Бокиева Шаҳноза Комиловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Ўсимлик чиқиндилари асосида углеродли адсорбентлар олиш ва қўллаш технологияси», 02.00.11 - Коллоид ва мембрана кимёси (техника фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2024.3.PhD/Т2764.
Илмий раҳбар: Адизов Бобиржон Замирович, техника фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро мухандислик-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Умумий ва ноорганик кимё институти, DSc.02/30.12.2019. К/Т.35.01.
Расмий оппонентлар: Жумаева Дилноза Жураевна, техника фанлари доктори, профессор; Абдурахмонов Элдор Баратович, кимё фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Наманган муҳандислик-технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: нефт ва газ конлари маҳсулдор қатлам босимини сақлаш учун қўлланиладиган қатлам сувлари ҳамда саноат оқава сувларини тозалаш учун ўсимлик чиқиндилари асосида янги турдаги углеродли адсорбент олиш ва ушбу сувларини тозалаш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўсимлик пояси хомашёларида фаоллаштириш ҳарорати ортишининг солиштирма сирт юза ва тўйиниш ҳажмига боғлиқлик хусусияти ТСсол.ас мос ҳолда ФСК-500 (Ссол.-1.2)ФСК-700 (Ссол.-1.6)  ФСК-900 (Ссол.-2.8) ҳамда ФЮК-500 (Ссол.-1.3)  ФЮК-700 (Ссол.-1.7) ФЮК-900 (Ссол.-2.9), шунингдек ФТК-500 (Ссол.-1.3)  ФТК-700 (Ссол.-1.5)  ФТК-900 (Ссол.-2.2) ортиш тартибида кетма-кетлиги аниқланган;
маҳаллий тут дарахти асосида фаоллаштириб олинган кўмирли адсорбентнинг микро ва мезоғоваклари фаол марказига 0,5 ммол/г га каррали адсорбсияланиши натижасида жами 4 ммол/г га яқин бензол молекулалари адсорбсияланиши аниқланган;
ФТК-(500; 700; 900) адсорбентлари микроғовакларида бензол буғи адсорбсиясида, уларнинг фаол марказдаги π-боғларида ион-молекуляр комплекс ҳосил қилиб адсорбсияланиши аниқланниб, МҲТН орқали 3-ҳадли тенглама асосида исботланган;
фаоллаштириб олинган адсорбентлар ёрдамида оқава сув таркибида углеводородлар миқдори 94% гача адсорбсияланиши асосланган;
тут, юлғун ҳамда саксовул дарахти поялари асосида мос равишда ФСК-(500; 700; 900); ФЮК-(500; 700; 900); ФТК-(500; 700; 900) адсорбентларини олиш усули ҳамда улар  ёрдамида саноатт оқава сувлари ва қатлам сувларини тозалаш технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ишлаб чиқилган адсорбент ҳамда комбинацион технологияни қўллаб маҳаллий нефт ва газ конлари маҳсулдор қатлам сувлари ва саноат оқава сувларини тозалаш технологиясини яратиш бўйича олинган натижалар асосида:
саксовул, тут ва юлғун дарахтлари чиқиндилари асосида углеродли адсорбент олиш технологияси Газли НГҚЧБда амалиётга жорий этилган (Газли нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармасининг 2024 йил 9 августдаги 01/1-642-сон маълумотномаси). Натижада, маҳаллий ҳомашё асосида арзон углеродли адсорбент олиш имконини берган;
олинган углеродли адсорбентлар ёрдамида оқава сувларни тозалаш теҳнологияси Газли НГҚЧБда амалиётга жорий этилган (Газли нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармасининг 2024 йил 9 августдаги 01/1-642-сон маълумотномаси). Натижада, оқава сувларни қаттиқлигини, шунингдек, таркибида калсий, магний, хлоратлар, сулфатлар, нитратлар ва қуруқ қолдиқлар 3-4 баробар камайтириш имконини берган.