Sayt test rejimida ishlamoqda

Машарипов Равқат Мадрахимовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кураш билан шуғулланувчи талаба спортчиларда кўп йиллик тайёргарлик босқичларини режалаштириш услублари”, 13.00.04–“Жисмоний тарбия, спорт машгʻулотлари, согʻломлаштириш ва адаптив жисмоний тарбия назарияси ва методикаси” (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Ped2772.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Жисмоний тарбия ва спорт илмий тадқиқотлар институти, DSc.33/01.02.2022.Ped.146.01.
Илмий раҳбар: Алиев Искандар Бахрамович педагогика фанлари номзоди, профессор.  
Расмий оппонентлар: Мухамадиев Комил Бурхонович, педагогика фанлари доктори (DSc), доцент; Азизов Носиржон Нематиллаевич, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Чирчиқ давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кураш билан шуғулланувчи талаба-спортчиларни коʻп йиллик тайёргарлик жараёнларини режалаштириш услубларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган амалий таклиф ва тавсияларни самарадорлигини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талаба-курашчиларнинг мураккаблиги турлича бўлган ҳажм ва шиддатини меъёрлаш имкониятлари турли йўналишдаги юклама ўлчамлари ва беллашув фаолияти натижаларини баҳолаш, субмаксимал ва максимал юкламаларни анаероб-алактат, аероб-гиликолитик режими бўйича комбинациялашга кўра мураккаб ҳаракатларни самарали бажариш даражаларини изчил кенгайтириш асосида аниқлаштирилган;
талаба-курашчиларнинг микроциклларни оқилона режалаштириш самарадорлиги мураккаблаштирилган шароитларда шох усулларини ҳужум-ҳимоя-қарши ҳужум ҳаракат траекториясини бажаришга эришиш ҳамда турли вазнлар билан беллашувга қаратилган махсус ҳаракат фаолияти режимидаги тортувчи ва ривожлантирувчи юкламаларни оғир толиқишда бажариладиган машғулотларда интенсив қўллаш асосида такомиллаштирилган;
талаба-курашчиларнинг турли ўзгарувчан шароитларда техник усулларни самарали бажариш имкониятларни навбатлаш ва такрорлаш кетма-кетлиги бўйича жисмоний юкламаларни машғулотнинг якунловчи нафас рословчи ва бўшаштирувчи қисмида қўллаш ҳамда машғулот тузилиши мазмунини прогностик режалаштириш асосида такомиллаштирилган;
талаба-курашчиларнинг макроцикл тайёргарлигини ривожлантириш жараёни ҳаракат кўникмалари кузги-қишки тайёрлов, қишки мусобақа, баҳорги тайёрлов, дастлабки мусобақалашув, асосий мусобақалашув босқичларидаги юклама параметрларини тезкор ахборот олиш имкониятларига пропорсионал мослаштириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кураш билан шуғулланувчи талаба-спортчиларни коʻп йиллик тайёргарлик жараёнларини режалаштириш услубларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган амалий таклиф ва тавсияларни самарадорлигини асослашда амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш бўйича ўтказилган тадқиқотлар асосида:
талаба-курашчиларнинг мураккаблиги турлича бўлган ҳажм ва шиддатини меъёрлаш имкониятлари турли йўналишдаги юклама ўлчамлари ва беллашув фаолияти натижаларини баҳолаш, субмаксимал ва максимал юкламаларни анаероб-алактат, аероб-гиликолитик режими бўйича комбинациялашга кўра мураккаб ҳаракатларни самарали бажариш даражаларини изчил кенгайтириш асосида мураккаблиги турлича бўлган юкламалар ҳажми ва шиддатини меъёрлаш бўйича таклифлар “Кураш турлари ва уни ўқитиш методикаси (кураш)” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 9-сентябрдаги 302-сон буйруғига асосан 302-0958-сон гувоҳномаси). Натижада, курашчиларнинг мусобақа фаолияти кўрсаткичлари 17% га яхшиланган;
талаба-курашчиларнинг микроциклларни оқилона режалаштириш самарадорлиги мураккаблаштирилган шароитларда шох усулларини ҳужум-ҳимоя-қарши ҳужум ҳаракат траекториясини бажаришга эришиш ҳамда турли вазнлар билан беллашувга қаратилган махсус ҳаракат фаолияти режимидаги тортувчи ва ривожлантирувчи юкламаларни оғир толиқишда бажариладиган машғулотларда интенсив қўллаш асосида махсус ҳаракат фаолияти режимидаги интенсив машғулотлар таъсирини қўллаш ҳисобига микроциклларни оқилона режалаштириш бўйича таклифлар Урганч давлат университети кураш машғулотларига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар сиёсати ва спорт вазирлигининг 2023-йил 7-ноябрдаги                                     03-01/04/20/11821-сон маълумотномаси). Натижада, курашчиларнинг махсус тайёргарлик даражаси 14% -16 % га яхшиланган;
талаба-курашчиларнинг турли ўзгарувчан шароитларда техник усулларни самарали бажариш имкониятларни навбатлаш ва такрорлаш кетма-кетлиги бўйича жисмоний юкламаларни машғулотнинг якунловчи нафас рословчи ва бўшаштирувчи қисмида қўллаш ҳамда машғулот тузилиши мазмунини прогностик режалаштириш асосида микроциклларда ўқув машғулотлари тузилиши ва мазмунини ишлаб чиқиш бўйича таклифлар “Кураш турлари ва уни ўқитиш методикаси (кураш)” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 9-сентябрдаги 302-сон буйруғига асосан 302-0958-сон гувоҳномаси). Натижада, курашчиларда техник ҳаракат кўрсаткичлари 18 % га яхшиланган;
талаба-курашчиларнинг макроцикл тайёргарлигини ривожлантириш жараёни ҳаракат кўникмалари кузги-қишки тайёрлов, қишки мусобақа, баҳорги тайёрлов, дастлабки мусобақалашув, асосий мусобақалашув босқичларидаги юклама параметрларини тезкор ахборот олиш имкониятларига пропорсионал мослаштириш асосида модел тузилишини ишлаб чиқиш бўйича таклифлар Урганч давлат университети кураш машғулотларига тадбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар сиёсати ва спорт вазирлигининг 2023-йил 7-ноябрдаги 03-01/04/20/11821-сон маълумотномаси). Натижада, курашчиларнинг жисмоний тайёргарлик даражаси 16 % га яхшиланган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish