Vasiev Xayrullo Ulugbekovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “To‘qimachilik korxonalarida mahsulot sifatini boshqarish tizimini standartlashtirish talablari asosida takomillashtirish” mavzusida 05.02.04 – “Standartlashtirish va mahsulotlar sifatini boshqarish” (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.2. PhD/T1440
Ilmiy rahbar: Muminov Najmiddin Shamsiddinovich, texnika fanlari doktori, professor
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Andijon mashinasozlik instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Andijon mashinasozlik instituti, PhD.03/30.09.2020.T.124.01
Rasmiy opponentlar:
Texnika fanlari doktori, professor Abduvaliev Abduqahhor Abdulhaevich, texnika fanlari nomzodi, dotsent Akbarov Xatam Ulmasalievich.
Yetakchi tashkilot: Farg‘ona politexnika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi to‘qimachilik korxonalarida sifatni boshqarish tizimini xalqaro standartlar talablari asosida takomillashtirish mexanizmlarini ishlab chiqish va samaradorligini asoslashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
iste’molchilar extiyojini qondirish uchun mahsulotlar sifatini ta’minlashda muammolar sodir bo‘lishini boshlang‘ich bosqichda aniqlash mexanizmi ishlab chiqilgan;
sifat boshqaruv tizimini ishlab chiqish, joriy etish, boshqarish va takomillashtirish talablari PDCA siklining rejalashtirish, amalga oshirish, monitoring qilish, doimiy takomillashtirish yo‘nalishlari orqali aniqlangan;
to‘qimachilik korxonalari sifat boshqaruv tizimi mexanizmlari xalqaro standartlarning to‘qimachilikka xos bo‘lgan talablari asosida takomillashtirilgan;
to‘qimachilik korxonalarida mahsulot ishlab chiqarish jarayonida yuzaga kelayotgan muammolarni tub ildizini aniqlash sxemasini qo‘llash orqali 1,58÷1,90 foizga sifatni oshirilishi aniqlangan;
analitik taxlil asosida Gauss–Laplas normal taqsimot qonuniyatiga mos ravishda nuqsonli mahsulotlar chiqish darajasini 0,9÷1,2 foizga kamaytirish imkoniyati asoslangan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. To‘qimachilik korxonalarida mahsulot sifatni boshqarish tizimini takomillashtirish bo‘yicha olingan natijalar asosida:
ISO 9001, Amfori BSCI, Gots va Sedex kabi xalqaro standartlar talablari asosida sifat boshqaruv tizimi mexanizmlari takomillashtirilgan (“O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasining 2023 yil 23 oktyabrdagi №03/25-2224-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, “Khantex Group” MChJda 2020 yilga nisbatan, mahsulot sifati 1,58% ga ko‘tarilishga erishilgan. Bu ko‘rsatkich “Quva tekstil” MChJda 1,82% ga, “Nil – Granit” MChJda esa 1,90% ga to‘g‘ri kelgan.
To‘qimachilik korxonalarida yuzaga kelayotgan muammolarni va nuqsonlarni aniqlash va bartaraf qilish sxemasi joriy etilgan (“O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasining 2023 yil 23 oktyabrdagi №03/25-2224-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, nuqsonli mahsulot chiqish darajasi ulushini “Khantex Group” MChJda 3,5% dan 2,6 % ga, “Quva tekstil” MChJda 4% dan 2,8% ga, “Nil – Granit” MChJda 3,4% dan 2,7 % ga kamaytirishga erishilgan.
Nuqsonli mahsulotlarning chiqish darajasi kamaygan (“O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasining 2023 yil 23 oktyabrdagi №03/25-2224-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, “Khantex Group” MChJda 110 mln. so‘mdan ortiq, “Quva tekstil” MChJda 100 mln. so‘mdan ortiq, “Nil – Granit” MChJda esa 90 mln. so‘mdan ortiq mablag‘lar tejab qolinishiga erishilgan.
Dissertatsiya tadqiqotlari ilmiy natijalari asosida tayyorlangan materiallar “Standartlashtirish, sertifikatlashtirish va texnik jihatdan tartibga solish ilmiy-tadqiqot instituti” qoshidagi “Ilm standart ilmiy-tadqiqot o‘quv markazi” malaka oshirish Markazi tomonidan tarmoqlar va mahalliy korxonalar rahbar va mutaxassis xodimlari uchun o‘tkazilgan bir qator o‘quv jarayonlarini tashkil qilishda va yuqori saviyada o‘tkazishda foydalanilgan (“Ilm standart ilmiy-tadqiqot o‘quv markazi”ning 2022 yil 15 sentyabrdagi №138-sonli ma’lumotnomasi). Natijada sohaga oid rahbar va mutaxassislarni o‘qitish va malakasini oshirish o‘quv kurslarini yuqori saviyada o‘tkazilishiga asos yaratilgan.