Алиқулова Дилдора Бакир қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўткан кунлар”, “Тамилла” ва “Қамар” романларида маиший муаммоларнинг бадиий-психологик талқини, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Fil4120.
Илмий раҳбар: Сирожиддинов Шуҳрат Самариддинович, филология фанлари доктори, академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01 (бир марталик илмий кенгаш).
Расмий оппонентлар: Юсупова Дилнавоз Рахмоновна, филология фанлари доктори, профессор; Умарова Нилуфар Туроповна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар”, Фердинанд Дюшеннинг “Тамилла”, “Қамар” романларида маиший муаммоларнинг бадиий-психологик талқинини амалга ошириш, шунингдек, бу романлар ўртасидаги умумийлик ва индивидуаллик жиҳатларини қиёсий-типологик аспектда очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
романчилик тарихида маиший мавзуларнинг акс этиш генезиси, халқ ижодиётига мансуб жанрларда, достонларда келиши очиб берилган ва айни муаммони поетик акс эттириш воситаси сифатида бадиий психологизмнинг аҳамияти, унинг адабий-назарий ва компаративистик муаммо эканлиги аниқланган;
А.Қодирий ва Ф.Дюшен романлари композициясида бадиий психологизм қирралари аниқланиб, “Ўткан кунлар”, “Тамилла” ва “Қамар” романлари сюжетида психологик тасвирнинг умумийлик ва индивидуаллик каби типологик хусусиятлари асосланган;
маиший романлардаги образлар тизими, А.Қодирий ва Ф.Дюшен романларидаги асосий ошиқ-маъшуқ, ағёр сингари образлар тасвирида психологик тасвир етакчи эканлиги далилланган;
“Ўткан кунлар”, “Тамилла”, “Қамар” романларидаги маиший, ижтимоий ва қаҳрамон ички конфликтини психологик тасвирлашда анъанавийлик ва оригиналлик, муаллиф муносабатидаги холислик мезони асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўткан кунлар”, “Тамилла” ва “Қамар” романларида маиший муаммоларнинг бадиий-психологик талқини мавзусида олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
ёзувчи Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романи композициясида бадиий психологизм, шунингдек, асарда миллий-маданий, маʼнавий-ахлоқий унсурларни акс эттиришда муаллиф маҳорати ва бадиий-эстетик индивидуаллик хусусиятлари тадқиқи муносабатларига оид илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2017-2020-йилларда амалга оширилган ОТ-Ф1-030 рақамли “Ўзбек адабиёти тарихи” кўп жилдлик монографияни (7 жилд) чоп этиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 12-июн 04/1-1665-сон маълумотномаси). Натижада, лойиҳанинг илмий-назарий консепсияси янги фикр-мулоҳазалар билан бойишига эришилган;
романда композиция ва сюжет оригиналлиги, ижодда адабий таъсир ва услубий ўзига хослик масалалари, бадиий тасвирда миллий-маданий унсурлардан фойдаланиш кўлами ва адиб насри поетикасига хос бошқа қирралар ўзига хослик масалаларининг тадқиқи ҳақидаги қимматли илмий маълумотлардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2021-2023-йилларга мўлжалланган Ф3-201912258-рақамли “Ўзбек адабиётининг кўп тилли (ўзбек, рус, инглиз тилларида) электрон платформасини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 6-июн 04/1-1472-сон маълумотномаси). Натижада, лойиҳанинг илмий-назарий консепсияси янги фикр-мулоҳазалар билан бойишига эришилган;
“Ўткан кунлар”, “Тамилла” ва “Қамар” романларида маиший муаммоларнинг бадиий-психологик талқинига доир  ўзбек ва француз бадиий асарлари асосида таҳлил қилинган материалларнинг назарий ва амалий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясидаги “Ўзбекистон телерадиоканали”нинг “Бедорлик” номли дастурини тайёрлашда фойдаланилган (“Ўзбекистон” телерадиоканали 2024-йил 15-апрелдаги 04-36-496-сон маълумотномаси). Натижада, теледастур учун тайёрланган материалларнинг мазмуни назарий маълумотлар билан бойитилган.