Кадирова Нилуфар Олимовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Адабий таълимда ўқувчиларнинг танқидий тафаккурини ривожлантириш муаммоси”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (оʻзбек адабиёти) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.1.PhD/Ped3119.
Илмий раҳбар: Мирзаева Зулхумор Иномовна, филология фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01(бир марталик илмий кенгаш).
Расмий оппонентлар: Қодиров Валижон Абдураҳмонович, педагогика фанлари доктори, профессор; Суюнов Ҳусниддин Милтиқбоевич, педагогика фанлари боʻйича фалсафа доктори (PhD), доцент.                       
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади умумий ўрта таълим мактаблари адабиёт дарсларида ўқувчиларнинг танқидий тафаккурини ривожлантириш муаммоси ечимига доир таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўқувчиларда танқидий тафаккурни ривожлантиришга таъсир кўрсатувчи мотивация, эркинлик, индивидуаллик, ижтимоийлик каби омиллар бадиий асарни идрок қилишга доир уқув, фикрларини босқичма-босқич тизимлаштириш каби педагогик-психологик хусусийтлар муайян бадиий матн асосида аниқлаштирилган;
ўқувчиларда танқидий тафаккурни ривожлантиришнинг дидактик таъминоти фаол ўқиш моделининг турли хил стратегиялари адабий тур ва жанрлар, бадиий асар структураси, бадиий-тарихий, биографик, лингвистик билимлар тизимли интеграцияси асосида такомиллаштирилган;
муаллиф ва ўқувчи нуқтайи назари консепсиясининг методик тизими  “ўқувчи ва матн” “муаллиф ва матн” муносабатларининг муҳим элементларини бадиий асар таҳлилига  мақсадли қўллаш асосида   далилланган;
ўқувчиларда танқидий тафаккурни ривожлантириш методикаси жаҳон адабий таълимидаги самарали метод, усул ва технологиялардан  интенсив жиҳатга кўра фойдаланиш асосида такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Адабий таълимда ўқувчиларнинг танқидий тафаккурини ривожлантириш муаммоси тадқиқи бўйича олинган натижалар асосида:
ўқувчиларда танқидий тафаккурни ривожлантиришга таъсир кўрсатувчи мотивация, эркинлик, индивидуаллик, ижтимоийлик каби омиллар бадиий асарни идрок қилишга доир уқув, фикрларини босқичма-босқич тизимлаштириш каби педагогик-психологик хусусийтларга  доир таклиф ва хулосалардан Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2021–2023-йилларда бажарилган ИЛ-402104474. “болаларадабиёти.уз” электрон платформа ва унинг мобил иловасини яратиш” амалий лойиҳасида фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 12-мартдаги 04/1-607-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларнинг танқидий тафаккурини ривожлантириш методикаси инновацион технологиялар ва ноанъанавий ёндашувлар асосида такомиллаштирилган;  
ўқувчиларда танқидий тафаккурни ривожлантиришнинг дидактик таъминоти фаол ўқиш моделининг турли хил стратегиялари адабий тур ва жанрлар, бадиий асар структураси, бадиий-тарихий, биографик, лингвистик билимлар интеграциясига  доир таклиф ва хулосалардан  6–7- ва 10-синф янги авлод Адабиёт дарсликларини яратишда фойдаланилган (Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг 2024-йил 13-мартдаги 01/11-6-46-сон маълумотномаси). Натижада ўқитувчиларнинг адабиёт ўқитиш жараёнини самарали ташкил этишларига доир индивидуал, касбий ва шахсий компетентлилиги ортиши, уларни амалий қўллаш кўникмалари ортган;
муаллиф ва ўқувчи нуқтайи назари консепсиясининг методик тизими  “ўқувчи ва матн” “муаллиф ва матн” муносабатларининг муҳим элементларини бадиий асар таҳлилига  қўллаш асосида   далилланганига, ўқувчиларда танқидий тафаккурни ривожлантириш методикаси жаҳон адабий таълимидаги самарали метод, усул ва технологиялардан  интенсив фойдаланиш асосида такомиллаштирилганига доир таклифлар ва илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2021–2023-йиллар бажарилган РЗ-202004165-рақамли “Умумий ўрта таълимнинг бошланғич синф ўқувчиларида оғзаки ва ёзма нутқий компитенсияларини ривожлантирувчи электрон платформа яратиш (амалий олима аёллар гранти)” амалий лойиҳасида фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 20-майдаги 04/1-1637-сон маълумотномаси). Натижада ўқувчиларнинг танқидий фикрлашини шакллантириш орқали оғзаки ва ёзма нутқий компетенсиялларини ривожлантиришга эришилган.