Muradov Baxrom Akramjonovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Charm-poyabzal korxonalarida mahsulot ishlab chiqarish samaradorligini oshirish yo‘llari”, 08.00.03–Sanoat iqtisodiyoti (iqtisodiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam:B2017.1.PhD/Iqt9.
Ilmiy rahbar: Mahmudjon Rustamovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent to‘qimachilik va engil sanoat instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti, DSc.27.06.2017.I.16.01.
Rasmiy opponentlar: Burxanov Aktam Usmanovich, iqtisodiyot fanlari doktori, dotsent; Mamanazarov Oybek Shomurodovich, iqtisodiyot fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: charm-poyabzal mahsulotlarini ishlab chiqarish sanoati korxonalarida mahsulot ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga qaratilgan ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish samaradorligini oshirish yuzasidan xomashyo – yakuniy tayyor mahsulot prinsipi asosida ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish klasteri taklif qilingan;
charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish tarmog‘ida mahsulot assortimentini kengaytirish asosida eksport hajmini keskin oshirish va tayyor mahsulot ishlab chiqarish hajmining istiqboldagi prognoz parametrlari ishlab chiqilgan;
charm xomashyosini chuqur qayta ishlash asosida eksportga yo‘naltirilgan tayyor mahsulot ishlab chiqarish hajmi va turlarini kengaytirish, shuningdek, aholini mahalliy ishlab chiqarilgan sifatli va arzon poyabzal hamda charm-attorlik mahsulotlari bilan ta’minlash maqsadida “O‘zcharmsanoat” uyushmasi tashkiliy tuzilmasini takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan;
charm-poyabzal maxsulotlari ishlab chiqarish korxonalarida rentabellik darajasining pasayishiga yo‘l qo‘ymaslik asosida sof foyda miqdorining oshishini ta’minlaydigan shart-sharoitlar asoslab berilgan;
charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish korxonalarida debitor qarzdorlikning oshishiga yo‘l qo‘ymaslik va mavjud tovar zaxiralarining joriy aktivlar hajmidagi past va barqaror salmog‘ini oshirishga qaratilgan ilmiy asoslangan taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Charm-poyabzal korxonalarida mahsulotlar ishlab chiqarish samaradorligini oshirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish samaradorligini oshirish yuzasidan xomashyo – yakuniy tayyor mahsulot prinsipi asosida ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish klasteri bo‘yicha asoslangan takliflar O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 3 maydagi “Charm-poyabzal va mo‘ynachilik sohalarini rivojlantirish va eksport salohiyatini oshirishni rag‘batlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3693-son qarori loyihasini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 2018 yil 8 maydagi 03/1-1541-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklifni amaliyotga joriy etish natijasida charm-poyabzal korxonalarini to‘liq quvvat bilan ishlashiga hamda sifatli, arzon va raqobatbardosh charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarishga erishilgan;
charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish tarmog‘ini mahsulot assortimenti strukturasini takomillashtirish, eksport hajmini keskin oshirish va tayyor mahsulot ishlab chiqarishning istiqboldagi prognoz parametrlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 3 maydagi “Charm-poyabzal va mo‘ynachilik sohalarini rivojlantirish va eksport salohiyatini oshirishni rag‘batlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3693-son qarori loyihasini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 2018 yil 8 maydagi 03/1-1541-son ma’lumotnomasi). Prognoz parametrlari asosida “O‘zcharmsanoat” uyushmasiga a’zo korxonalarning 2022 yilgacha bo‘lgan davrda mahsulot ishlab chiqarishning maqsadli ko‘rsatkichlari ishlab chiqilgan;
charm xomashyosini chuqur qayta ishlash asosida eksportga yo‘naltirilgan tayyor mahsulot ishlab chiqarish hajmi va turlarini kengaytirish, shuningdek, aholini mahalliy ishlab chiqarilgan sifatli va arzon poyabzal hamda charm-attorlik mahsulotlari bilan ta’minlash maqsadida “O‘zcharmsanoati” uyushmasi tashkiliy tuzilmasini takomillashtirish bo‘yicha ishlab chiqilgan takliflardan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 3 maydagi “Charm-poyabzal va mo‘ynachilik sohalarini rivojlantirish va eksport salohiyatini oshirishni rag‘batlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3693-son qarori loyihasini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 2018 yil 8 maydagi 03/1-1541-son ma’lumotnomasi). Natijada “O‘zcharmsanoati” uyushmasi tashkiliy tuzilmasida 5 ta yangi bo‘lim tashkil qilingan;
charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish korxonalarida rentabellik darajasining pasayishiga yo‘l qo‘ymaslik asosida sof foyda miqdorining oshishini ta’minlash yuzasidan ishlab chiqilgan takliflar “O‘zcharmsanoat” uyushmasi faoliyatiga joriy etilgan (“O‘zcharmsanoat” uyushmasining 2018 yil 11 sentyabrdagi FB-2/1622-son ma’lumotnomasi). Mazkur tavsiyaning amaliyotga tatbiq qilish natijasida «O‘zbekcharmsanoat» uyushmasiga a’zo “Orient-Technology” MChJning rentabellik ko‘rsatkichi o‘tgan yilga nisbatan 33,5 foizga oshgan;
charm-poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish korxonalarida debitor qarzdorlikning oshishiga yo‘l qo‘ymaslik va mavjud tovar zaxiralarining joriy aktivlar hajmidagi past va barqaror salmog‘ini oshirishga qaratilgan ilmiy asoslangan taklif va tavsiyalar “O‘zcharmsanoat” uyushmasi faoliyati amaliyotiga joriy etilgan (“O‘zcharmsanoat” uyushmasining 2018 yil 11 sentyabrdagi FB-2/1622-son ma’lumotnomasi). Joriy etilgan ishlanmalar asosida “O‘zcharmsanoat” uyushmasi tarkibidagi “NAFIS - CHARM” MChJda mahsulotlarni sotishdan olingan sof tushum hajmi 1261 mln. so‘mga oshgan.
