Mavlonov Sanjar Fozilovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Ambulator poliklinika jarrohlik bemorlarini ijtimoiy–gigienik xususiyatlarini takomillashtirish va davolash samaradorligini baholash», 14.00.07 – Gigiena, 14.00.27 – Xirurgiya.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.PhD/Tib4160.
Ilmiy rahbarlar: Mamatqulov Baxrom Mamatqulovich, tibbiyot fanlari doktori, professor; Ergashev Ulug‘bek Yusufjonovich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent tibbiyot akademiyasi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03 raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Kamilova Roza Tolanovna, tibbiyot fanlari doktori, professor; Baymakov Sayfiddin Risboevich, tibbiyot fanlari doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Xo‘ja Ahmad Yassaviy nomidagi xalqaro qozoq-turk universiteti (Qozog‘iston Respublikasi).
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: ambulator-poliklinika jarrohlik bo‘limlarining gigienik ko‘rsatkichlari va davolash samaradorligini baholash tizimini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ambulator-jarrohlik bemorlarning patologiyasi yo‘nalishini tahlil qilish asosida oilaviy poliklinikalarning jarrohlik bo‘limlari bemorlarining salomatlik holatiga ta’sir qiluvchi omillar xonaning o‘lchami, harorati, namlik darajasi, mikrobilogik ifloslanishi, yoritilishi, me’yoriy darajasi va ta’sirini gigienik xususiyatlari asoslangan;
ambulator-jarrohlik bemorlarning salomatlik holati va turmush tarzini ko‘p bosqichli gigienik tahlili asosida bemorlarga ish sharoiti, harorat, kimyoviy omillar, gipokinetik holati, radiatsiya kabi zararli xavf omillari hamda tibbiy bilim darajasi pastligining ijtimoiy-gigienik mezonlari asoslangan;
ambulator-jarrohlik yordamini tashkil etishning amaldagi tizimi, ambulator-jarrohlik qabul qilishni tashkil etish va sifatini ilmiy tahlil qilish, jarroh ishtirokida tibbiy ko‘riklar tashkil etish, ambulator-jarrohlik bemorlarning dispanser nazorat guruhi bilan ishlash tartibi isbotlangan;
ambulator-jarrohlik faoliyatining samaradorligi va sifatini baholash ikki-pozisiyadan-ob’ektiv yangi ko‘rsatkichlarni baholash orqali va sub’ektiv fikrlarni tahlil qilish ambulator-jarrohlik bemorlari duch keladigan asosiy holatlar, ularning tibbiy xodimlar, ko‘rsatilayotgan yordam sifati ko‘rsatkichlari isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Ambulator poliklinika jarrohlik bemorlarini ijtimoiy–gigienik xususiyatlarini takomillashtirish va davolash samaradorligini baholash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
birinchi ilmiy yangilik: ambulator-jarrohlik bemorlarning patologiyasi yo‘nalishini tahlil qilish asosida oilaviy poliklinikalarning jarrohlik bo‘limlari bemorlarining salomatlik holatiga ta’sir qiluvchi omillar xonaning o‘lchami, harorati, namlik darajasi, mikrobilogik ifloslanishi, yoritilishi, me’yoriy darajasi va ta’sirini gigienik xususiyatlari asoslanganganligi bo‘yicha takliflar Toshkent tibbiyot akademiyasining Muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 29 aprelda 03/24-son bilan tasdiqlangan «Sog‘liqni saqlash tizimining birinchi bo‘g‘inida ambulator-poliklinika xirurgik yordamni tashkil etish yo‘llari» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 58-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 13.06.2024 yildagi 294-14-207-DOP/2024-son hamda Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 57-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 14.06.2024 yildagi 161-14-207-DOP/2024-son buyruqlari bilan amaliyotiga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashining 