Усмонова Шахноза Ёқубжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз тилларидаги ландшафт терминларининг структурал-семантик ва когнитив тадқиқи”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/Fil3591.
Илмий раҳбар: Искандарова Шарифа Мадалиевна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03.30.12.2019.Fil.05.02
Расмий оппонентлар: Набиева Дилора Абдуҳамидовна, филология фанлари доктори, профессор; Абдувалиев Муҳаммаджон Арабович, филология фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва инглиз тилларидаги ландшафт терминларининг сҳоғиштирма тадқиқини амалга ошириш, турли тизимдаги тилларнинг ландшафт терминларининг структур-семантик, когнитив, лингвокултурологик хусусийатларини осҳиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек  ва инглиз терминологик тизимида ландшафт терминларининг тутган ўрни аниқланиб, уларни чоғиштириш асносида морфологик ва синтактик усул билан термин йасалиши доирасида ушбу тилларга хос лингвистик хусусийатлар аниқланган;
 ландшафт терминларини типологик ўрганиш зарурияти, ўзбек ва инглиз тилларидаги ландшафт терминларининг структуравий тузилиши, лексик-семантик ва деривацион хусусийатлари, мазкур тиллардаги ландшафтлар шаклланишида ўзлашма қатламнинг ўрни морфологик, лексик, синтактик, транслитерацийа, фразеологик хусусиятлар асосида очиб берилган;
ландшафт терминологик тизими бирликлари таржимаси адекватлигини таъминлашда потенсиал истеъмолсҳи (оддий, лингвистик номутахассис аҳоли)га тушунарли бўлиши мақсадининг устуворлиги далилланган;
ландшафт терминлари йасалишида салбий ва ижобий баҳо сифатида термин-метафораларнинг мавжудлиги ҳамда метонимик кўсҳимнинг моделлари белгиланиб, бу терминларга хос метафораларнинг ижтимоий, маданий, табиий ва ўзаро мулоқот муҳитлари орқали шаклланадиган когнитив ва консептуал турларининг нутқ таъсирсҳанлигини оширишдаги аҳамийати лисоний далиллар йордамида асосланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Турли тизимли тиллардаги ландшафт  терминларининг лингвистик хусусиятларини тадқиқ этиш орқали олинган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
ўзбек  ва инглиз терминологик тизимида ландшафт терминларининг тутган ўрни аниқланиб, уларни чоғиштириш асносида морфологик ва синтактик усул билан термин йасалиш орқали ушбу тилларга хос лингвистик хусусийатлари ҳақидаги илмий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти томонидан олиб борилган ФА-АИ-Г004 “Қорақалпоқлар тасаввуридаги аёл тимсоли: этнологик тадқиқотлар” мавзусидаги фундаментал ва амалий-илмий лойиҳада фойдаланилган  (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2023-йил 7-декабрдаги 497/1-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳани илмий-назарий ҳамда илмий-амалий жиҳатдан бойитилишга эришилган;
ландшафт терминларини типологик ўрганиш зарурияти, ўзбек ва инглиз тилларидаги ландшафт терминларининг структуравий тузилиши, лексик-семантик ва деривацион хусусийатлари, мазкур тиллардаги ландшафтлар шаклланишида ўзлашма қатламнинг ўрни морфологик, лексик, синтактик, транслитерацийа, фразеологик хусусиятлар асосида оид қарашлардан 2017-2020-йилларга мўлжалланган №ОТ-Ф-1-100 рақамли “Имконияти чекланган болалар ижтимоий-маданий фаолиятининг бадиий ижодиёт воситалари асосида назарий ва амалий такомиллашуви” номли фундаментал лойиҳа доирасида самарали фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2023-йил 18-декабрдаги 04/6398-сон маълумотномаси). Натижада имконияти чекланган ёшларнинг қардош халқлар билан ижтимоий-маданий, иқтисодий-сийосий алоқалари доирасидаги лингвистик ва нолингвистик омилларни ўрганиш ҳамда ўрганилаётган тиллардаги ландшафт луғатига хос баҳолаш маъноларини шакллантиришда консептуал метафора таъсирини аниқлаш юзасидан ёзилган илмий тавсиялар асосида лойиҳанинг такомиллашувига эришилган;
ландшафт терминлари йасалишида салбий ва ижобий баҳо сифатида термин-метафораларнинг мавжудлиги ҳамда метонимик кўсҳимнинг моделлари белгиланиб, бу терминларга хос метафораларнинг ижтимоий, маданий, табиий ва ўзаро мулоқот муҳитлари орқали шаклланадиган когнитив ва консептуал турларининг нутқ таъсирсҳанлигини оширишдаги аҳамийати борасидаги илмий-назарий хулосалардан  Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Фарғона вилояти бўлими томонидан ташкил этилган маънавий-маърифий тадбирларда фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Фарғона вилояти бўлимининг 2023-йил 7-декабрдаги 206-сон маълумотномаси). Тадқиқотчи вилоят миқёсида ўтказилган тадбир ва анжуманларнинг ссенарийларини ишлаб чиқишда бевосита  иштирок этган ва натижада уюшма фаолиятида қўлланилган матнларнинг тил қоидалари  асосида ёзилишига, шунингдек, ижодкор ёшлар ўртасида бадиий таржима маҳоратини  оширишга амалий жиҳатдан  кўмак берган.