Турсунқулов Санжар Дилмурод ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “ХХ аср биринчи ярми испан прозасининг поетик хусусиятлари (Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Несси асарлари мисолида)”, 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Fil1968.
Илмий раҳбар: Қаршибаева Улжан Давировна, филология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD.03/30.2019.Fil.83.01.
Расмий оппонентлар: Умурова Гўзал Хотамовна, филология фанлари доктори (DSc), профессор; Файзуллаева Умида Илхомовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ХХ аср биринчи ярми испан прозасининг поетик хусусиятларини Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Несси асарлари мисолида аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Нессиларнинг асарларини поетик таҳлил қилиш орқали Испания тарихи ҳақидаги романлар циклида фарс ва гротеск кабилар устунлик қилиши аниқланган;
Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Нессиларнинг “Аёллар ҳикоялари”, “Сонаталар”, “Табарруклик гули”, “Карлистлар уруши”, “Бандерас исмли золим” асарлари қаҳрамонларнинг тақдирига жамият ва ижтимоий муҳит таъсири поетик баҳолаш асосида очиб берилган;
Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Несси насрий асарларининг поетик хусусиятлари таҳлил қилиниб матнда монологик ва диологик дискурс хусусиятлари образлар талқинида далилланган;
Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Несси бадиий ижодининг испан адабиётидаги роли ва аҳамияти асарлардаги қаҳрамонлар тақдирини баҳолаш асосида исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Испан ёзувчилари Валле Инклан ва Бароха меросини таҳлил қилиш бўйича илмий натижалар асосида испан насрининг бадиий таҳлилини янада ривожлантириш доирасида олиб борилган тадқиқотдан олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Нессиларнинг асарларини поетик таҳлил қилиш орқали Испания тарихи ҳақидаги романлар циклида фарс ва гротеск кабилар устунлик қилиши аниқланганлигига оид таклифлар 2022-2024-йилларда амалга оширилган ва Тошкент шаҳридаги АҚШ элчихонаси ҳамда Халқаро таълим бўйича Америка Кенгаши билан ҳамкорликда АҚШ давлат департаменти томонидан молиялаштириладиган ъъЭнглиш Аccесс Миcросчоларшип Програм” номли инновацион тадқиқотлар лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 14-авгусдаги 1555/02-сон маълумотномаси). Натижада испан адабиётининг поетик хусусиятлари борасидаги назарий хулосаларнинг такомиллашувига эришилган;
Валле-Инклан ва Бароха каби испан ижодкорлари бадиий асарларининг поетикасини, “Аёллар ҳикоялари”, “Сонаталар”, “Табарруклик гули”, “Карлистлар уруши”, “Бандерас исмли золим” асарлари қаҳрамонлари тақдирига жамият ва ижтимоий муҳит таъсирини поетик таҳлил қилиш асосида аниқланган давр хусусиятларини чуқур оʻрганиш мақсадида мазкур тадқиқот ишидаги таҳлил натижаларидан Европа Иттифоқининг Эрасмус + дастурининг 585845-ЭПП-1-2017-1-ЭС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП CЛАСС: “Cомпутатионал Лингуистиcс ат Cентрал Асиан университиес” грант лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023-йил 13-июндаги 1635/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада Инновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида “Тили ўрганилаётган мамлакат адабиёти” фанидан талабаларга испан адабиётидаги маданий, тарихий ва бадиий жиҳатларини ўргатиш, шунингдек, юқори малакали мутахассислар тайёрлашга замин яратган;
Рамон Мария дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Несси насрий асарларининг поетик хусусиятлари таҳлил қилиниб матнда монологик ва диологик дискурс хусусиятлари образлар бадиий дискурс масаласи бўйича олинган хулосалардан И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли инновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023-йил 30-мартдаги 832/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада “Тили ўрганилаётган мамлакат адабиёти” фанининг назарий асосларини бойитишга ҳамда монологик дискурс ва диологик дискурс хусусиятларини тушунишга хизмат қилган;
ХХ аср биринчи ярми испан прозасининг поетик хусусиятлари Рамон Мариа дел Валле-Инклан ва Пио Бароха-и-Нессиларнинг асарларини лингвопоетик таҳлил қилиш орқали адабиётдаги маданий, тарихий ва бадиий жиҳатларни ўрганишда адиблар ҳаёти ва ижоди борасида маълумотлар етказишга бағишланган “Ассалом, Самарқанд” маданий-маърифий дастурларни тайёрлаш ссенарийсида фойдаланилган (Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2023-йил 11-апрелдаги 01.07/126-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув бадиий асарлар муаллифининг фалсафий ғоясини тушунишга замин яратган.