Amonov Rustam Samejonovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtissoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i):
“Texnosfera va uning rivojlanish qonuni” 09.00.04 – Ijtimoiy falsafa (falsafa fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.1.PhD/Fal556
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti huzuridagi DSc.03/30.12.2019.F.02.02
Ilmiy rahbar: Yaxshilikov Jo’raboy Yaxshilikovich, falsafa fanlari doktori, professor.
Rasmiy opponentlar: Saidqosimov Akbar Isaxonovich, falsafa fanlari doktori, professor; Usmonov Farrux Nasirdinovich falsafa fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Navoiy davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi texnosferaning bugungi kunda jamiyat rivojidagi ta’sirini aniqlash va uning qonuniyatlarini takomillashtirish bo‘yicha taklif-tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
texnogen sivilizatsiya ko‘rinishlaridan biri bo‘lgan sun’iy intellektning zamonaviy texnika usullarini yaratishdagi tizimli, funksional, baholovchi mezonlari falsafaning miqdor va sifat kategoriyalari orqali ochib berilgan;
texnosferaning progressiv evolyusiyasini belgilab beruvchi dinamizm va boshqaruvchanlikni oshirish qonuniyatlari asosan texnika tizimlarining samaradorligini oshirish va uning istiqbollarini bashorat qilishga xizmat qiluvchi xususiy qonuniyatlari ekanligi falsafiy aspektda asoslangan;
texnosfera tushunchasining kategorial mazmuni texnogen sivilizatsiya natijasida inson turmush darajasini ta’minlovchi zamonaviy texnika vositalarini shakllantirish orqali yangi texnikaviy makonni vujudga keltirishi isbotlangan;
aksiologik va axloqiy mezoniy tushunchalar asosida texnogen sivilizatsiyani texnikaviy mexanizmlari kabi shakllari jamiyatning jamoaviy-moddiy, ma’naviy-madaniy taraqqiyot dinamikasiga konstruktiv ta’sir etganligi mantiqiy dalillangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi Texnosfera va uning rivojlanish qonuniyatlarini ochish bilan bog‘liq muammolarni tadqiq etish asosida:
texnogen sivilizatsiya ko‘rinishlaridan biri bo‘lgan sun’iy intellektning zamonaviy texnika usullarini yaratishdagi tizimli, funksional, baholovchi mezonlari falsafaning miqdor va sifat kategoriyalari orqali ochib berilganligiga oid ilmiy-amaliy taklif-tavsiyalardan Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazining 2023-yilga mo‘ljallangan chora-tadbirlar dasturining “G‘oya va mafkura masalasi hamda ilm-fan va ma’rifat targ‘iboti” nomli III yo‘nalishida belgilangan “Ijtimoiy-ma’naviy va mafkuraviy jarayonlarni tadqiq qilish texnologiyalari bo‘yicha xorij tajribasini o‘rganish” mavzusidagi 14-bandi ijrosini ta’minlashda hamda ma’naviy-ma’rifiy chora-tadbirlar ssenariysini ishlab chiqishda foydalanilgan (Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi huzuridagi ijtimoiy-ma’naviy tadqiqotlar institutining 2023-yil 20-avgustdagi 02-22/901-son ma’lumotnomasi). Natijada, yoshlarga yangicha texnogen sivilizatsiya oqibatlari natijasida, insoniylashtirish va insonlarda sog‘lom turmish tarzini ta’minlovchi texnika va texnologiyalarning yangi avlodini yaratishga xizmat qilgan;
texnosferaning progressiv evolyusiyasini belgilab beruvchi dinamizm va boshqaruvchanlikni oshirish qonuniyatlarini asosan texnika tizimlarining samaradorligini oshirish va uning istiqbollarini bashorat qilishga xizmat qiluvchi xususiy qonuniyatlari ekanligiga oid taklif va tavsiyalardan Jizzax viloyati “Istiqbol” mintaqaviy tadqiqot markazi tomonidan 2020-yilda bajarilgan “Aholi huquqiy madaniyatini yuksaltirishda jamoatchilik ta’sirini oshirishning innovatsion yo‘llarini joriy etish” mavzusidagi 68-11/78 raqamli amaliy grant loyihasi doirasida foydalanilgan (Jizzax viloyati “Istiqbol” mintaqaviy tadqiqot markazining 2023-yil 23-iyundagi 18-son ma’lumotnomasi). Natijada, texnosfera madaniyatning bir bo‘lagi, sivilizatsiyaning darajasini ko‘rsatadigan o‘ziga xos madaniy hodisaligi va insonning aql-zakovatini shakllantiruvchi vosita bo‘lib xizmat qilgan.
texnosfera tushunchasining kategorial mazmuni texnogen sivilizatsiya natijasida inson turmush darajasini ta’minlovchi zamonaviy texnika vositalarini shakllantirish orqali yangi texnikaviy makonni vujudga keltirishi isbotlanganligiga oid ilmiy-nazariy taklif va tavsiyalardan O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligining 2023-2024 yillarga mo‘ljallangan chora tadbirlar dasturining “Yoshlar bandligi va tadbirkorligiga ko‘maklashish, “Yoshlar daftari” tizimini muvofiqlashtirish, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish va raqamlashtirish, murojaatlar bilan ishlash, yoshlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, ularning huquqiy savodxonligini oshirish yo‘nalishi” nomli III yo‘nalishdagi “Mahallalarda “Yoshlar balansi”ni shakllantirish, yoshlar to‘g‘risidagi zarur ma’lumotlarni “Yoshlar daftari” va “Yoshlar portali” elektron platformalariga kiritib borish, ular bilan samarali ish tashkil qilish” mavzusidagi 27-bandi ijrosini ta’minlashda hamda ma’naviy-ma’rifiy tadbir dasturining ssenarisini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligining 2023-yil 20-avgustdagi 1-01-21-2337-son ma’lumotnomasi). Natijada, mamlakatimizda yuksak ma’naviyatli yoshlarni tarbiya sohasida amalga oshiruvchi muhandis-texnik kadrlarni tayyorlab voyaga etkazish, ularning texnik madaniyatini, aqli va iqtidorlilik darajasini takomillashtirishga xizmat qilgan;
texnogen sivilizatsiyani texnikaviy maxanizmlari kabi shakllari jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-madaniy taraqqiyot dinamikasiga konstruktiv ta’sir etganligi aksiologik va axloqiy mezoniy tushunchalar asosida mantiqiy dalillanganligiga oid taklif-tavsiyalardan Samarqand viloyat teleradiokompaniyasining 2023-yilda efirga uzatilgan “Assalom Samarqand” dasturi ssenariysini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zMTRK Samarqand viloyat teleradiokompaniyasining 2023-yil 24-avgustdagi 01-07/286-son ma’lumotnomasi). Natijada, ko‘rsatuv dasturi ssenariysini mazmunan boyitishga hamda yoshlarga yangicha texnogen sivilizatsiya oqibatlarini ongiga singdirish, insoniylashtirish va insonlarda sog‘lom turmush tarzini ta’minlovchi texnika va texnologiyalarning yangi avlodini yaratishga xizmat qilgan.