Ахмедов Тулқин Пардаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон шароитида асалари оиласини маҳсулдорлигини оширишда интенсив боғлардан фойдаланиш технологияси”, 06.02.03– Хусусий зоотехния. Чорвачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси (Қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.3.PhD/Qx975
Илмий раҳбар: Тўраев Омон Сафарович, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Чорвачилик ва паррандачилик илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, PhD.05/30.12.2019.Qx.13.02.
Расмий оппонентлар: Мадрахимов Шодлик Назарович, қишлоқ хоʻжалиги фанлари доктори, доцент; Махмадияров Отабек Ахатқулович, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Ипакчилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон шароитида асалари оиласининг маҳсулдорлигини оширишда интенсив боғлардан фойдаланиш технологиясини ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:    
илк бор Ўзбекистон шароитида асалари оиласининг маҳсулдорлигини оширишда интенсив боғлардан фойдаланишда тажриба гуруҳидаги асалари оилалари маҳсулдорлигини 27-33% га оширилиши билан бир вақтда Самарқанд ва Қашқадарё вилоятлари шароитида асаларилар билан чанглатилган интенсив олма ва гилос боғларида ҳосилдорликни 18,5- 43% га оширилиши асосланган;
асалари оилалари интенсив боғларда парвариш қилинганда тажриба гуруҳидаги уяларда насл миқдори 2,5-3,0 маротаба, рамкалар сони назорат гуруҳига нисбатан 1,8-2 маротаба, ошириши исботланган;
назорат гуруҳига нисбатан тажриба гуруҳидаги асалариларнинг асал қопчасини вазни 12,5-19,5 % га юқори бўлиши кузатилиб бунда интенсив мева боғлари гулларини чанглатишда иштирок этган асаларилар кўпроқ гулшира йиғиши исботланган;
тажрибадаги асалари оилалари йиғган диабетли асалларнинг кимёвий таркиби таҳлил қилинганда, ундаги диастаза  сони 12,5-12,8 ГОТЕ бирлигини ташкил этган ҳамда гулчанги таркибидаги аминокислоталар миқдори 20 та эканлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон шароитида интенсив боғлардаги мева гулларини асаларилар ёрдамида чанглатиш натижасида боғ ҳосилдорлиги ва асалари оилаларининг маҳсулдорлигини ошириш технологияси бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида:
“Абдураҳмонов Абдусалом ХХХ” деҳқон хўжалигига тегишли асалари оилалари Самарқанд вилояти “Самарқанд мевалари” МЧЖ хўжалигида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 26 мартдаги 02/23-199-сонли маълумотномаси). Натижада хўжалигдаги гилос боғида парваришланган тажриба гуруҳи оилаларидан боғдаги даврда 9,1 кг асал маҳсулоти жамғарилган бўлиб, бу даврда деҳқон хўжалигининг ўзида сунъий озуқалар ва турли ўсимликлар гулширалари билан парваришланган назорат гуруҳи асалариларидан 3,4 кг асал маҳсулоти жамғарилган. Тажриба гуруҳи асаларилардан йил мавсуми якуни бўйича эса 32 кг асал маҳсулоти олиниб, рентабеллик даражаси 40% ни, назорат гуруҳида эса 24 кг асал маҳсулоти олиниб, 13,2% рентабеллик даражасини ташкил қилган.
Худди шундай кейинги тадқиқотлар бўйича “Абдураҳмонов Абдусалом ХХХ” деҳқон хўжалигига тегишли асалари оилалари Самарқанд вилояти “Мароқанд мева-сабзавот” МЧЖ хўжалигида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 26 мартдаги 02/23-199-сонли маълумотномаси). Натижада олма боғида парваришланган тажриба гуруҳи оилаларидан боғдаги даврда 8,5 кг асал маҳсулоти жамғарилган бўлиб, бу даврда деҳқон хўжалигининг ўзида сунъий озуқалар ва турли ўсимликлар гулширалари билан парваришланган назорат гуруҳи асалариларидан 3,4 кг асал маҳсулоти жамғарилган. Тажриба гуруҳи асаларилардан йил мавсуми якуни бўйича эса 30,5 кг асал маҳсулоти олиниб, рентабеллик даражаси 33,4% ни, назорат гуруҳида эса 24 кг асал маҳсулоти олиниб, 13,2% рентабеллик даражасини ташкил қилган.
    Қашқадарё вилояти Чироқчи туманидаги “Асаларичилик мажмуаси” МЧЖга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024 йил 26 мартдаги 02/23-199-сонли маълумотномаси). Натижада тегишли асалари оилалари Қашқадарё вилояти Чироқчи туманидаги “Чиял кўркам боғи” фермер хўжалигидаги олма боғида парваришланган тажриба гуруҳи оилаларидан йил мавсуми якуни бўйича эса 29 кг асал маҳсулоти олиниб, рентабеллик даражаси 35,3 % ни ташкил қилган.