Пакирдинов Алишер Сайфитдиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Гастродуоденал яраларни узоқ умр кўрувчилар популяциясида клиник-эпидемиологик хусусиятлари ва профилактикасига инновацион ёндашувлар”, 14.00.43 –Профилактик тиббиёт.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Tib2194.
Илмий раҳбар: Мадазимов Мадаминжон Муминович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарган муассаса номи: Андижон давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат тиббиёт институти, 04/04.03.2022.Tib.95.02.
Расмий оппонентлар: Мусашайхов Хусан Таджибаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Юсупова Шахноза Кодиржановна, тиббиёт фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади узоқ умр кўрувчилар популяциясида гастродуоденал яраларнинг клиник-эпидемиологик хусусиятларини ўрганиш ва профилактикасининг такомиллаштирилган инновацион технологияларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
узоқ умр кўрувчи аҳолида гастродуоденал яраларнинг тарқалишининг реал частоталари Фарғона водийси шароитида эндемик геронтологик клиник гастродуоденал яраларнинг хусусиятлари, асоратларининг эпидемиологик ривожланишида гепатоз, дуоденит ва юракнинг томир касалликлари омилларнинг ҳиссаси аниқланган;
гастродуоденал яраларнинг ҳудудий жиҳатлари “кашф қилинган” ва уларнинг патогенетик ульцероген таъсирларини тўлиқ бартараф этиб, юмшатиб турувчи тизим ҳамда клиник кечишини ўзига хос коморбидликнинг роли аниқланган;
илк бор узоқ умр кўрувчи аҳолида гастродуоденал яраларнинг коморбид кечиш клиник хусусиятларини ва хавф омилларининг гастродуоденал яраларга боғлиқлик даражаларининг ҳудудий жиҳатлари исботланган;
гастродуоденал яраларнинг узоқ умр кўрувчи популяцияда ульцеропревентив профилактик инновацион технологиялар тизими тубдан босқичма босқич хронобиологияси, башоратлаш ва профилактикасининг математик модели такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Гастродуоденал яраларни узоқ умр кўрувчилар популяциясида клиник – эпидемиологик хусусиятлари ва профилактикасига инновацион ёндашувлар бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: узоқ умр кўрувчи аҳолида гастродуоденал яраларни тарқалишининг реал частоталари Фарғона водийси шароитида эндемик геронтологик хусусиятлари, асоратларининг эпидемиологик механизмларини аниқланганлиги бўйича таклифлар Андижон давлат тиббиёт институти томонидан 2024 йил 29 февралдаги №6I-24/u-сонли хати билан расмийлаштирилган «Гастродуоденал яраларни узоқ умр кўрувчилар популяциясида клиник – эпидемиологик хусусиятлари ва профилактикасига инновацион ёндашувлар» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РШТЁИМ Андижон филиали бўйича 07.03.2024 йилдаги 50- сонли буйруғи, РШТЁИМ Наманган филиали бўйича 14.03.2024 йилдаги 61 с/т сонли буйруғи ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича 26.03.2024 йилдаги 41 сонли буйруғи бўйича тегишли бўлимлари амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг 2024 йил 22 июлдаги 02/12 сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: узоқ умр кўрувчилар популяциясида гастродуоденал яраларнинг клиник-эпидемиологик хусусиятлари ва профилактикаси тўғрисидаги фикрлар, хулосалар, назарий ҳамда амалий тасаввурларни кенгайтирган. Гастродуоденал яраларнинг узоқ умр кўрувчилар популяциясида замонавий-скринингли клиник хусусиятларини аниқлаш ва профилактикасини инновацион усулларини яратиб беришнинг оптимал усули бўлиб эпидемиологик тадқиқотларда тасдиқланган. Иқтисодий самарадорлиги: тавсия этилган услубий тавсиянома бўйича узоқ умр кўрувчи аҳоли орасида ГДЯ касаллигининг компонентларини профилактика қилиш усулларини ишлаб чиқиш бўйича тиббий-ижтимоий тадқиқотлар ўтказилганда 6500000 сўм бюджет маблағлари иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик гастродуоденал яраларнинг ҳудудий жиҳатлари “кашф қилинган” ва уларнинг патогенетик ульцероген таъсирларини тўлиқ бартараф этиб, юмшатиб турувчи тизим ҳамда клиник кечишини ўзига хос коморбидликнинг роли аниқланганлиги бўйича таклифлар Андижон давлат тиббиёт институти томонидан 2024 йил 29 февралдаги №6I-24/u-сонли хати билан расмийлаштирилган «Гастродуоденал яраларни узоқ умр кўрувчилар популяциясида клиник – эпидемиологик хусусиятлари ва профилактикасига инновацион ёндашувлар» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РШТЁИМ Андижон филиали бўйича 07.03.2024 йилдаги 50- сонли буйруғи, РШТЁИМ Наманган филиали бўйича 14.03.2024 йилдаги 61 с/т сонли буйруғи ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича 26.03.2024 йилдаги 41 сонли буйруғи бўйича тегишли бўлимлари амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий техник кенгашнинг 2024 йил 22 июлдаги 02/12 сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: гастродуоденал яралар ва уларнинг асоратларини мониторинг қилиб бориш, ўрганиш ва баҳолашни узоқ умр кўрувчиларда эпидемиологик тизими бевосита фаолиятга тавсия этилган. Иқтисодий самарадорлиги: тавсия этилган услубий тавсиянома бўйича узоқ умр кўрувчи аҳоли орасида ГДЯ касаллигининг компонентларини профилактика қилиш усулларини ишлаб чиқиш бўйича тиббий-ижтимоий тадқиқотлар ўтказилганда 6500000 сўм бюджет маблағлари иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: илк бор узоқ умр кўрувчи аҳолида гастродуоденал яраларнинг коморбид кечиш клиник хусусиятларини ва хавф омилларининг гастродуоденал яраларга боғлиқлик даражаларининг ҳудудий жиҳатлари исботланганлиги Андижон давлат тиббиёт институти томонидан 2024 йил 29 февралдаги №6I-24/u-сонли хати билан расмийлаштирилган «Гастродуоденал яраларни узоқ умр кўрувчилар популяциясида клиник – эпидемиологик хусусиятлари ва профилактикасига инновацион ёндашувлар» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РШТЁИМ Андижон филиали бўйича 07.03.2024 йилдаги 50- сонли буйруғи, РШТЁИМ Наманган филиали бўйича 14.03.2024 йилдаги 61 с/т сонли буйруғи ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича 26.03.2024 йилдаги 41 сонли буйруғи бўйича тегишли бўлимлари амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий техник кенгашнинг 2024 йил 22 июлдаги 02/12 сон хулосаси). Ижтимоий амарадорлиги: узоқ умр кўрувчилар популяциясида гастродуоденал яраларнинг хавф омилларини эрта аниқлаш ва бартараф этиб боришнинг скрининг усули ишлаб чиқилиб, амалиётга жорий этилган. Иқтисодий самарадорлиги: тавсия этилган услубий тавсиянома бўйича узоқ умр кўрувчи аҳоли орасида ГДЯ касаллигининг компонентларини профилактика қилиш усулларини ишлаб чиқиш бўйича тиббий-ижтимоий тадқиқотлар ўтказилганда 6500000 сўм бюджет маблағлари иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: гастродуоденал яраларнинг узоқ умр кўрувчи популяцияда ульцеропревентив профилактик инновацион технологиялар тизими тубдан босқичма босқич хронобиологияси, башоратлаш ва профилактикасининг математик модели такомиллаштирилганлиги бўйича таклифлар Андижон давлат тиббиёт институти томонидан 2024 йил 29 февралдаги №6I-24/u-сонли хати билан расмийлаштирилган «Гастродуоденал яраларни узоқ умр кўрувчилар популяциясида клиник – эпидемиологик хусусиятлари ва профилактикасига инновацион ёндашувлар» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РШТЁИМ Андижон филиали бўйича 07.03.2024 йилдаги 50- сонли буйруғи, РШТЁИМ Наманган филиали бўйича 14.03.2024 йилдаги 61 с/т сонли буйруғи ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича 26.03.2024 йилдаги 41 сонли буйруғи бўйича тегишли бўлимлари амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий техник кенгашнинг 2024 йил 22 июлдаги 02/12 сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: кўплаб хавф омиллари орасидан гастродуоденал яралар ва уларнинг асоратланишларида етакчилик қилувчиларининг ҳиссалари бўйича ажратиб берилган бўлиб, уларни ҳисобга олиш профилактик тадбирларни кескин енгиллаштириши, қулайлик яратиши, беморлар реабилитация вақти қисқариши ва меҳнат фаолиятини яхшилашга асос бўлган. Иқтисодий самарадорлиги: тавсия этилган усулубий тавсиянома бўйича узоқ умр кўрувчи аҳоли орасида ГДЯ касаллигининг компонентларини профилактика қилиш усулларини ишлаб чиқиш бўйича тиббий-ижтимоий тадқиқотлар ўтказилганда 6500000 сўм бюджет маблағлари иқтисод қилинади.
