндокрин ва қон томир хавф омилларини ҳисобга олган ҳолда алопеция учун комплекс терапияни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ҳарбий хизматчиларда ўчоқли алопециядаги дерматопатологик жараён кечиши ва соч тўкилишининг табиати ва бирга келадиган патологик ҳолатларда эндокрин тизим гормонлари андроген, экстроген, пролактин, инсулин ва қондаги темир миқдорини ўзгариши ҳисобига бош терисидаги майда қон томирларнинг қон билан таъминланишини ўзгариши ҳисобига юзага келиши асосланган;
илк бор алопеция ривожланишида йод танқислик ҳолати натижасида юзага келадиган қалқонсимон бези гормонларининг ўзгариши билан биргаликда кечадиган яширин темир танқислик ҳолатида бош соҳаси терисидаги моддалар алмашинувининг бузилиши натижасида кислород билан таъминлашининг издан чиқиши ҳисобига бириктирувчи тўқима ривожланиши натижасида сочнинг янгиланишига салбий таъсири исботланган;
илк бор ҳарбий хизматчиларда ўчоқли алопециянинг эндокрин ва қон томир хавф омиллари триходерматоскопик ва лазерли Doppler флоуметрик тадқиқот натижаларига кўра соч тўкилишини олдини олишга қаратилган максимал патофизиологик механизмлари қон айланиши ва бош терисининг кислород билан таъминланиши ва бириктирувчи тўқиманинг ривожланишини олдини олиш тартибининг ўрни асосланган;
илк бор левотироксин натрий (Л-тироксин) ва темир сақловчи дори воситаларининг (ферсинол-Z) киритиш билан даволаш комбинaциясидан фойдаланган ҳолда ҳарбий хизматчиларнини даволаш стандартига киритиш орқали гормонал баланс назорати ҳисобига дерматологик комбинацияси такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Ҳарбий хизматчиларда ўчоқли алопецияни ташхислаш ва даволаш чора тадбирларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: илк бор ҳарбий хизматчиларда ўчоқли алопециядаги дерматопатологик жараён кечиши ва соч тўкилишининг табиати ва бирга келадиган патологик ҳолатларда эндокрин тизим гормонлари андроген, экстроген, пролактин, инсулин ва қондаги темир миқдорининг ўзгариши ҳисобига бош терисидаги майда қон томирларининг қон билан таъминланишининг ўзгариши ҳисобига юзага келиши асослангани бўйича олинган илмий натижалар асосида “Совершенствование комплексной терапии алопеции с учётом эндокринных и сосудистых факторов риска” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг 25.09.24 йилдаги 1-сон ҳамда ҲТА илмий кенгашнинг 26.09.24 йилдаги 2-сон баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг 3.10.2024 йилдаги 412-сонли кўрсатма хатига асосан Термиз ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 34-сон, Фарғона ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 20/8-сон, Қарши ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 15/1-сон, Самарқанд ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 22-сон буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 11.10.2024 йилдаги 414-сонли маълумотномаси). Тиббий ижтимоий самарадорлиги: мазкур илмий янгилик ҳарбий хизматчиларда соч тўкилиши билан хасталанган беморларни эрта ташхислашда, асоратларни камайтиришга эндокрин тизим фаолиятини бошқариш ва қоннинг таркибий элементлари миқдорини назорати тўғрисидаги маълумотлардан хабардор бўлишига хизмат қилган. Тиббий иқтисодий самарадорлиги: ҳарбий хизматчи беморларни ташхислаш ва даволаш ишларига сарфланадиган 640 минг сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган;
иккинчи илмий янгилик: илк бор алопеция ривожланишида ёд танқислик ҳолати натижасида юзага келадиган қалқонсимон бези гормонларининг ўзгариши билан биргаликда кечадиган яширин темир танқислик ҳолатида бош соҳаси терисидаги моддалар алмашинувининг бузилиши натижасида кислород билан таъминлашининг издан чиқиши ҳисобига бириктирувчи тўқима ривожланиши натижасида сочнинг янгиланишига салбий таъсири исботлангани бўйича олинган илмий натижалар асосида “Совершенствование комплексной терапии алопеции с учётом эндокринных и сосудистых факторов риска” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг 25.09.24 йилдаги 1-сон ҳамда ҲТА илмий кенгашнинг 26.09.24 йилдаги 2-сон баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг 3.10.2024 йилдаги 412-сонли кўрсатма хатига асосан Термиз ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 34-сон, Фарғона ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 20/8-сон, Қарши ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 15/1-сон, Самарқанд ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 22-сон буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 11.10.2024 йилдаги 414-сонли маълумотномаси). Тиббий ижтимоий самарадорлиги: мазкур илмий янгилик ҳарбий хизматчиларда соч тўкилиши билан хасталанган беморларда ёд танқислик ҳолати натижасида юзага келадиган қалқонсимон бези гормонларининг ўзгариши билан биргаликда кечадиган яширин темир танқислик ҳолатида бош соҳаси терисидаги моддалар алмашинувининг бузилиши эрта ташхислашда, асоратларни камайтириши тўғрисидаги маълумотлардан хабардор бўлишига хизмат қилган. Тиббий иқтисодий самарадорлиги: ҳарбий хизматчи беморларни ташхислаш ва даволаш ишларига сарфланадиган 640 минг сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган;
 учинчи илмий янгилик: илк бор ҳарбий хизматчиларда ўчоқли алопециянинг эндокрин ва қон томир хавф омиллари триходерматоскопик ва лазерли Допплер флоуметрик тадқиқот натижаларига кўра соч тўкилишини олдини олишга қаратилган максимал патофизиологик механизмлари қон айланиши ва бош терисининг кислород билан таъминланиши ва бириктирувчи тўқиманинг ривожланишини олдини олиш тартибининг ўрни асослангани бўйича олинган илмий натижалар асосида “Совершенствование комплексной терапии алопеции с учётом эндокринных и сосудистых факторов риска” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг 25.09.24 йилдаги 1-сон ҳамда ҲТА илмий кенгашнинг 26.09.24 йилдаги 2-сон баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг 3.10.2024 йилдаги 412-сонли кўрсатма хатига асосан Термиз ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 34-сон, Фарғона ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 20/8-сон, Қарши ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 15/1-сон, Самарқанд ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 22-сон буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 11.10.2024 йилдаги 414-сонли маълумотномаси). Тиббий ижтимоий самарадорлиги: мазкур илмий янгилик ҳарбий хизматчиларда ҳарбий хизматчиларда соч тўкилиши билан хасталанган беморларни ташхислашда триходерматоскопик ва лазерли Допплер флоуметрик текширув усули ёрдамида эрта асоратларни олдини олиш тўғрисидаги маълумотлардан хабардор бўлишига ҳизмат қилган. Тиббий иқтисодий самарадорлиги: ҳарбий хизматчи беморларни ташхислаш ишларига сарфланадиган 400 минг сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган;
тўртинчи илмий янгилик: илк бор левотироксин натрий (Л-тироксин) ва темир сақловчи дори воситаларининг (ферсинол-З) киритиш билан даволаш комбинасиясидан фойдаланган ҳолда ҳарбий хизматчиларнини даволаш стандартига киритиш орқали гормонал баланс назорати ҳисобига дерматологик комбинатцияси такомиллаштирилгани бўйича олинган илмий натижалар асосида “Совершенствование комплексной терапии алопеции с учётом эндокринных и сосудистых факторов риска” мавзусидаги услубий тавсиянома ЎР ҚК ҲТА мувофиқлаштирувчи эксперт кенгашининг 25.09.24 йилдаги 1-сон ҳамда ҲТА илмий кенгашнинг 26.09.24 йилдаги 2-сон баённомалари билан тасдиқланган ҳамда ЎзР Мудофаа вазирлигининг 3.10.2024 йилдаги 412-сонли кўрсатма хатига асосан Термиз ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 34-сон, Фарғона ҳарбий госпитали бўйича 5.10.2024 йилдаги 20/8-сон, Қарши ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 15/1-сон, Самарқанд ҳарбий госпитали бўйича 8.10.2024 йилдаги 22-сон буйруқлари билан амалиётга татбиқ этилган (ЎзР Мудофаа вазирлигининг 11.10.2024 йилдаги 414-сонли маълумотномаси). Тиббий ижтимоий самарадорлиги: мазкур илмий янгилик ҳарбий хизматчиларда соч тўкилишига қарши левотироксин натрий (Л-тироксин) ва темир сақловчи дори воситаларининг (ферсинол-З) комбинирланган даво тўғрисидаги маълумотлардан хабардор бўлишига хизмат қилади. Тиббий иқтисодий самарадорлиги: ҳарбий хизматчи беморларни даволаш ишларига сарфланадиган 240 минг сўмни иқтисод қилиш имкони беришга муайян даражада хизмат қилган.