Камалетдинов Шохрух Шухратовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): Темир йўл транспорти тезкор бошқариш тизимларининг ахборот-таҳлилий жараёнларини рақамлаштириш, 05.08.03 – Темир йўл транспортини ишлатиш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.DSc/Т682.
Илмий маслаҳатчи: Арипов Назиржон Мукарамович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат транспорт университети ҳузуридаги PhD.15/31.08.2022.Т.73.01 рақамли Илмий кенгаш асосида бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Нурмухамедов Толаниддин Рамзиддинович, техника фанлари доктори, профессор; Рахмангулов Александр Нелъевич, техника фанлари доктори, доцент; Мухаметжанова Айжан Весмовна, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
II. Тадқиқотнинг мақсади темир йўл транспортида ташишларни тезкор бошқаришнинг ахборот-таҳлилий жараёнларини рақамлаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
темир йўл транспортининг ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда қиёсий таҳлил усуллари орқали ташишларни тезкор бошқариш тизимларини такомиллаштириш учун узоқ масофаларда ишловчи симсиз тармоқларни қўллаш доираси асосланган;
ҳаракатланувчи таркиб ва контейнерларни автоматик мониторинг қилиш тизими асосида симсиз тармоқ технологиясидан фойдаланган ҳолда ташишларни тезкор бошқаришни ахборот билан таъминлашнинг маълумотларни реал вақт режимида қайта ишлаш имконини берувчи рақамлаштирилган ёндашуви ишлаб чиқилган;
вагон модели ва юклаш аризалари маълумотлари билан автоматик таъминлашни ҳисобга олган ҳолда сменали-суткалик ва жорий режалаштириш жараёнларини рақамлаштириш асосида маҳаллий ишларни бошқариш технологияси бўш ва юкланган вагонлар балансини бевосита мониторинг қилиш орқали такомиллаштирилган;
оптимал тавсифларга эга бўлган ташиш ресурсини танлашнинг параллел жараёнларини ҳисобга олиб Петри тармоғи ва Флойд-Уоршел алгоритми асосида юклашни автоматлаштирилган тарзда режалаштиришнинг имитацион модели ҲПСим симулятори ва Жава датурлаш тилидан фойдаланган ҳолда ишлаб чиқилган;
ахборот-таҳлилий жараёнларда симсиз технологияларни қўллаш самарадорлигини асослаш учун Баес тармоғи усулидан фойдаланиш орқали маълумотлар сифатини баҳолашнинг имитацион модели ГеНиус симуляторида ҳаракатланувчи таркиблар ҳақидаги маълумотларни узатиш технологик жараёнларининг тўғридан-тўғри боғланишини таъминлаган ҳолда ишлаб чиқилган;
вагон модели ва юк жўнатиш аризаларини ўзаро мувофиқлаштиришнинг ахборот-таҳлилий жараёнларни рақамлаштириш талабларини инобатга олиб максимал ишончлилик алгоритми асосида маҳаллий ишларни режалаштириш фактор-графи ўзгарувчилари конфигурациясини аниқлашнинг математик модели ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Темир йўл транспорти тезкор бошқариш тизимларининг ахборот-таҳлилий жараёнларини рақамлаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ҳаракатланувчи таркиб ва контейнерларни автоматик назорат қилиш тизимини қўллаш орқали ташишларни тезкор бошқаришни ахборот билан таъминлашнинг маълумотларни реал вақт режимида қайта ишлаш имконини берувчи рақамлаштирилган ёндашуви асосидаги технология “Ўзбекистон темир йўллари” АЖ рақамлаштириш бошқармасига жорий этилган (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖнинг 2023-йил                   1-ноябрдаги 07/3573-23-сонли маълумотномаси). Натижада транспорт жараёнида ҳаракатланувчи таркиб ва контейнерлардан мақбул фойдаланиш ва ташишларни янада самаралироқ бошқариш имконияти пайдо бўлган. Олинган натижаларни жорий этишдан кутилаётган иқтисодий самара йилига 698,578 млн. сўмни ташкил этган;
вагонларни юклаш ва туширишни сменали-суткалик ва жорий режалаштиришнинг автоматлаштирилган технологиясини ўз ичига олган вагон модели ва юк ортиш буюртмалари тўғрисидаги маълумотларни автоматик таъминлашни ҳисобга олувчи маҳаллий ишларни бошқаришнинг такомиллаштирилган технологияси “Ўзбекистон темир йўллари” АЖ маркетинг ва логистика бошқармасига жорий этилган (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖнинг 2023-йил 1-ноябрдаги 07/3573-23-сонли маълумотномаси). Натижада, маҳаллий иш режасининг сифатини яхшилаш орқали юк ташиш учун вагонларни янада самарали тақсимлаш, тушириш учун вагонларни етказиб бериш ва манёвр локомотивлари ишини ташкил этиш имконияти яратилди. Олинган натижаларни жорий этишдан кутилаётган иқтисодий самара йилига 750,193 млн. сўмни ташкил этган.