Ахмедов Ахрор Амонжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
Учар аппаратларнинг элеронли қанотининг эгилиб - буралувчи флаттерини математик моделлаштириш; 05.01.07 – Математик моделлаштириш. Сонли усуллар ва дастурлар мажмуи ихтисослиги техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.PhD/Т1945
Илмий раҳбар: Усмонов Ботир Шукуриллаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология институти, PhD.3/03.06.2023.Т.04.03
Расмий оппонентлар: Хамдамов Рустам Хамдамович, техника фанлари доктори, профессор; Зайнидинов Хакимжон Насиридинович, техника фанлари фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи: Тошкент давлат транспорт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қанотнинг элеронли эгилиш-бурилиш тебранишининг чизиқли ва чизиқли бўлмаган масалаларини ечишнинг математик модели ва рақамли алгоритмларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
тақсимланган параметрларга эга товуш тезлигидан паст парвоз режимининг газ оқимида элеронли қовушоқ-эластик қанотнинг мажбурий тебранишларининг моделини ишлаб чиқиш;
элеронли қовушоқ-эластик жуда узин қанотни эгилиш-бурилиш барқарор ҳолатдаги тебранишининг критик тезлиги ва частотасини топиш методикаси ва алгоритимини ишлаб чиқиш;
қанотнинг эгилиш ва бурилиш қаттиқлигини экспериментал равишда аниқланган рақамли қийматларидан фойдаланган ҳолда флаттер масалаларини сонли ечиш алгоритимини ишлаб чиқиш;
замонавий усуллар асосида кучсиз сингуляр интеграл ва интегродифференциал тенгламаларни сонли ечиш орқали қовушоқ-эластик элементларнинг дивергенсия ва флаттер жараёнларини таҳлил қилиш;
сингуляр интегро-дифференциал тенгламаларни ечиш учун сонли алгоритм ишлаб чиқиш ва асослаш, шунингдек мумкин бўлган ҳолларда уларнинг ечимлари аналитик қуриш.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Учар аппаратларнинг элеронли қанотининг эгилиб - буралувчи флаттерини математик моделлаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
ишлаб чиқилган ҳисоб-китоб дастурлари “Тошкент механика заводи” АЖда лойиҳалаш фаолиятида амалга оширилган (Фуқаро авиацияси агентлиги ҳузуридаги Сертификатлаштириш ва парвозлар хавфсизлигини назорат қилиш бошқармасининг 2024 йил 20 мартдаги 10-39/16-978-сонли гувоҳномаси). Ишлаб чиқилган дастур композит материаллардан тайёрланган конструксиялар учун критик чайқалиш тезлигини аниқлаш, элементларнинг мустаҳкамлигини таҳлил қилиш ва башорат қилиш учун ишлатилган.
Тадқиқот натижалари Ф 4-14 «Суюқлик оқувчи ер ости эгри чизиқли қувурнинг ташқи кучлари таъсиридаги кучланиш-деформациялар ҳолатини татқиқ қилиш назариясини ривожлантириш ва ҳисоблаш усулларини ишлаб чиқиш» (2012-2016) (Бухоро муҳандислик-технология институтининг 2024 йил 5 октябрдаги № 1-1-2-3716-сон маълумотномаси) ва ОТ-Ф4-01 “Қовушқоқ суюқлик оқувчи кўп қатламли композит қувурлар эгри чизиқли бўлакларининг ҳарорат ва динамик юкланишлар таъсирида чизиқли бўлмаган динамик кучланиш-деформация ҳолатини ўрганиш усулларини ишлаб чиқиш ва назариясини ривожлантириш” (2016-2020) мавзудаги фундаментал лойиҳалар (Тошкент кимё-технология институтининг 2024 йил 2 октябрдаги № 1/04-2514-сон маълумотномаси) доирасида эластик ярим текисликда жойлашган цилиндрик композит туннеларнинг динамик кучлар таъсиридаги тебраниш ва дифракция масалаларини сонли ечишда ҳамда конструксияларнинг динамик ҳолатини ҳисоблашда, системада ҳосил бўладиган энергия диссипациясини ҳисобга олиш натижаларидан фойдаланилган.