Ойдинов Мухлис Холиқул ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бойитилган АКФ-78 маркали Ангрен каолинидан фойдаланиб, синтетик НаА сеолитини олиш ва уларнинг адсорбсион хусусиятлари», 02.00.11–Коллоид ва мембрана кимёси (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/К800.
Илмий раҳбар: Абдурахмонов Элдор Баратович, кимё фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Умумий ва ноорганик кимё институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Умумий ва ноорганик кимё институти, DSc.02/30.12.2019.К/Т.35.01.
Расмий оппонентлар: Эргашев Ойбек Каримович, кимё фанлари доктори, профессор; Хандамов Даврон Абдуқодирович, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: АКФ-78 маркали Ангрен каолини ва γ-Ал2О3 асосида НаА сеолити олиш ва унинг адсорбсион хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бойитилган АКФ-78 маркали Ангрен каолини ва γ-Ал2О3 дан фойдаланиб, синтетик микроғовакли сеолит олиш усули яратилган;
650оC да қиздирилган АКФ-78 маркали Ангрен каолини ва γ-Ал2О3 нинг 2,2:1 нисбатдаги аралашмасини НаОҲ эритмаси билан гидротермал ишлов бериш орқали синтетик микроғовакли НаА сеолити олинган;
олинган сеолитнинг  кристалл ўлчами Д=1.79 * 10-10 м дан 4.9 * 10-8 м гача, дислокация зичлиги δ=1014 м-2  дан 1017 м-2 гача, панжаралараро деформация ε=0,019 дан 0.24 гача қийматлари исботланган;
термик ишлов берилган АКФ-78 маркали Ангрен каолини ва γ-Ал2О3 дан фойдаланиб олинган синтетик микроғовакли НаА сеолитнинг интенсивлик чўққилари, Линде На-А сеолитнинг интенсивлик чўққиларига мос келиши аниқланган;
синтетик микроғовакли НаА сеолитларга сув буғи адсорбсиясининг дифференциал иссиқликлари тўлқинсимон поғонали кўринишда бўлиб, бошланғич тўйинишларда адсорбсия дифференциал иссиқликлари конденсация иссиқликларидан 2-3 баробар юқори бўлиши аниқланган;
олинган синтетик микроғовакли НаА сеолитига Н2 адсорбсияси асосида унинг махсус сирт майдони (СБЕТ=624,74м2*г–1), ўртача ғовак ҳажми (Д=14,24Å) қийматлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бойитилган АКФ-78 маркали Ангрен каолини ва γ-Ал2О3 асосида сеолит адсорбентларини синтез қилиш ва уларнинг адсорбсион хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган натижалар асосида:
НаА сеолити ёрдамида нефт маҳсулотлари таркибидаги қўшимча сув ва карбонат ангидрид молекулаларидан тозалаш усули «Фарғона НҚИЗ» МЧЖ нинг «2024-2026-йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати»га киритилган («Фарғона НҚИЗ” МЧЖ нинг 2023 йил 4 сентябрдаги 01-02/2004-сон маълумотномаси). Натижада нефт маҳсулотлари таркибидаги қўшимча сув ва карбонатли бирикмаларидан тозалаш имконини беради;
НаА сеолити ёрдамида нефт маҳсулотлари таркибидаги қўшимча метил сулфид, этил сулфид, метилмеркаптан, этилмеркаптан каби олтингугуртли бирикмалардан тозалаш усули «Фарғона НҚИЗ» МЧЖ амалиётида тадбиқ қилинган («Фарғона НҚИЗ» МЧЖ нинг 2023 йил 4 сентябрдаги 01-02/2004-сон маълумотномаси). Натижада нефт маҳсулотларини қайта ишлаш жараёнида олтингугуртли бирикмалардан 1,2 баробаргача тозалаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish