Нуриддинов Сардор Бобояровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармог'и номи): “Марказий Осиё минтақаси халқаро транспорт ҳамкорлигида Ўзбекистоннинг роли (сиёсий-фалсафий таҳлил)” мавзусидаги 09.00.02 – Онг, маданият ва амалиёт шакллари фалсафаси (Сиёсат фалсафаси).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Fal1105
Илмий раҳбар: Раматов Жуманиёз Султонович фалсафа фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилаётган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, PhD.03.30.06.2020.Fal.60.04.
Расмий оппонентлар: Андижон давлат университети, кафедра профессори, сиёсат фанлари доктори Юнусов Камолиддин Абзалович, Ўш технология университети халқаро ва ривожланиш муносабатлар бўйича проректор, фалсафа фанлари номзоди, доцент Актамалиев Асанбек Тургунбаевич.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат шарқшунослик университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Марказий Осиё минтақаси халқаро транспорт ҳамкорлигида Ўзбекистоннинг ролини аниқлаш ва унда Ўзбекистон манфаатларига мос таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
халқаро транспорт ҳамкорлигининг замонавий концепциялари иқтисодий ҳамкорликни йўлга қўйиш, давлатлараро сиёсий алоқаларни ривожлантириш, ижтимоий ҳамкорликни такомиллаштириш бўйича минтақавий лойиҳаларни илгари суришга қодир бўлган ғоялар тизими шакллантирилган ҳамда халқаро маданий алоқаларни ривожлантириш имкониятлари ижтимоий жараёнлар динамикаси асосида очиб берилган;
халқаро транспорт лойиҳалари доирасидаги ўзаро битимларнинг минтақавий барқарор ривожланишини таъминлайдиган муҳим моддий ва ижтимоий инфратузилмавий омил эканлиги аниқланган ва бунинг асосида минтақа давлатларининг ўзаро ҳамкорлиги транспорт ва трансит-логистика имкониятларини янада кенгайтириши илмий-фалсафий жиҳатдан далилланган;
Марказий Осиё минтақасида транспорт ва логистика интеграция жараёнларининг изчил ривожланишида “халқаро транспорт коридори” категориясининг геоиқтисодий ва геосиёсий аҳамиятига оид фундаментал гояларни янгилаш ва тизимлаштиришнинг фалсафий моҳияти толерантлик, тенглик ва манфаатдорликка асосланган тушунчалар асосида очиб берилган;
“Бир макон - бир йўл” лойиҳаси асосидаги транспорт ҳамкорлигининг минтақа мамлакатлари ижтимоий-иқтисодий интеграция ғоясининг ягона минтақавий иқтисодий маконни шакллантиришдаги бирдамликни таъминлаш, зиддиятларга барҳам бериш, тинчлик ва барқарорликка таҳдид солаётган хавфларга қарши курашишдаги сиёсий-фалсафий роли аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Марказий Осиё минтақаси халқаро транспорт ҳамкорликни ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
маҳаллий, минтақавий, халқаро транспорт коридорлари ҳамда, халқаро транспорт тизимларнинг мултимодал ва интеллектуал тушунчаларини сиёсий-фалсафий жиҳатдан тавсифлаб, минтақалараро савдо-иқтисодий, транспорт-коммуникациялари, дипломатик, маданий муносабатларни ривожлантириш жамиятни технологик тафаккурини юксалишига асос бўлиши очиб берилган илмий натижалар ва хулосалардан Ўзбекистон Адолат социал-демократик партиясининг иш фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Адолат социал-демократик партиясининг 2023 йил 05 октябрдаги №01-04/299-сон маълумотномаси). Натижада, мамлакатимиздаги ижобий ўзгаришларни англаб фаол бўлиш, ёшларнинг маънавий дунёқарашини юксалишида, мафкуравий иммунитетнинг ортишида, фалсафий мушоҳадасининг кенгайишига ҳамда лойиҳа доирасида тайёрланган таклиф-ва тавсияларнинг мазмуна бойишига хизмат қилган;
халқаро транспорт лойиҳалари доирасидаги ўзаро битимларнинг минтақавий барқарор ривожланишини таъминлайдиган муҳим моддий ва ижтимоий инфратузилмавий омил эканлиги аниқланган ва бунинг асосида минтақа давлатларининг ўзаро ҳамкорлиги барча иштирокчи давлатлар учун юқори транзит имкониятларини янада кенгайиши илмий жиҳатдан далилланган тавсиялардан “Ўзбекистон” телеканалида эфирга узатилган “Келажакка йўл”, “Ассалом, Ўзбекистон!” кўрсатувлари ва “Муносабат” ток-шоусининг ссенарийларини ёзишда фойдаланилган (“Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси”нинг 2023 йил 25 октябрдаги 02-16-1585-сонли маълумотномаси). Натижада, Марказий Осиё минтақасида халқаро транспорт ҳамкорлигида Ўзбекистон ролининг аҳамиятини оширишга бўлган қизиқиш янада ортди ва халқаро транспорт ҳамкорлиги бўйича санаб ўтилган рукнлардаги кўрсатувлар мазмундорлиги янада бойитилган.
Марказий Осиё давлатларининг ўзаро аҳил қўшничилик муносабатларини мустаҳкамлашда толерантлик, тенглик ва манфаатдорликка асосланган сиёсатни амалга ошириш имкониятлари (энергия ресурсларини биргаликда қайта ишлаш, минтақавий туризмни ривожлантириш, халқ дипломатиясини кучайтириш)га оид таклифлардан Республикаси маънавият ва маърифат марказининг “2023 йилга мўлжалланган қўшимча чора-тадбирлар дастури”ни ишлаб чиқиш ва кенг тарғиб қилишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси маънавият ва маърифат марказининг 2023 йил 10 октябрдаги №02/22-1114 сон маълумотномаси). Натижада, диссертацияда илгари сурилган таклифлар, тавсия ва хулосалар Янги Ўзбекистонда иқтидорли ёшлар интеллектуал салоҳиятини ривожлантиришнинг ижтимоий-фалсафий асосларини таҳлил этишга хизмат қилган.
“Бир макон - бир йўл” лойиҳаси доирасида минтақа мамлакатлари ижтимоий-иқтисодий интеграция ғоясининг ягона минтақавий иқтисодий маконни шакллантиришдаги бирдамликни таъминлаш, зиддиятларга барҳам бериш, тинчлик ва барқарорликка таҳдид солаётган хавфларга қарши курашишда сиёсий-фалсафий ролига оид назарий умумлашма ва таҳлиллардан “Ўзбекистон темир йўллари” АЖ доирасида Марказий Осиё минтақасида халқаро транспорт ҳамкорлигида Ўзбекистоннинг ролининг аҳамиятини оширишга бўлган қизиқиш янада ошди ва халқаро транспорт ҳамкорлик бўйича йўл харитасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖ Стратегик ривожлантириш, саноат фаолиятини ташкил этиш ва меҳнат муҳофазаси бошқармасининг 2023 йил 23 ноябрдаги № 309 сон маълумотномаси). Натижада, ушбу соҳани янада ривожлантиришга ва темирйўлчи кадрларнинг юксак салоҳиятли қилиб тайёрлашга хизмат қилган.