Тешаев Бобир Қодировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қашкадарё вилоятида 1-тур қандли диабет билан оғриган болалар ва ўсмирларни даволаш-профилактика ёрдами сифатини баҳолаш ва мониторинглаш”, 14.00.03 – Эндокринология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В20211.3.PhD/Tib2072.
Илмий раҳбар: Холиқова Адлия Омануллаевна, тиббиёт фaнлaри дoктoри.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Академик Ё.Х.Турақулов номидаги Республика ихтисослаштирилган эндокринология илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Академик Ё.Х.Турақулов номидаги Республика ихтисослаштирилган эндокринология илмий-амалий тиббиёт маркази, DSc.04/01.04.2023.Tib.161.01.
Расмий оппонентлар: Рахимова Гулнора Нишоновна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Шамансурова Зулейхо Миралимовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.
II. Тадқиқотнинг мақсади эпидемиологик кўрсаткичларни ўрганиш ва амбулатория шароитида ҳар хил турдаги аналог инсулинлар ва узоқ муддатли глюкоза мониторинги тизимларидан фойдаланган ҳолда 1-тур қандли диабет учун терапиянинг мақсадли даражаларига эришишни баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
болалар ёш гуруҳида базал инсулин аналогларини киритиш билан турли хил инсулин терапиясидан фойдаланиш болалар ва ўсмирларда бўй ва вазннинг сезиларли даражада ошишида самарадорлиги исботланган;
1-тур қандли диабетга чалинган болалар ва ўсмирларда детемир ва гларгин базал инсулин аналогларидан фойдаланган ҳолда инсулин терапиясининг гликирланган гемоглобин даражасини пасайтиришда самарадорлиги исботланган;
инсулин аналогларини қўллаш беморларнинг клиник ҳолатини яхшилаш, гипогликемик реакциялар частотасини камайтириш ва гликирланган гемоглобин даражасини пасайтириш орқали метаболик назоратни максимал даражада ошириш учун самарадорлиги исботланган;
1-тур қандли диабет билан оғриган болалар ва ўсмирларда касалликнинг узоқ муддатли метаболик декомпенсациясининг асосий сабаблари ва узоқ муддатли глюкоза мониторинги тизимидан фойдаланилган ҳолда уларни коррекциялаш аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кашкадарё вилоятида 1-тур қандли диабет билан оғриган болалар ва ўсмирларни даволаш-профилактика ёрдами сифатини баҳолаш ва мониторинглаш буйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: болалар ёш гуруҳида базал инсулин аналогларини киритиш билан турли хил инсулин терапиясидан фойдаланиш самарадорлиги исботланганлиги буйича таклифлар Академик Ё.Х. Турақулов номидаги РИЭИАТМ эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 19 февралда 53-сон билан тасдикланган “Кандли диабет 1 тур болалар ва усмирлар хает сифатини бахолаш учун DQOLY-SF халкаро суровномани амалиетга тадбик килиш” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф академик Ё.Х. Тўрақулов номидаги РИЭИАТМ Самарқанд вилояти филиали буйича 2023-йил 1-июлдаги 32-и-сон ҳамда Фаргона вилояти филиали буйича 2023-йил 15-июлдаги 97-сон буйруклари билан амалиётига жорий этилган. (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 июндаги 1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: l-тур кандли диабет билан оғриган болалар ва усмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг максадли даражаларига эришишга ва болаларнинг хает сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: эришилган мақсадлар қандли диабет 1 тур билан касалланган болалар ва ўсмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг мақсадли даражаларига еришиш ва болаларнинг ҳаёт сифатини яхшилайди, кечки асоратларни 20%га камайтиради ва умр кўриш давомийлигини узайтиради;
иккинчи илмий янгилик: 1-тур қандли диабетга чалинган болалар ва ўсмирларда детемир ва гларгин базал инсулин аналогларидан фойдаланган ҳолда инсулин терапиясининг самарадорлиги ва хавфсизлигини ҳар томонлама таҳлил қилиш исботланганлиги буйича таклифлар Академик Ё.Х. Турақулов номидаги РИЭИАТМ эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 19 февралда 53 сон билан тасдикланган “Кандли диабет 1 тур болалар ва усмирлар хает сифатини бахолаш учун DQOLY-SF халкаро суровномани амалиетга тадбик килиш” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф академик Ё.Х. Тўрақулов номидаги РИЭИАТМ Самарқанд вилояти филиали буйича 2023-йил 1-июлдаги 32-и-сон ҳамда Фаргона вилояти филиали буйича 2023-йил 15-июлдаги 97-сон буйруклари билан амалиётга жорий этилган. (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 июндаги 1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: l тур кандли диабет билан оғриган болалар ва усмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг максадли даражаларига эришишга ва болаларнинг хает сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: эришилган мақсадлар қандли диабет 1 тур билан касалланган болалар ва ўсмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг мақсадли даражаларига еришиш ва болаларнинг ҳаёт сифатини яхшилайди, кечки асоратларни 20%га камайтиради ва умр кўриш давомийлигини узайтириш имконини беради;
учинчи илмий янгилик: инсулин аналогларини қўллаш самарадорлиги беморларнинг клиник ҳолатини яхшилаш, гипогликемик реакциялар частотасини камайтириш ва гликирланган гемоглобин даражасини пасайтириш орқали метаболик назорат қилиш самарадорлиги исботланганлиги буйича таклифлар Академик Ё.Х. Турақулов номидаги
РИЭИАТМ эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 19 февралда 53 сон билан тасдикланган “Кандли диабет 1 тур болалар ва усмирлар хает сифатини бахолаш учун DQOLY-SF халкаро суровномани амалиетга тадбик килиш” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф академик Ё.Х. Тўрақулов номидаги РИЭИАТМ Самарқанд вилояти филиали буйича 2023-йил 1-июлдаги 32-и-сон хамда Фаргона вилояти филиали буйича 2023-йил 15-июлдаги 97-сон буйруклари билан амалиётга жорий этилган. (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 июндаги 1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: l тур кандли диабет билан оғриган болалар ва усмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг максадли даражаларига эришишга ва болаларнинг хает сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: эришилган мақсадлар қандли диабет 1 тур билан касалланган болалар ва ўсмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг мақсадли даражаларига еришиш ва болаларнинг ҳаёт сифатини яхшилайди, кечки асоратларни 20%га камайтиради ва умр кўриш давомийлигини узайтириш имконини беради;
туртинчи илмий янгилик: 1-тур қандли диабет билан оғриган болалар ва ўсмирларда касалликнинг узоқ муддатли метаболик декомпенсациясининг асосий сабаблари аниқланган ва узоқ муддатли глюкоза мониторинги тизими ёрдамида уларни коррекциялаш имкониятлари такомиллаштирилганлиги буйича таклифлар Академик Ё.Х. Турақулов номидаги РИЭИАТМ эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 19 февралда 53 сон билан тасдикланган “Кандли диабет 1 тур болалар ва усмирлар хает сифатини бахолаш учун DQOLY-SF халкаро суровномани амалиетга тадбик килиш” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф академик Ё.Х. Тўрақулов номидаги РИЭИАТМ Самарқанд вилояти филиали буйича 2023-йил 1-июлдаги 32-и-сон хамда Фаргона вилояти филиали буйича 2023-йил 15-июлдаги 97-сон буйруклари билан амалиётга жорий этилган. (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 июндаги 1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: l тур кандли диабет билан оғриган болалар ва усмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг максадли даражаларига эришишга ва болаларнинг хает сифатини яхшилаш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: эришилган мақсадлар қандли диабет 1 тур билан касалланган болалар ва ўсмирларда аналог инсулинлардан фойдаланиш гликемик назоратнинг мақсадли даражаларига еришиш ва болаларнинг ҳаёт сифатини яхшилайди, кечки асоратларни 20%га камайтиради ва умр кўриш давомийлигини узайтириш имконини беради.