O‘razmetov Mangubek Tursunbaevichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Sulaymon Boqirg‘oniy tasavvufiy qarashlarining falsafiy asoslari”, 09.00.03-Falsafa tarixi (falsafa fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.3.PhD/Fal672.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Urganch davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti, DSc.03/30.12.2019.F.02.02 raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik Ilmiy kengash.
Ilmiy rahbar: Xajieva Maksuda Sultanovna, falsafa fanlari doktori, professor.
Rasmiy opponentlar: Navro‘zova Gulchehra Negmatovna, falsafa fanlari doktori, professor; Alimov Akbar Narboevich, falsafa fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD).
Yetakchi tashkilot: Navoiy davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi Sulaymon Boqirg‘oniy ma’naviy merosidagi tasavvufiy qarashlarining ijtimoiy ahamiyatini falsafiy asoslash va undan samarali foydalanish bo‘yicha taklif-tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Sulaymon Boqirg‘oniyning Movarounnahrda Yassaviylik tariqati irfoniy-falsafiy g‘oyalarining izchil davomchisi ekanligi va tasavvuf tarixida diniy-falsafiy dunyoqarashning rivojlanishida substansional asos bo‘lib kelganligi mantiqiy dalillangan;
Sulaymon Boqirg‘oniyning insonni kamolotga erishish bosqichlari hamda falsafiy antropologiyaga oid muammolar bilan bog‘liq tasavvufiy qarashlarida ilgari surilgan inson, inson borlig‘i,  tana, ruh, qalb, nafs kabi kategoriyalarning bugungi kundagi konstruktiv ahamiyati ilmiy asoslangan;
Mutasavvifning “Me’rojnoma”, “Imom A’zam qissasi”, “Bibi Maryam qissasi”, “Hazrat Ismoil qissasi”, “Yarim olma qissasi”, “Oxir zamon kitobi” va “Qissayi Go‘daknoma” kabi asarlarida mavjud diniy-falsafiy, axloqiy g‘oyalarning hozirgi zamon yoshlarini vatanparvar va gumanistik shaxs etib tarbiyalashdagi funksional xususiyatlari ochib berilgan;
Sulaymon Boqirg‘oniyning jamiyatda ro‘y beruvchi ijtimoiy ziddiyat (konflikt)larni bartaraf qilishga qaratilgan ijtimoiy hamjihatlik, bag‘rikenglik (tolerantlik), murosaviylik singari ma’naviy-ma’rifiy va komillikka undovchi g‘oyalari asosida inson qadrini ulug‘lash, yangi O‘zbekistonda ma’rifatli ma’naviy makon barpo etish uslublarining yoshlarda ma’naviy, g‘oyaviy immunitetni shakllantirishda ilohiy axloq sohibiga aylanish, hidoyat yo‘liga boshlash kabi tamoyillari takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinganligi: Tadqiqot natijasida Sulaymon Boqirg‘oniy tasavvufiy qarashlarining falsafiy asoslari bo‘yicha ishlab chiqilgan tavsiyalar va takliflar asosida:
Sulaymon Boqirg‘oniyning Movarounnahrda Yassaviylik tariqati irfoniy-falsafiy g‘oyalarining izchil davomchisi ekanligi va tasavvuf tarixida diniy-falsafiy dunyoqarashning rivojlanishida substansional asos bo‘lib kelganligiga oid metodologik tavsiyalar hamda amaliy takliflarlardan Qoraqalpoq gumanitar fanlar ilmiy-tadqiqot institutida 2018-2020-yillarda bajarilgan “Qoraqalpog‘iston jamiyatidagi ijtimoiy ko‘rsatmalar transformatsiyalanishi: tarix va amaliyot” mavzusidagi PZ-20170915198 raqamli amaliy loyiha ijrosini ta’minlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limining  2023-yil 5-maydagi 201/1-son ma’lumotnomasi). Natijada, yosh avlodning yurtimiz shaharlari, tarixi, madaniy merosi, obidalari va san’at asarlari haqidagi bilim va ko‘nikmalarini shakllantirishga, ularda insonparvarlik, ilmparvarlik, kamtarlik, mehr-oqibat, mehnatsevarlik, saxiylik kabi umuminsoniy fazilatlarni qaror toptirishga xizmat qilgan;
Sulaymon Boqirg‘oniyning insonni kamolotga erishish bosqichlari hamda falsafiy antropologiyaga oid muammolar bilan bog‘liq tasavvufiy qarashlarida ilgari surilgan inson, inson borlig‘i,  tana, ruh, qalb, nafs kabi kategoriyalarning bugungi kundagi konstruktiv ahamiyatiga doir nazariy xulosalar, metodologik tavsiyalar va amaliy takliflaridan O‘zbekiston Respublikasi madaniyat va turizm vazirligining 2023-yilga mo‘ljallangan “YO‘L XARITASI”dagi madaniy me’rosni asrab-avaylash chora tadbirlari doirasida “Turkiy tilli xalqaro yoshlar festivali” va “Yoshlar turizmi II qurultoyi”ni tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha dasturlarini ishlab chiqishga foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi madaniyat va turizm vazirligining 2023-yil 1-maydagi 05-12-15-2758-son ma’lumotnomasi). Natijada, O‘zbekistonda turizmni rivojlantirish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar samaradorligini oshishiga xizmat qilgan;
Mutasavvifning “Me’rojnoma”, “Imom A’zam qissasi”, “Bibi Maryam qissasi”, “Hazrat Ismoil qissasi”, “Yarim olma qissasi”, “Oxir zamon kitobi” va “Qissayi Go‘daknoma” kabi asarlarida mavjud diniy-falsafiy, axloqiy g‘oyalarning hozirgi zamon yoshlarini vatanparvar va gumanistik shaxs etib tarbiyalashdagi funksional xususiyatlari ochib berilganligiga oid metodologik tavsiyalar va amaliy takliflardan O‘zbekiston musulmonlari idorasining Xorazm viloyati vakilligida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 12-maydagi PQ 3721-son “Buyuk allomalar, adib va mutafakkirlarimiz ijodiy me’rosini keng o‘rganish va targ‘ib qilish maqsadida yoshlar o‘rtasida kitobxonlik tanlovlarini targ‘ib etish to‘g‘risida”gi Qarori ijrosi bo‘yicha belgilangan vazifalar ijrosini amalga oshirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Musulmonlar idorasining 2023-yil 05-maydagi 1378-son ma’lumotnomasi). Natijada, O‘zbekiston musulmonlari idorasining Xorazm viloyati vakilligi faoliyatini samarali tashkil etishga, xodimlari hamda imomlar tomonidan olib borilgan ma’ruzalarning sifat jihatidan yanada takomillashishiga xizmat qilgan;
Sulaymon Boqirg‘oniyning jamiyatda ro‘y beruvchi ijtimoiy ziddiyat (konflikt)larni bartaraf qilishga qaratilgan ijtimoiy hamjihatlik, bag‘rikenglik (tolerantlik), murosaviylik singari ma’naviy-ma’rifiy va komillikka undovchi g‘oyalari asosida inson qadrini ulug‘lash, yangi O‘zbekistonda ma’rifatli ma’naviy makon barpo etish uslublarining yoshlarda ma’naviy, g‘oyaviy immunitetni shakllantirishda ilohiy axloq sohibiga aylanish, hidoyat yo‘liga boshlash kabi tamoyillari takomillashtirilganligiga oid taklif-tafsiyalardan Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazining 2023-yil uchun mo‘ljallangan chora-tadbirlar dasturining III yo‘nalishida belgilangan “G‘oya va mafkura masalasi hamda ilm-fan va ma’rifat targ‘iboti” 16-bandi “Buyuk alloma va mutafakkirlarimiz hayoti va faoliyatini chuqur o‘rganish, boy ma’naviy va madaniy meroslarini asrab avaylash, ilmiy-ijodiy asarlarini keng targ‘ib qilish” mavzusida o‘tkazilgan targ‘ibot ishlarini tashkil etish” mavzusidagi targ‘ibot ishlarini tashkil etish va o‘tkazishda foydalanilgan (Respublika ma’naviyat va ma’rifat markazi huzuridagi ijtimoiy-ma’naviy tadqiqotlar institutining 2023-yil 7-iyuldagi 249-son ma’lumotnomasi). Natijada, mamlakatimizda Sulaymon Boqirg‘oniy tasavvufiy qarashlarining falsafiy asoslarini o‘rganishga doir uslubiy qo‘llanmalar ishlab chiqishga xizmat qilgan.