2024 yil 15 iyuldagi 03/61-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: ambulator-jarrohlik bemorlarning patologiyasi profilini tahlil qilish asosida oilaviy poliklinikalarning jarrohlik bo‘limlari bemorlarining salomatlik holatiga ta’sir qiluvchi omillar xonaning o‘lchami, namlik darajasi, yoritilganlik parmetrlarining muassasaning faoliyati va shifokorlarning samarali tashxislash va davolash tizimiga salbiy ta’sirining gigienik xususiyatlarining inobatga olgan holada baholash tartibini o‘rnini baholash imkonini bergan. Iqtisodiy samaradorligi: mazkur kasallikni statsionar sharoitida davolash uchun sarflanadigan o‘rtacha 270000 so‘m byudjet mablag‘lari ambulator-jarrohlik bemorlarning patologiyasi profilini tahlil qilish asosida oilaviy poliklinikalarning jarrohlik bo‘limlari bemorlarining salomatlik holatiga ta’sir qiluvchi omillar xonaning o‘lchami, namlik, yoritilganlik darajasini pastligini baholashda bitta patsient ko‘rsatiladigan yordam hisobiga ularning shifoxonada bo‘lish vaqtini 2-3 kunga qisqartish orqali iqtisod qilinadi;
ikkinchi ilmiy yangilik: ambulator-jarrohlik bemorlarning salomatlik holati va turmush tarzini ko‘p bosqichli gigienik tahlili asosida bemorlarga ish sharoiti, harorat, kimyoviy omillar, gipokinetik holati, radiatsiya kabi zararli xavf omillari hamda tibbiy bilim darajasi pastligining ijtimoiy-gigienik mezonlari asoslanganganligi bo‘yicha takliflar Toshkent tibbiyot akademiyasining Muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 29 aprelda 03/24-son bilan tasdiqlangan «Sog‘liqni saqlash tizimining birinchi bo‘g‘inida ambulator-poliklinika xirurgik yordamni tashkil etish yo‘llari» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 58-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 13.06.2024 yildagi 294-14-207-DOP/2024-son hamda Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 57-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 14.06.2024 yildagi 161-14-207-DOP/2024-son buyruqlari bilan amaliyotiga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashining 2024 yil 15 iyuldagi 03/61-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: ambulator-jarrohlik bemorlarning salomatlik holati va turmush tarzini ko‘p bosqichli gigienik tahlili asosida bemorlarga ish sharoiti, harorat, kimyoviy omillar, gipokinetik holati, radiatsiya kabi zararli xavf omillari hamda tibbiy bilim darajasi pastligini baholashning gigienik mezonlariini inobatga olgan holda ambulator davolash taktikasi o‘rnini asoslash imkonini bergan. Iqtisodiy samaradorligi: mazkur kasallikni statsionar sharoitida davolash uchun sarflanadigan 360000 so‘m byudjet mablag‘lari ambulator-jarrohlik bemorlarning salomatlik holati va turmush tarzini ko‘p bosqichli gigienik tahlili asosida bemorlarga ish sharoiti, harorat, kimyoviy omillar, gipokinetik holati, radiatsiya kabi zararli xavf omillari hamda tibbiy bilim darajasi pastligining ijtimoiy-gigienik mezonlari asoslash natijasida iqtisod qilinadi;
uchinchi ilmiy yangilik: ambulator-jarrohlik yordamini tashkil etishning amaldagi tizimi, ambulator-jarrohlik qabul qilishni tashkil etish va sifatini ilmiy tahlil qilish, jarroh ishtirokida tibbiy ko‘riklar tashkil etish, ambulator-jarrohlik bemorlarning dispanser nazorat guruhi bilan ishlash tartibi isbotlanganligi bo‘yicha takliflar Toshkent tibbiyot akademiyasining Muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 29 aprelda 03/24-son bilan tasdiqlangan «Sog‘liqni saqlash tizimining birinchi bo‘g‘inida ambulator-poliklinika xirurgik yordamni tashkil etish yo‘llari» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 58-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 13.06.2024 yildagi 294-14-207-DOP/2024-son hamda Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 57-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 14.06.2024 yildagi 161-14-207-DOP/2024-son buyruqlari bilan amaliyotiga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashining 2024 yil 15 iyuldagi 03/61-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: tibbiyotning birlamchi tizimida ambulator-jarrohlik yordamini tashkil qilishning amaldagi tizimi birlamchi bo‘g‘inda jarrohlik kasalliklarini qabul qilish sifatini oshirish, jarroh ishtirokida tibbiy ko‘riklar tashkil etish, ambulator-jarrohlik bemorlarning dispanser nazorat guruhi bilan ishlash tartibi yangi tizimi patsientlarda amalga oshiriladigan jarroxlik amaliyotini kamaytirish va uning natijasida yuzaga keladigan kasallik varaqalariga sarflanadigan xarajatlarni kamaytirish imkonini bergan. Iqtisodiy samaradorligi: mazkur kasallikni statsionar sharoitida davolash uchun sarflanadigan 360000 so‘m byudjet mablag‘lari ambulator-jarrohlik yordamini tashkil etishning amaldagi tizimi, ambulator-jarrohlik qabul qilishni tashkil etish va sifatini ilmiy tahlil qilish, jarroh ishtirokida tibbiy ko‘riklar tashkil etish, ambulator-jarrohlik bemorlarning dispanser nazorat guruhi bilan ishlash tartibi samara tashkillashtirish bemorlarni jarroxlik amaliyotini kamaytirish va shoshilinch tibbiyot markazlari yuboriladigan bemorlar kamaytirish natijasida iqtisod qilinadi;
to‘rtinchi ilmiy yangilik: ambulator-jarrohlik faoliyatining samaradorligi va sifatini baholash ikki-pozisiyadan-ob’ektiv yangi ko‘rsatkichlarni baholash orqali va sub’ektiv fikrlarni tahlil qilish ambulator-jarrohlik bemorlari duch keladigan asosiy holatlar, ularning tibbiy xodimlar, ko‘rsatilayotgan yordam sifati ko‘rsatkichlarini isbotlanganligi bo‘yicha takliflar Toshkent tibbiyot akademiyasining Muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashi tomonidan 2023 yil 29 aprelda 03/24-son bilan tasdiqlangan «Sog‘liqni saqlash tizimining birinchi bo‘g‘inida ambulator-poliklinika xirurgik yordamni tashkil etish yo‘llari» nomli uslubiy tavsiyanoma mazmuniga singdirilgan. Mazkur taklif Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 58-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 13.06.2024 yildagi 294-14-207-DOP/2024-son hamda Toshkent shahar Yakkasaroy tumani 57-sonli oilaviy poliklinikasi bo‘yicha 14.06.2024 yildagi 161-14-207-DOP/2024-son buyruqlari bilan amaliyotiga joriy etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Ilmiy texnik kengashining 2024 yil 15 iyuldagi 03/61-son xulosasi). Ijtimoiy samaradorligi: ambulator-jarrohlik faoliyatining samaradorligi va sifatini baholash ikki-pozisiyadan-ob’ektiv yangi ko‘rsatkichlarni baholash orqali va sub’ektiv fikrlarni tahlil qilish ambulator-jarrohlik bemorlari duch keladigan asosiy muammolar, ularning tibbiy xodimlar, ko‘rsatilayotgan yordam sifati fikrlari tahlil qilish imkonini bergan. Iqtisodiy samaradorligi: mazkur kasallikni statsionar sharoitida davolash uchun sarflanadigan 179950 so‘m byudjet mablag‘lari ambulator-jarrohlik faoliyatining samaradorligi va sifatini baholash ikki-pozisiyadan-ob’ektiv yangi ko‘rsatkichlarni baholash orqali va sub’ektiv fikrlarni tahlil qilish ambulator-jarrohlik bemorlari duch keladigan asosiy muammolar, ularning tibbiy xodimlar, ko‘rsatilayotgan yordam sifatini oshirish orqali davolash sifatini oshirish natijasida kompleks reabilitatsiya qilish uchun ishlab chiqilgan davolash-reabilitatsiya mezoni amaliyotga keng tadbiq qilish natijasida iqtisod qilinadi.