Ашурова Хуршида Сағдуллаевнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Самарқанд жадидлари маънавий меросининг ижтимоий-фалсафий таҳлили”.
09.00.03- Фалсафа тарихи, (фалсафа фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.DSc/Fal124.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2019.F.02.02 рақамли Илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш.
Илмий раҳбар: Негматова Шахзода Шухратовна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Шодмонов Қурбон Бадриддинович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Рахмонов Суннат Мавлонович, фалсафа фанлари доктори,  доцент; Чулиева Васила Эркиновна, фалсафа фанлари доктори,  доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бугунги кун ёшларининг маънавий тарбияси ва миллий ўзлигини англашида Самарқанд жадидлари маънавий меросининг ижтимоий фалсафий аҳамиятини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
миллий юксалиш даврида ёшлар онгида Ватан, ватанпарварлик, миллий ғурур феноменлари ўжадидлар ахлоқий консепсиясининг маънавий тарбия, умуммилийлик, саводхонлик, замонавий таълим, маърифатпарварлик каби ғоялари ёшлар тафаккурида янги позицион ёндошувларни, социократив тенденсияларини ворисийлик асосида такомиллаштириш зарурияти мантиқий далилланган;
жадид мутафаккирлари инсоннинг баркамоллик даражасини юксалтирувчи маънавий ва ахлоқий маданиятнинг уйғунлашуви тўғрисидаги ватанпарварлик каби ғоя ва таълимотлари ёшларда миллий ўзликни англашида, уларни маънавий руҳида тарбиялашда муҳим детерминант (сабабий асос) бўлиши исботланган;
жадидлар ижтимоий-сиёсий фаолиятида акс этган маърифатпарварлик консепсияларинıнг гуманистик моҳияти “ахлоқий деградация”, “маънавий эмиграция” (бахтни ўз ватанидан эмас, ўзга жойлардан қидириш) каби турли таҳдидларга қарши курашишда мустаҳкам иммунитетни шакллантиришнинг ўзига хос омили эканлиги асосланган;
жадидларнинг ватанпарварлик, миллатпарварлик каби ғоялари ёшларда перманент муаммолар (лоқайдлик, пассивлик ва беқарорлик)нинг, эскапизм (фаол ҳаётдан қочиш), дауншифтинг (ўзи учун яшаш) каби деструктив иллатларни макон ва замонда намоён бўлишига тўсқинлик қилиши очиб берилган;
Самарқанд маърифатпарварларининг таълим жараёнини шакллантириш ва ривожлантиришдаги фалсафий парадигма (гносеологик, културологик, ижтимоий, гуманистик ва б.қ.)лари бугунги замонавий таълимни субстансионал асоси экани аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Ёшларни миллий ватанпарварлик руҳида тарбиялашдаги ахлоқий муаммоларни тадқиқ қилиш билан богʻлиқ илмий натижалар асосида:
миллий юксалиш даврида ёшлар онгида Ватан, ватанпарварлик, миллий ғурур феноменлари ўжадидлар ахлоқий консепсиясининг маънавий тарбия, умуммилийлик, саводхонлик, замонавий таълим, маърифатпарварлик каби ғоялари ёшлар тафаккурида янги позицион ёндошувларни, социократив тенденсияларини ворисийлик асосида такомиллаштириш зарурияти мантиқий далилланганлигига оид таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий университети томонидан 2022-йилда бажарилган “Ўзбек халқи диний ва миллий қадриятлари комплексининг электрон-трансдициплинар платформасини яратиш” мавзусидаги А-ОТ-2021-11-сонли амалий лойиҳасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетининг 2023-йил 5-июндаги 04/11-3419-сон маълумотномаси). Натижада, ёшларни миллий қадриятлар асосида тарбиялашда турли дискурсив таҳдидларга маънавий жиҳатдан қарши курашиш кўникмасини ҳосил этишга хизмат қилган;
жадид мутафаккирларини инсоннинг баркамоллик даражасини юксалтирувчи маънавий ва ахлоқий маданиятнинг уйғунлашуви тўғрисидаги ғоя ва таълимотлари ёшларда миллий ўзлигини англашида, уларни ватанпарварлик руҳида тарбиялашда муҳим детерминант (сабабий асос) бўлишига оид таклиф-тавсиялардан Самарқанд давлат чет тиллар институтидаги Европа иттифоқининг “Эрасмус+ 58545 ЭПП-1-2017-1-ЭС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП” CЛАСС: Cомпутатионал лингуистиcс ат Cентрал Асиан университиес” номли халқаро лойиҳасида белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023-йил 3-июндаги 1469/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада илмий тадқиқот иши натижаларининг илмий жиҳатлари ва илмий, амалий ҳамда методологик ёндошувлари, миллий корпус атамаларини бойитишда қўлланишда хизмат қилган;
жадидлар ижтимоıй-сиёсий фаолиятида акс этган маърифатпарварлик консепсияларинıнг гуманистик моҳияти “ахлоқий деградация”, “маънавий эмиграция” (бахтни ўз ватанидан эмас, ўзга жойлардан қидириш) каби турли таҳдидларга қарши курашишда мустаҳкам иммунитетни шакллантиришнинг ўзига хос омили эканлиги исботланганлигига оид таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий университети томонидан 2022-йилда бажарилган “Ўзбек халқи диний ва миллий қадриятлари комплексининг электрон-трансдициплинар платформасини яратиш” мавзусидаги А-ОТ-2021-11-сонли амалий лойиҳа вазифаларини бажаришда фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетининг 2023-йил 5-июндаги 04/11-3419-сон маълумотномаси). Натижада ёшларни миллий қадриятлар руҳида тарбиялашда тарғибот тадбирларини назарий ва амалий жиҳатдан эстетик кўникмасини ҳосил этишга хизмат қилган;
жадидларнинг ватанпарварлик, миллатпарварлик каби ғоялари ёшларда перманент муаммолар (лоқайдлик, пассıвлик ва беқарорлıк)нинг, эскапизм (фаол ҳаётдан қочиш), дауншифтинг (ўзи учун яшаш) каби диструктив иллатларни макон ва замонда намоён бўлишига тўсқинлик қилиши очиб берилганлигига оид таклиф ва тавсиялардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ИИИ йўналишида белгиланган “Ғоя ва мафкура масаласи ҳамда илм-фан ва маърифат тарғиботи” 13-банди ижросини таъминлашда фойдаланилган. (Республика Маънавият ва маърифат марказининг Кенгашининг 2023-йил 23-октябрдаги 02-22/1148-сон маълумотномаси). Натижада партия йўл харитасининг Учинчи Ренессанс пойдеворини яратишда таълим тарбия уйғунлигига эришиш мақсадида ўқув дастурларини хорижий тажриба асосида такомиллаштириш каби бандларининг ижросини амалга оширишга хизмат қилган;
Самарқанд маърифатпарварларининг таълим жараёнини шакллантириш ва рıвожлантиришдаги фалсафий парадигма (гносеологик, културологик, ижтимоий, гуманистик ва б.қ.)лари бугунги замонавий таълимни субстансионал асоси экани асосланганлигига оид таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясида 2023-йил эфирга узатилган “Ассалом, Самарқанд” кўрсатувининг дастур ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2023-йил 18-июлдаги 01-07/250-сон маълумотномаси). Натижада Самарқанд жадидлари маънавий меросининг афзалликларини очиб беришга ҳамда ёшларда ватанпарварлик ва миллатпарварлик ғояларини оширишга хизмат қилган.