Насруллаева Фатима Азатовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Ўқувчиларнинг техник ижодкорлигини ривожлантиришда инновацион технологиялардан фойдаланиш методикасини такомиллаштириш” (технология фани робототехника бўлими мисолида), 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (технологик таълим) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Ped5081.
Илмий раҳбар: Қўйсинов Одил Алимуратович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: А.Авлоний номидаги Педагогларни касбий ривожлантириш ва янги методикага ўргатиш миллий-тадқиқот институти, PhD.28/30.12.2019.Ped.68.01.
Расмий оппонентлар: Тожибоева Хилолахон Махмудовна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Зарипов Лочин Рустамович, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўқувчиларнинг техник ижодкорлигини ривожлантиришда инновацион технологиялардан фойдаланиш методикасини такомиллаштириш бўйича методик тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
технология фани орқали ўқувчиларнинг техник ижодкорлик компетенсияси, технологик операцияларни ўзлаштириш, замонавий техникаларнинг тузилиши ва ишлаш тамойилларини тушуниш, техник объект ва технологик операцияларни бажаришга оид ўқув материалларини изчил ўрганиш, моделлар ясаш ва техник кўрсатгичлар самарадорлигини яхшилаш асосида ривожлантириш босқичлари аниқлаштирилган;
ўқувчиларнинг техник ижодкорлигини ривожлантиришда инновацион технологиялардан фойдаланиш методикасини ноанъанавий ёндашувлар, одатий бўлмаган ташаббуслар, янги фаолият тузилишини лойиҳалаш, янги сифат даражаларига этишиш, таълимий муваффақуятлар ва қўшимча натижаларни кўра олиш ҳамда Монтессори, Филип Cлассроом каби методик тажрибаларини қўллашга устуворлик бериш орқали такомиллаштирилган;
ўқувчиларнинг техник ижодкорлигини ривожлантиришга қаратилган “Техноробот” номли электрон платформа ўқувчиларнинг мантиқий ва ижодкорлик қобилиятларини ривожлантириш, сунъий интеллект билан бошқариладиган технологиялар ҳамда робототехника дарсларида ўқувчининг бошқа фанлардан ўрганган маълумотларини мустаҳкамлаш, роботларни дастурлаш, ўқувчиларда танқидий фикрлаш доирасини ривожлантириш, меҳнатга бўлган ижобий муносабатни шакллантириш асосида ишлаб чиқилган;
ўқувчиларда техник ижодкорлик компетенсиясининг ривожланганлик даражасини баҳоловчи мақсадга эришиш, самарадорлик, инновацион, амалий кўникма, шахсий ривожланиш мезонлари мулътимедия, онлайн ўқитиш, лойиҳалаш дастурлари, танқидий фикрлашга оид ўйинларга қаратилган креатив ўқув топшириқлар асосида конгнитив ривожланиш, рефлектив фикрлаш, ижтимоий мослашишга оид шахсий – ҳаётий кўникмаларни таркиб топтириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Технология фани робототехника асослари бўлими дарсларида ўқувчиларнинг техник ижодкорлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
технология фани орқали ўқувчиларнинг техник ижодкорлик компетенсияси, технологик операцияларни ўзлаштириш, замонавий техникаларнинг тузилиши ва ишлаш принципларини тусуниш, техник операцияларни бажаришга оид ўқув материалларини кенгроқ ўрганиш, моделлар ясаш ва техник характеристикасини яхшилаш оид тавсиялар 7-синф “Технология” дарслиги мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2024–йил 16–майдаги 11–05–2197/04–сон далолатномаси). Натижада ўқувчиларнинг техник ижодкорлик компетенсияларини ривожлантириш ҳамда таълим бериш тамойилларига йўналтирилган методик таъминотнинг амалдаги ҳолатини аниқлашга шароит яратилган;
ўқувчиларнинг техник ижодкорлигини ривожлантиришда инновацион технологиялардан фойдаланиш методикасини ноанъанавий ёндашувлар, одатий бўлмаган ташаббуслар, янги фаолият тузилишини лойиҳалаш, янги сифат даражаларига эришиш, таълимий муваффақуятлар ва қўшимча натижаларни кўра олиш ҳамда Монтессори, Филип Cлассроом каби методик тажрибаларни қўллашга устуворлик бериш орқали такомиллаштиришга оид методик тавсиялар 6-синф “Технология” дарслиги мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2024–йил 16–майдаги 11–05–2197/04–сон далолатномаси). Натижада технология дарсларида халқаро баҳолаш дастури топшириқларига мос ўқув топшириқларини қўллаш самарадорлиги ошган;
ўқувчиларнинг техник ижодкорлигини ривожлантиришга қаратилган “Техноробот” номли электрон платформа ўқувчиларнинг мантиқий ва ижодкорлик қобилиятларини ривожлантириш, сунъий интеллект билан бошқариладиган технологиялар ҳамда робототехника дарсларида ўқувчининг бошқа фанлардан ўрганган маълумотларини мустаҳкамлаш, роботларни дастурлаш, ўқувчиларда танқидий фикрлаш доирасини ривожлантириш, меҳнатга бўлган ижобий муносабатни шакллантиришга ҳамда ўқувчиларда техник ижодкорлик компетенсиясининг ривожланганлик даражасини баҳоловчи мақсадга эришиш, самарадорлик, инновацион, амалий кўникма, шахсий ривожланиш мезонларни мултимедия, онлайн ўқитиш, лойиҳалаш дастурлари, танқидий фикрлашга оид ўйинларга қаратилган креатив ўқув топшириқлар асосида конгнитив ривожланиш, рефлектив фикрлаш, ижтимоий мослашишга оид шахсий – ҳаётий кўникмаларни таркиб топтириш, янги ғояларни яратишга асосланган методик таъминотни такомиллаштиришга оид тавсиялардан оид таклифлар 6-7-синф “Технология” дарслиги мазмунини шакллантиришда фойдаланилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2024–йил 16–майдаги 11–05–2197/04–сон далолатномаси). Натижада ўқувчиларнинг техник ижодкорлик компетенсияларини ривожлантиришнинг методик моделини такомиллаштиришга шароит яратилган.