Mansurova Nodira Anvarovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.    Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): Ingliz va o‘zbek tillaridagi marketing va menejment terminlarining struktur-semantik  xususiyatlari va tarjima muammolar, 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.2.PhD/Fil1816.
Ilmiy rahbar: Paluanova Xalifa Daribaevna, filologiya  fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti, DSc.03/30.12.2019.Fil.27.01.
Rasmiy opponentlar: Qodirova Fazilat Shukurovna, filologiya fanlari doktori, dotsent ; Ayaqulov Nurbek Abdug‘appor o‘g‘li, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Namangan davlat chet tillari instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.    Tadqiqotning maqsadi marketing va menejment terminlarining ingliz va o‘zbek tilllarida terminologik tizimining struktur-semantik xususiyatlarini ochib berish asosida tarjima qilish usullarini aniqlashdan iborat.
III.    Tadqiqotning ilmiy yangiligi:     
shog‘ishtirilayotgan tillardagi marketing va menejment sohasiga aloqador yangi terminologik birliklarning tilda paydo bo‘lishi va funksional foydalanish ko‘lamini kengayib borishning umumiy qonuniyatlari asosida teminlarning nutq vaziyatlarida semantik jihatdan aktuallashuviga ko‘ra terminologik potensiali  kengayishining tipologik mexanizmi ishlab chiqilgan;   
ingliz va o‘zbek tillarida marketing va menejment terminlarining turli leksik-semantik guruhlar (shaxs, predmet va obekt, shakl, harakat, yo‘nalish va o‘rin-joy)ga ajratish hamda sodda, qo‘shma, juft, qisqartma, ikki yoxud uch komponentli formal-struktur belgilarini ajratish orqali falararo terminosferaning funksional-derivatsion modeli takomillashtirilgan;
shog‘ishtirilayotgan tillarda marketing va menejment terminlarining leksik-semantik guruhlar asosida terminlarning freym strukturasini aniqlash orqali ularning metaforik, dominant komponent (yadro)lari doirasida birlashuvchi ikkilamchi (periferik) elementlarni voqelantiruvchi kognitiv omil ekanligi asoslangan;
ingliz tilining tipologik xususiyatlari va kontekstualizatsiya tendensiyalari natijasida yuzaga keladigan ko‘p ma'nolilik, sinonomiya, antonomiya hodisalarning ingliz tilidagi marketing va menejment terminlarini tarjima aspektiga tadbiq etish orqali terminlarni tarjima va pragmatika yo‘nalishiga xos bo‘lgan adekvat tarjima qilish usullarini qo‘llashga qaratilgan ilmiy-amaliy takliflar ishlab chiqilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Ingliz va o‘zbek tillaridagi marketing va menejment terminlarining struktur-semantik  xususiyatlari va tarjima muammolar mavzusida olib borilgan ilmiy-tadqiqot natijalari asosida
shog‘ishtirilayotgan tillardagi marketing va menejment sohasiga aloqador yangi terminologik birliklarning tilda paydo bo‘lishi va funksional foydalanish ko‘lamini kengayib borishning umumiy qonuniyatlari asosida teminlarning nutq vaziyatlarida semantik jihatdan aktuallashuviga ko‘ra terminologik potensiali  kengayishining tipologik mexanizmiga oid nazariy va amaliy xulosalardan “ACTED” xalqaro nodavlat notijorat tashkilotning “O‘zbekistonda ayollarning iqtisodiy huquq va imkoniyatlarini ilgari surish maqsadida fuqarolik jamiyatini rivojlantirish” loyihasi doirasida “Farg‘ona viloyatidagi ayollar tadbirkorlik salohiyatini oshirishda talab etiladigan faoliyat turlarini aniqlash” mavzusida olib borilgan tadqiqot natijasida tayyorlangan hisobotni ishlab chiqishda foydalanilgan (ACTED” xalqaro nodavlat notijorat tashkilotining 2024 yil 30 apreldagi 64-son maʼlumotnomasi). Natijada og‘zaki va yozma tarjima jarayonida tegishli terminlarni tushunishni osonlashishiga erishilgan;   
ingliz va o‘zbek tillarida marketing va menejment terminlarining turli leksik-semantik guruhlar (shaxs, predmet va obekt, shakl, harakat, yo‘nalish va o‘rin-joy)ga ajratish hamda sodda, qo‘shma, juft, qisqartma, ikki yoxud uch komponentli formal-struktur belgilarini ajratish orqali falararo terminosferaning funksional-derivatsion modelihaqidagi xulosalardan “English for business success” nomli o‘quv qo‘llanmasi ishlab chiqilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligining 2021-yil 31-maydagi 237-sonli buyrug‘iga asosan o‘quv adabiyotining nashr ruxsatnomasi). Natijada memorandum, bitim, bayonnoma va shartnomalar rasmiylashtirish ishlari sifat jihatidan yaxshilangan;
shog‘ishtirilayotgan tillarda marketing va menejment terminlarining leksik-semantik guruhlar asosida terminlarning freym strukturasini aniqlash orqali ularning metaforik, dominant komponent (yadro)lari doirasida birlashuvchi ikkilamchi (periferik) elementlarni voqelantiruvchi kognitiv omil ekanligiga oid nazariy va amaliy xulosalardan marketing va menejment terminlarini oʻrgatish, ularning tillardagi ekvivalentligini qiyoslashda, shuningdek iqtisod yoʻnalishida tahsil oladigan talabalar uchun “English for business success” nomli o‘quv qo‘llanmasi ishlab chiqilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2021-yil 31-maydagi 237-sonli buyrug‘iga asosan o‘quv adabiyotining nashr ruxsatnomasi). Natijada loyiha davomida yaratilgan darsliklar va elektron resurslar mazmunan boyitilgan.