Отажонов Олмосбек Асқарали ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Техноген чиқиндилар асосида ресурс тежамкор деворбоп кулбетон буюмларнинг оптимал таркиби, хоссалари ва ишлаб чиқариш технологиясини тадқиқ қилиш”, 05.09.05 – “Қурилиш материаллари ва буюмлари” ихтисослиги бўйича.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Т2959.
Илмий раҳбар: Сатторов Зафар Мурадович, техника фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Фарғона политехника институти”.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент архитектура-қурилиш университети, DSc.26/30.12.2019.Т.11.01.
Расмий оппонентлар: Баҳодиров Азизбек Абдулазизович, техника фанлари доктори, профессор; Ахмедов Султон Илясович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент кимё-технология илмий тадқиқот институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: иссиқлик электр станцияси кули асосида тайёрланадиган газкулбетоннинг оптимал таркибини ишлаб чиқиш, кимёвий қўшимчалар билан модификациялаш, хоссаларини ўрганиш ва ишлаб чиқариш технологиясини тадқиқ қилишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
цемент 50%, майинлик даражаси 0,15 мм гача бўлган кул 50% ва цемент массасига нисбатан 1,2% поликарбоксилат эфирлари асосидаги “СДж-1” суперпластификатори қўшиб мустаҳкамлиги юқори, иссиқлик ўтказувчанлиги паст бўлган газкулбетон таркиби ишлаб чиқилган;
цемент, кул ва суперпластификатор массаси боғлиқлигига кўра газкулбетоннинг мустаҳкамлик кўрсатгичлари ўзгаришини аниқлашда таркибни оптималлаштириш математик модели такомиллаштирилган;
“СДж-1” суперпластификатори билан модификация қилинган газкулбетон қоришмасининг сув талабчанлиги камайтирилган, кўпчиш ва қотиш жараёнларида мустаҳкам структура шаклланишида поликарбоксилат эфирларининг цементнинг C3С, C2С, C3А ва C4АФ минералларига ижобий таъсир қилиш механизми аниқланган;
газкулбетон ишлаб чиқаришда майинлик даражаси 0,15 мм гача бўлган фаол кулдан фойдаланиб, қотиш жараёнини поликарбоксилат эфирлари асосидаги “СДж-1” суперпластификатори билан тезлаштирилган, ишлаб чиқариш самарадорлиги оширилган энергия тажамкор шарли тегирмонсиз технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Иссиқлик электр станцияси кули асосидаги “СДж-1” суперпластификатор қўшиб модификацияланган газкулбетон таркибларини лойиҳалаш ва хоссаларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“СДж-1” суперпластификатори билан модификация қилинган таркибли газкулбетон ишлаб чиқариш самарадорлиги оширилган ва энергия тажамкор технологияси асосида ташқи тўсиқ конструксиялар учун газкулбетон буюмлари ишлаб чиқариш “Неw буилдинг-бриcкс” МЧЖда амалиётга жорий қилинган (“Ўзсаноатқурилишматериаллари” уюшмасининг 2024-йил 22-апрелдаги 02/15-867-сонли маълумотномаси). Натижада Д500, Д600 ва Д800 маркадаги газкулбетон қоришмасининг сувга талабчанлиги 15-20 % камайтиришга эришилган.
поликарбоксилат эфирларининг таъсир қилиш механизми асосида модификация қилинган янги таркибли газкулбетон ишлаб чиқариш технологияси асосида ички тўсиқ конструксиялари учун газкулбетон буюмлари ишлаб чиқариш “Зилҳа темир бетон маҳсулотлари” шўба корхонасида амалиётга жорий қилинган (“Ўзсаноатқурилишматериаллари” уюшмасининг 2024-йил 22-апрелдаги 02/15-867-сонли маълумотномаси). Натижада Д500, Д600 ва Д800 маркадаги газкулбетон қоришмасида мустаҳкамликни сақлаган ҳолда цемент сарфи 10-15% камайтиришга эришилган.
янги таркибли, модификацияланган газкулбетон олишда энергия тажамкор усул сифатида шарли тегирмонсиз технология ишлаб чиқилган, ушбу технология асосида газкулбетон ишлаб чиқариш “Зилҳа темир бетон маҳсулотлари” шўба корхонаси ва “Неw буилдинг-бриcкс” МЧЖда амалиётга жорий қилинган (“Ўзсаноатқурилишматериаллари” уюшмасининг 2024-йил 22-апрелдаги 02/15-867-сонли маълумотномаси). Натижада майинлик даражаси 0,15 мм гача бўлган фаол кулдан фойдаланиб Д500, Д600 ва Д800 маркадаги газкулбетонларни кам цемент сарфлаб олиш имконини берган.