Турсунов Эргашали Яндашалиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Миокард инфаркти ўтказган беморларда коронар стентлашни тўсатдан аритмик ўлимнинг баъзи хавф омилларига таъсири», 14.00.06 – Кардиология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Tib1890.
Илмий раҳбар: Закиров Нодир Узуевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий–амалий тиббиёт маркази, DSc.04/30.12.2019.Tib.64.01
Расмий оппонентлар: Нуриллаева Нургиза Мухтархановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Аляви Бахромхон Анисханович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази.
II. Тадқиқотнинг мақсади: миокард инфаркти ўтказган, чап қоринча отиш фракцияси бироз пасайган ва сақланган беморларда тўсатдан аритмик ўлимнинг баъзи ноинвазив хавф омилларининг динамикасига коронар стентлаш амалиётининг таъсирини баҳолаш орқали реваскуляризация алгоритмини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор кам чиқимли ноинвазив ташхислаш усули – суткалик холтер мониторинги ёрдамида анамнезида МИ ўтказган, чап қоринча отиш фракцияси (ЧҚОФ) бироз пасайган ва сақланган беморларда реваскуляризациядан олдин 6 та ноинвазив хатар омилларининг тарқалиш даражаси бахолаш орқали тўсатдан аримик ўлим (ТАЎ) юзага келиш хавфи юқори гуруҳда бир вақтда 3 ва ундан ортиқ хатар омиллар мавжудлиги аниқланган;
ўткир миокард инфарктидан 40 кундан кейинги даврда бўлган, ЧҚОФ бироз пасайган ва сақланган (ЧҚОФ>40%) беморларда 12 ойлик динамикада стентлаш орқари ўтказилувчи тўлиқ анатомик реваскуляризация нотўлиқ реваскуляризация ва оптимал медикамент давога нисбатан тўсатдан аримик ўлимнинг ўрганилган 6 та ноинвазив хатар омилларни (НИХО) камайтиришда самарали эканлиги исботланган;
ўткир миокард инфарктининг 40 кундан кейинги, ЧҚОФ >40% беморларда инфарктдан кейинги нисбатан эрта даврда стентлаш орқали амалга оширилган тўлиқ анатомик реваскуляризация амалиёти кечки даврда амалга оширилган реваскуляризацияга нисбатан ишемик ўзгаришларни эрта бартараф этиш орқали тўсатдан аримик ўлим хатар омилларини камайтиришда юқори самарадорликка эга эканлиги аниқланган;
миокард инфарктининг ўткир давридан 40 кундан кейинги, ЧҚОФ >40% беморларда тўсатдан аритмик ўлимнинг 6 та ноинвазив хатар омиллар учраш сони ва коронар томир шикастланишини баҳоловчи SYNTAX шкаласи турли хил даражада бўлган беморлар учун стентлаш амалиёти орқали тўлиқ/нотўлиқ ёки оптимал медикамент даво танловини оптималлаштирувчи алгоритм ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
МИнинг ўткир давридан 40 кундан кейинги даврда бўлган, ЧҚОФ бироз пасайган ва сақланган беморларда ноинвазив текширув усуллари орқали баҳоланувчи НИХОларига тўлиқ/нотўлиқ стентлаш амалиётининг таъсири бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: илк бор кам чиқимли ноинвазив ташхислаш усули – суткалик холтер мониторинги ёрдамида анамнезида МИ ўтказган, чап қоринча отиш фракцияси (ЧҚОФ) бироз пасайган ва сақланган беморларда реваскуляризациядан олдин 6 та ноинвазив хатар омилларининг тарқалиш даражаси бахолаш орқали тўсатдан аримик ўлим (ТАЎ) юзага келиш хавфи юқори гуруҳда бир вақтда 3 ва ундан ортиқ хатар омиллар мавжудлиги аниқланган. Юқоридаги тоифа беморларда НИХО асосида беморларни хатар гуруҳи бўйича табақалаштириш ва ТАЎ юзага келишини олдини олишга индивидуал профилактик ёндашув турини танлашга имкон берувчи илмий янгиликни амалиётга татбиқ этиш бўйича таклифлар Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий амалий