Матрасулов Жасурбек Давронбек ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Паст ўлчамли содда квант тизимлари ва стохастик жараёнларнинг бошқариладиган адиабатик эволютсиясини моделлаштириш”, 05.01.07 – Математик моделлаштириш. Сонли усуллар ва дастурлар мажмуи).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/FM1136
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “ТИҚХММИ” миллий тадқиқот университети ҳузуридаги фундаментал ва амалий тадқиқотлар институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи дсc.03/31.03.2022.Т/FM.10.04 рақамли илмий кенгаш.
Илмий раҳбар: Юсупов Жамбул Руслонович, физика-математика фанлари доктори.
Расмий оппонентлар: Коловский Андрей Радйиевич, физика-математика фанлари доктори, профессор (Киренский номдиаги Физика Институти ва Сибир Федерал Университети, Россия Федератсияси); Полвонов Сатимбой Ражапович, физика-математика фанлари доктори, профессор (Ўзбекистон миллий университети).
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади квант тизимларининг тезлаштирилган ва секинлаштирилган адиабатик эволютсиясини моделлаштириш ва таклиф қилинган математик моделларни квант иссиқлик двигателларига қўллашдан иборат. Тадқиқотнинг яна бир мақсади стохастик тизимларнинг бошқариладиган эволютсиясини моделлаштиришдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Динамик конфайнментда паст ўлчамли квант тизимларнинг эволютсиясини тезлаштириш (секинлаштириш) усули таклиф этилади;
Эволютсияни тезлаштириш жараёнини экспериментал равишда амалга ошириш имконини берувчи “Тезлаштирувчи потентсиал” нинг аниқ кўриниши олинди;
Стохастик иссиқлик двигателининг математик модели ва унинг ишлаш жараёни ва эволютсиясини тезлаштириш орқали унинг ишлашини бошқариш усули таклиф этилади;
Паст ўлчамли тармоқланган тизимларда бошқариладиган Броун ҳаракатининг математик модели таклиф этилади;
Динамик конфайнментда паст ўлчамли тизимларнинг иссиқлик узатишни тезлаштириш усули ишлаб чиқилган;
Динамик конфайнментдаги квант идеал Ферми гази учун янги ҳолат тенгламалари олинди;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. “Қуантум гас ин тҳе фаст форwард счеме оф адиабатиcаллй эхпандинг cавитиес: Форcе анд эқуатион оф стате” илмий натижаларига асосланиб:
тўлқин функсиясининг аналитик ифодаси қуйидаги хорижий илмий ишларда (Пҳилосопҳиcал Трансаcтионс оф Роял Соcиетй А, Волуме 380, 20210278, Новембер 2022; Ревиеwс оф Модерн Пҳйсиcс, Волуме 91, 045001, Оcтобер 2019; Пҳйсиcал Ревиеw А, Волуме 99, 062116, Жуне 2019; Пҳйсиcал Ревиеw Э, Волуме 102, 012129, Жулй 2020; Апплиед Матҳематиcс Леттерс, Волуме 143, 108684, Септембер 2023)  квант кучи, кинетик энергия, ички энергия каби физик катталикларнинг ўртача қийматини ҳисоблаш учун қўлланилган. Илмий натижани қўллаш қаттиқ ва юмшоқ деворларли динамик конфайнментдаки квант идеал газининг қайта қуриш моделини яратишга имкон берди;
“Фаст-форwард аппроач то сточастиc ҳеат энгине” илмий натижаларига асосланиб:
Мақолада изотермик ва адиабатик жараёнларни тезлаштириш учун олинган потентсиал қуйидаги хорижий илмий ишларда (Фронтиерс ин Пҳйсиcс, 16-жилд, 33202, декабр 2021; Пҳйсиcал Ревиеw Леттерс, жилд 128, 230603, 2022 йил июн; Пҳйсиcал Ревиеw10 , 054108, 2022 йил ноябр; Статистик механика журнали: назария ва эксперимент, жилд 2020, 093207, 2020 йил; Физика шарҳи Э, 106-жилд, 024105, август 2022; Физика шарҳи Э16, 2022-йил август; Тадқиқотни кўриш , 4-жилд, 023157, 2022 йил май; Тҳе Эуропеан Пҳйсиcал Жоурнал Плус, жилд 137, 1011, 2022 йил сентябр; Пҳйсиcал Ревиеw Э, 103-жилд, 032146, 2021 йил март; Тҳе Эуропеан Пҳйсиcал Жоурнал Б, 2-жилд 2021-жилд; Физикадаги тараққиёт ҳақида, 86-жилд, 035902, 2023 йил январ) стохастик иссиқлик двигателининг термодинамик хусусиятларини ўрганишда қўлланилган.
Тадқиқот иши натижалари асосида иккита “Моделирование случайных процессов с использованием уравнения Фоккера-Планка на метрических графах” (ДГУ 2022 2974, 05/23/2022) ва “Программный комплекс для моделирования броуновского движения в сетях по методу Фоккера-Планка” (ДГУ 20237477, 18/10/2023) дастурий маҳсулот учун Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Интеллектуал мулк агентлиги томонидан рўйхатга олинган сертификатлар олинган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish