Sayt test rejimida ishlamoqda

Ҳамдамов Дилшод Хайдаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Иссиқлик электростанциялари кул чиқиндиларидан қора ва ноёб металларни ажратиб олиш технологиясини такомиллаштириш», 05.02.01 - Машинасозликда материалшунослик. Қуймачилик. Металларга термик ва босим остида ишлов бериш. Қора, рангли ва ноёб металлар металлургияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/Т4663.
Илмий раҳбар: Камолов Турсунбой Очилович, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети «Фан ва тараққиёт» ДУК.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети «Фан ва тараққиёт» ДУК, DSc.03/30.12.2019.К/Т.03.01.
Расмий оппонентлар: Шарафутдинов Улуғбек Зиятович, техника фанлари доктори, профессор; Толибов Бекзод Иброхимович, техника фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Навоий далат кончилик ва технологиялар университети.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади иссиқлик электростанциялари кул чиқиндиларидан қора ва ноёб металларни ажртиб олиш технологиясини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ангрен ҳавзасидаги кўмирни ёқишдан ҳосил бўлган кул чиқиндисини электрон микроскопия, порометрия, рентген фазаси ва нейтрон-активация таҳлиллари ёрдамида морфологик хусусиятлари, фазовий ва элементлар таркиби аниқланган;
кул таркибидаги асосий элементларни (Si, Al, Fe) ва микрокомпонентларни (Сe ва La) ажратиб олишда Ангрен кўмирининг кулини гидрокимёвий қайта ишлашнинг янги усуллари ишлаб чиқилган;
церий, алюминий ва темирни кулдан ажратиб олиш технологик жараёнининг кинетикаси ва термодинамик ҳисоблашлари натижасида жараённинг оптимал технологик параметрлари аниқланган;
эритма муҳитини бошқариш орқали электрокимёвий ишлов бериш усули билан катодда кул суспензияси таркибидан макро- ва микрокомпонентларни эритмага ўтказиш орқали ажратиб олишнинг такомиллашган технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Иссиқлик электростанциялари кул чиқиндиларидан қора ва ноёб металларни ажратиб олиш технологиясини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
иссиқлик электр станцияларидаги кул ва шлак чиқиндиларидан қора ва нодир металларни ажратиб олишнинг такомиллашган технологияси Ангрен иссиқлик электр станциясида камёб ва ноёб ер элементларини бойитиш жараёнида амалиётга жорий этилган (“ISSIQLIK ELEKTR STANSIYALARI” AJнинг 2024 йил 12 сентябрдаги 02-13/1535-сон маълумотномаси). Натижада, “Ангрен ва Янги – Ангрен ИЭС” АЖ композицион кул - шлак чиқиндиларидан қимматбаҳо компонентларни ажратиб олиш учун мақбул технологик жараёнлар, шунингдек, композицион кул - шлак чиқиндиларининг кислотали ва ишқорий эритмаларидан 80% дан ортиқ церий металини ажратиб олиш имконини берган;
композицион кул - шлак чиқиндиларидан статик шароитларда камёб ва ноёб ер элементларини Пюрилайт S-957 ионити билан ажратиб олишнинг сорбциялаш усули Ангрен иссиқлик электр станциясида амалиётга жорий этилган (“ISSIQLIK ELEKTR STANSIYALARI” AJнинг 2024 йил 12 сентябрдаги 02-13/1535-сон маълумотномаси). Натижада, САС = 192 мг/г бўлган Пюрилайт S-957 ионити билан 80% дан ошиқ лантанни ва темирни самарали ажратиб олиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish