Сафаров Дилмурод Халимовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мактаб менежери бошқарув компетентлигини такомиллаштиришнинг ижтимоий-психологик хусусиятлари”, 19.00.05 – Ижтимоий психология. Этнопсихология (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.DSc/P129.
Илмий маслаҳатчи: Ҳайитов Ойбек Эшбоевич, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий вилояти педагогик маҳорат маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.10.2024.P.72.06.
Расмий оппонентлар: Улуғова Шаҳлола Муслиддиновна, психология фанлари доктори (DSc), доцент; Байкуносова Гулмира Юлдибаевна, психология фанлари доктори (DSc), профессор; Шамшетова Анжим Карамаддиновна, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мактаб менежерларининг ижтимоий-психологик компетентлигини такомиллаштиришнинг психологик хусусиятларини аниқлаш ва зарур тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мактаб менежерларидаги ижтимоий-психологик компетентликни такомиллаштиришда “раҳбар-ходим” муносабатларига мувофиқ педагогик жамоага таъсир этишда лидерлик, устуворлик, дангалликнинг реал “Мен”да кучайиши билан боғлиқ дифференциал фарқлар туфайли шахслараро муносабатлардаги устувор позицияларни ҳисобга олиш муҳимлиги исботланган;
мактаб менежери ижтимоий-психологик компетентлигининг касбий фаолият билан боғлиқ индивидуал хусусиятларига кўра “раҳбар-ходим” муносабатлари тизимида коммуникатив пассивликни енгиш, мулоқотдаги мавҳумликни мувофиқлаштириш, низоларни бартараф этиш ҳамда конформизмга йўналганликнинг персепцив жараёнлар таъсирида устувор намоён бўлиши туфайли социал-коммуникатив компетентликнинг интенсив ривожланиши асосланган;
мактаб менежерлари ижтимоий-психологик компетентлигининг ривожланиши шахслараро муносабатлардаги социал-персептив хусусиятларнинг эмпатия, коммуникатив сифатларнинг эмоционал билимдонлик, индивидуал-психологик ва когнитив фазилатларнинг ўз эмоцияларини бошқариш билан интегратив намоён бўлиши туфайли эмоционал интеллектнинг шаклланишига идентив кечиши асосланган;
мактаб менежерилари ижтимоий-психологик компетентлигининг ички регулятив асосларига кўра, бошқарув қарорларини режалаштиришдаги ахборот танқислиги билан боғлиқ психологик тўсиқларни енгиб ўтиш кўникмасини когнитив ва индивидуал психологик компетентлик таъсирида кучайиши диққат фокусини мураккаб вазиятларда ўзини ўзи назорат қилишга олиб келганлиги туфайли “ҳолатга йўналганлик” диспозициясининг устувор характерга эга эканлиги исботланган;
мактаб менежерларининг ижтимоий-психологик компетентлигини ривожлантириш модели бошқарув фаоллигини таъминловчи ички низоларни, стрессли вазиятларни, қарор қабул қилишдаги иккиланишларни енгиш кўникмаларини эмоционал интеллект таъсирида барқарор психик функсияларга боғлиқ намоён бўлиши муҳимлиги туфайли “социал-персептив”, “коммуникатив”, “когнитив”, “индивидуал психологик компетентлик” компонентларини киритиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мактаб менежерларининг ижтимоий-психологик компетентлигини оширишнинг психологик хусусиятларини ўрганиш юзасидан ўтказилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
мактаб менежерларидаги ижтимоий-психологик компетентликни такомиллаштиришда «раҳбар-ходим» муносабатларига мувофиқ педагогик жамоага таъсир этишда лидерлик, устуворлик, дангалликнинг реал «Мен»да кучайиши билан боғлиқ дифференциал фарқлар туфайли шахслараро муносабатлардаги устувор позицияларни ҳисобга олиш муҳимлиги исботланган таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 21-августдаги ПМ-178-сон буйруғига асосан «Ижтимоий психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-августдаги ПМ-178а-сон маълумотномаси). Натижада мактаб менежерларидаги ижтимоий-психологик компетентликни такомиллаштиришда шахслараро муносабатлардаги устувор позицияларнинг аҳамиятини тадқиқ этиш имконияти яратилган;
мактаб менежери ижтимоий-психологик компетентлигининг касбий фаолият билан боғлиқ индивидуал хусусиятларига кўра, «раҳбар-ходим» муносабатлари тизимида коммуникатив пассивликни енгиш, мулоқотдаги мавҳумликни мувофиқлаштириш, низоларни бартараф этиш ҳамда конформизмга йўналганликнинг персепсив жараёнлар таъсирида устувор намоён бўлиши туфайли социал-коммуникатив компетентликнинг интенсив ривожланиши асосланган таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 21-августдаги ПМ-178-сон буйруғига асосан «Ижтимоий психология» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-августдаги ПМ-178а-сон маълумотномаси). Натижада мактаб менежери ижтимоий-психологик компетентлигининг касбий фаолият билан боғлиқ индивидуал хусусиятлари очиб берилган;
мактаб менежерлари ижтимоий-психологик компетентлигининг ривожланиши шахслараро муносабатлардаги социал-персептив хусусиятларнинг эмпатия, коммуникатив сифатларнинг эмоционал билимдонлик, индивидуал-психологик ва когнитив фазилатларнинг ўз эмоцияларини бошқариш билан интегратив намоён бўлиши туфайли эмоционал интеллектнинг шаклланишига идентив кечиши асосланган таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 21-августдаги ПМ-178-сон буйруғига асосан «Ижтимоий психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-августдаги ПМ-178а-сон маълумотномаси). Натижада мактаб менежерларидаги ижтимоий-психологик компетентликнинг ривожланишини эмоционал интеллект билан боғлиқ жиҳатларини тадқиқ этиш имконияти яратилган;
мактаб менежерлари ижтимоий-психологик компетентлигининг ички регулятив асосларига кўра, бошқарув қарорларини режалаштиришдаги ахборот танқислиги билан боғлиқ психологик тўсиқларни енгиб ўтиш кўникмасини когнитив ва индивидуал психологик компетентлик таъсирида кучайиши диққат фокусини мураккаб вазиятларда ўзини ўзи назорат қилишга олиб келганлиги туфайли «ҳолатга йўналганлик» диспозициясининг устувор характерга эга эканлиги исботланган таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 21-августдаги ПМ-178-сон буйруғига асосан «Бошқарув психологияси» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-августдаги ПМ-178а-сон маълумотномаси). Натижада мактаб менежерларидаги ижтимоий-психологик компетентликнинг ички регулятив асослари таҳлил қилинган;
мактаб менежерларининг ижтимоий-психологик компетентлигини ривожлантириш модели бошқарув фаоллигини таъминловчи ички низоларни, стрессли вазиятларни, қарор қабул қилишдаги иккиланишларни енгиш кўникмаларини эмоционал интеллект таъсирида барқарор психик функсияларга боғлиқ намоён бўлиши муҳимлиги туфайли «социал-персептив», «коммуникатив», «когнитив», «индивидуал психологик компетентлик» компонентларини киритиш асосида такомиллаштирилган таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 21-августдаги ПМ-178-сон буйруғига асосан «Ижтимоий психология» модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 26-августдаги ПМ-178а-сон маълумотномаси). Натижада мактаб менежерларининг ижтимоий-психологик компетентлигини ривожлантириш модели такомиллаштирилган ва унинг асосида ривожлантирувчи дастур ишлаб чиқилган.