тиббиёт маркази (РИКИАТМ) мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидпн 2024 йил 5 февралдаги 1-сон баённома билан тасдиқланган «Миокард инфаркти ўтказган беморларда тўсатдан аритмик ўлим хатар омилларини камайтиришда реваскуляризация алгоритми» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклифлар РИКИАТМ Қарши филиалида 2023 йил 9 декабрдаги; 51 т - сонли буйруғи, хамда РИКИАТМ Андижон филиалида 2023 йил 7 декабрда 05-01/162-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Бирламчи тизимдан тортиб юқори ихтисослаштирилган марказларда ишловчи шифокорлар учун ТАЎ ноинвазив хатар омиллари хақида билим кўникмаларини оширишга хизмат қилади, МИ ўтказган беморларда ТАЎ юзага келиш эхтимоллигини башоратлаш сифатини оширади, шунингдек ТАЎ ривожланиш хавфи юқори бўлган бемор гуруҳларида профилактика ва даволаш самарадорлигини сезиларли яхшиланишига имкон беради. Иқтисодий самарадорлик: МИ ўтказган, ЧҚОФ 40%дан юқори беморларда ўрганилган 6 та НИХОлар бир вақтда комплекс баҳоланиши ТАЎ юзага келиш эхтимоллигини башоратлашни қўшимча маблағларсиз янада мукаммаллаштиради, ташхислашга бўлган ёндашувни соддалаштиради ва соғлиқни сақлаш тизимининг бирламчи бўғини шифокорлари томонидан минимал тайёргарлик билан ёки ҳеч қандай тайёргарликсиз фойдаланиш мумкин, тиббий ходимни ўқитиш зарурати бўлмаслиги ҳисобига мутахасис учун 1 хафталик ўқув курси учун 594000 сум иқтисод қилишга эришиладига эришилади. Шу билан бир қаторда ушбу тоифа беморларда имкон даражада эрта даврларда комплекс ЭхоКС, ХМЭКГ диагностик КАГ орқали умумий ўлим ва ТАЎ хатар омилларини бахолаш келажакда кузатилиши мумкин бўлган катта ноҳуш ходисаларни даволашга бўлган сарфни камайтиришга имкон беради.
иккинчи илмий янгилик: ўткир миокард инфарктидан 40 кундан кейинги даврда бўлган, ЧҚОФ бироз пасайган ва сақланган (ЧҚОФ>40%) беморларда 12 ойлик динамикада стентлаш орқари ўтказилувчи тўлиқ анатомик реваскуляризация нотўлиқ реваскуляризация ва оптимал медикамент давога нисбатан тўсатдан аримик ўлимнинг ўрганилган 6 та ноинвазив хатар омилларни (НИХО) камайтиришда самарали эканлиги асослаб чиқилган таклифлар Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий амалий тиббиёт маркази мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидпн 2024 йил 5 февралдаги 1-сон баённома билан тасдиқланган «Миокард инфаркти ўтказган беморларда тўсатдан аритмик ўлим хатар омилларини камайтиришда реваскуляризация алгоритми» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РИКИАТМ Қарши филиалида 2023 йил 9 декабрдаги; 51 т - сонли буйруғи, хамда РИКИАТМ Андижон филиалида 2023 йил 7 декабрда 05-01/162-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Юқоридаги тоифадаги беморларда ўтказилган тўлиқ анатомик реваскуляризация амалиёти соғлиқни сақлаш тизими бирламчи бўғин шифокорлари учун шошилинч ёрдамга бўлган юқламани камайтиришга хизмат қилади. Шу билан бирга юрак ишемик касаллиги асорати ТАЎ юзага келишини камайтириш орқали қатта ёшли аҳоли орасида кутилмаган ўлимни камайтириш ва айниқса мехнатга лаёқатли аҳоли қатламини сақлаб қолишга имкон беради. Иқтисодий самарадорлиги: Шошилинч ҳолатларга бўлган эхтиёжнинг камайиши тез тиббий ёрдам бригадаларига бўлган юкламани камайтиришга бу эса 1 бемор учун кунлик 254000 сўм тежалишига, катта ёшли ахоли ва мехнатга лаёқатли аҳоли қатламида ўлимни камайтиришга хизмат қилиб, бюджет ва бюджетдан ташқари маблағ тежалиши ва ижтимоий салохиятли кадрларни сақлаб қолиш имконини беради.
учинчи илмий янгилик: ўткир миокард инфарктининг 40 кундан кейинги, ЧҚОФ >40% беморларда инфарктдан кейинги нисбатан эрта даврда стентлаш орқали амалга оширилган тўлиқ анатомик реваскуляризация амалиёти кечки даврда амалга оширилган реваскуляризацияга нисбатан ишемик ўзгаришларни эрта бартараф этиш орқали тўсатдан аримик ўлим хатар омилларини камайтиришда юқори самарадорликка эга эканлиги аниқланган ва ушбу таклифлар РИКИАТМ мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидпн 2024 йил 5 февралдаги 1-сон баённома билан тасдиқланган «Миокард инфаркти ўтказган беморларда тўсатдан аритмик ўлим хатар омилларини камайтиришда реваскуляризация алгоритми» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РИКИАТМ Қарши филиалида 2023 йил 9 декабрдаги; 51 т - сонли буйруғи, хамда РИКИАТМ Андижон филиалида 2023 йил 7 декабрда 05-01/162-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Юқоридаги тоифа беморларда амалга оширилган дифференциал ёндашув орқали МИдан кейин юзага келиши мумкин бўлган катта ноҳуш ходисалар ва барвақт ўлимни камайтиришга имкон бериб, бу орқали ногиронлик кўрсаткичининг камайиши, мехнатга лаёқатли аҳоли қатламини сақлаб қолишга имкон беради. ТАЎ НИХОларини камайтириш орқали касалликнинг бирламчи ва иккиламчи профилактикасига сифатли ёндашув орқали, кутилмаган ўлимни камайишига сабаб бўлган. Иқтисодий самарадорлиги: МИдан кейинги нисбатан эрта даврларда амалга оширилган тўлиқ реваскуляризация амалиётини амалга ошириш орқали ногиронликни камайтириш ва мехнатга лаёқатли аҳоли қатламини сақлаб қолиш билан аҳоли даромад кўрсаткичини сақлаб қолишига эришиш билан бир қаторда, МИ кечки даврда амалга ошириладиган кам фойда келтирувчи стентлаш амалиётини олдини олиш туфайли “зарур бўлмаган стентлаш” сонини камайтириш, соғлиқни сақлаш тизимидаги юқори технологик амалиётларга бўлган мақсадсиз сарф харажатни камайтиради. Бу эса бемор томонидан 1 ойлик антиагрегант дори воситалари учун сарфланадиган 144000 сумни тежаш имконини берди.
тўртинчи илмий янгилик: миокард инфарктининг ўткир давридан 40 кундан кейинги, ЧҚОФ >40% беморларда тўсатдан аритмик ўлимнинг 6 та ноинвазив хатар омиллар учраш сони ва коронар томир шикастланишини баҳоловчи SYNTAX шкаласи турли хил даражада бўлган беморлар учун стентлаш амалиёти орқали тўлиқ/нотўлиқ ёки оптимал медикамент даво танловини оптималлаштирувчи алгоритм ишлаб чиқилган ва ушбу таклифлар РИКИАТМ мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидпн 2024 йил 5 февралдаги 1-сон баённома билан тасдиқланган «Миокард инфаркти ўтказган беморларда тўсатдан аритмик ўлим хатар омилларини камайтиришда реваскуляризация алгоритми» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РИКИАТМ Қарши филиалида 2023 йил 9 декабрдаги; 51 т - сонли буйруғи, хамда РИКИАТМ Андижон филиалида 2023 йил 7 декабрда 05-01/162-сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: МИ ўтказган ЧҚОФ 40% дан юқори беморларда оптимал реваскуляризация методини танлашга имкон берувчи таклиф этилган алгоритм даволовчи шифокор ва интервенцион кардиолог олдига беморлар тоифаси бўйича аниқ схема таклиф этади ва шу орқали беморларнинг реваскуляризация турини танлашда иштирок этувчи юрак жамоаси ишини такомиллаштиришга хизмат қилади. Иқтисодий самарадорлиги: Ушбу тоифа беморларда таклиф этилган стентлаш орқали реваскуляризация турини танловини амалга оширишга имкон берувчи алгоритм зарур бўлмаган ортиқча стентлаш амалиётини камайтиришга имкон беради бу орқали 1 бемор учун 680000 сўм маблағлар тежалишига имкон берди.

Yangiliklarga obuna bo‘lish