Toshboev Zafarjon Maxramkulovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Jizzax viloyati voha landshaftlari meliorativ holatini baholash va kartalashtirish», 11.00.01 - Tabiiy geografiya (geografiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.4.PhD/Gr282.
Ilmiy rahbar: Yarashev Quvondiq Safarovich, geografiya fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasalar nomi: Jizzax davlat pedagogika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat universiteti, DSc.03/30.12.2021.Gr.02.07.
Rasmiy opponentlar: Boymirzaev Karimjon Mirzahmedovich, geografiya fanlari doktori; Xojimatov Alisher Nigmatovich, geografiya fanlari nomzodi, professor.
Yetakchi tashkilot: Qarshi davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Jizzax viloyati voha landshaftlarning meliorativ holatini baholash va kartalashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
viloyatda sug‘oriladigan hududlar tabiiy sharoitning o‘ziga xosligi, agroiqlim sharoiti, sug‘orish bilan chambarchas bog‘liq ravishda yaxshi, qoniqarli, qoniqarsiz yerlar vujudga kelganligini aniqlangan;
    agrolandshaftlarda tuproq sho‘rlanishi va meliorativ holat Landsat 7-8, Sentinel tizimlari kosmik tasvirlar yordamida ArcGIS dasturidan foydalanib turli masshtabli mavzuli kartalar yaratilgan;
sug‘oriladigan hududlardagi meliorativ holat va antropogen ta’sir masofadan zondlash metodlarini qo‘llash orqali ulardagi o‘zgarishlar statistik tahlil usuli bilan meliorativ nuqtai-nazardan baholangan;
    viloyatning sug‘oriladigan hududlarini meliorativ holatni yaxshilashga doir tizimli chora-tadbirlar ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Jizzax viloyati voha landshaftlaridagi sug‘orish va antropogen omillar ta’sirida vujudga kelgan meliorativ holatni baholash va kartalashtirish bo‘yicha olingan natijalar asosida:
sug‘oriladigan hududlarning o‘ziga xosligi va litologik tuzilishining o‘zgarib borishi suv-fizik va boshqa xossalarini sug‘orish tadbirlari asosida yaxshilash bo‘yicha takliflari O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligi amaliyotiga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligining 2024 yil 7 martdagi 03/17-833-son ma’lumotnomasi). Natijada, agrolandshaftlarda sug‘orishni tartibga solish orqali grunt suvlari sathini pasaytirish yo‘li bilan meliorativ holatni yaxshilash imkonini bergan;
agrolandshaftlar mahsuldorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi meliorativ holatni yaxshilashga doir chora-tadbirlar O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligi amaliyotiga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligining 2024 yil 7 martdagi 03/17-833-son ma’lumotnomasi). Natijada, agrolandshaftlar mahsuldorligiga salbiy ta’sir etuvchi omillarni aniqlash imkonini bergan;
qishloq xo‘jalik ekinlarini sug‘oriladigan hududlar meliorativ holatiga moslashtirib joylashtirishga doir tahliliy ma’lumotlar O‘zbekiston Respublikasi O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligi amaliyotiga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligining 2024 yil 7 martdagi 03/17-833-son ma’lumotnomasi). Natijada, qishloq xo‘jalik ekinlarini joylashtirish sxemasini takomillashtirishga imkon bergan;
Landsat 8-9 va Sentinel tizimlari va ArcGIS dasturidan foydalanib yaratilgan mavzuli kartalar, meliorativ holatni baholash va ularni yaxshilash chora-tadbirlari O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligi amaliyotiga joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligining 2024 yil 7 martdagi 03/17-833-son ma’lumotnomasi). Natijada, sug‘oriladigan hududlar meliorativ holatini tezkor baholash va yaxshilash imkonini bergan.