Sayt test rejimida ishlamoqda

Саидова Мухлиса Ахроровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Беморларда COVID-19 дан кейин оғиз бўшлиғи трофик яраларининг клиник кечиши ва диагностикасининг ўзига хос хусусиятлари”  14.00.21 – Стоматология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/Tib2508.
Илмий рахбар: Иноятов Амрилло Шодиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошлент давлат стоматология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат  стоматология институти, DSc.04/30.12. 2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Кабирова Миляуша Фаузиевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Азимов Мухаммаджон Исмаилович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қозон давлат тиббиёт университети (Россия).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати трофик яраларининг клиник кечиши ва диагностикасининг хусусиятларини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оғиз шиллиқ қавати трофик ярасининг катталиги аутофлюоресцент стоматоскопия усулида ўлчанганда яранинг ўлчами ҳақида тўлиқ маълумотлар бериши аниқланган;
COVID–19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик ярасида дисбиётик ўзгаришларни аниқлаш зарурати асосланган;
илк бор COVID-19 нинг трофик яралар ривожланишига таъсири эндотелиал дисфункциянинг белгиси бўлган қон зардобида эндотелин-1 ни аниқлаш орқали асосланган;
COVID-19 билан касалланган беморларда трофик яраларни ташхислаш учун оптимал алгоритм ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
COVID–19 билан касалланган беморларда трофик яраларни ташхислаш усулларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар амалий соғлиқни сақлаш соҳасида амалга оширилган;
COVID-19 билан касалланган беморларда трофик яралар диагностикаси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: оғиз шиллиқ қавати трофик ярасининг катталиги аутофлюоресцент стоматоскопия усулида ўлчанганда яранинг ўлчами ҳақида аниқроқ натижалар бериши ҳақидаги таклифлар Тошкент давлат стоматология институт Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/45-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари клиник кечишининг хусусиятлари" номли услубий тавсиянома ҳамда  Тошкент давлат стоматология институт Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/46-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари ташхисини баҳолаш" номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Бухоро давлат тиббиёт институти илмий-амалий марказининг 11.10.2023 йилдаги 1-А/450 сонли буйруқлари билан ҳамда Бухоро вилояти “БEСТ ДEНТ ПЛУС” хусусий клиникасининг 16.10.2023-йилдаги №4 сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2024-йил 3-январдаги 03-з/39 сон хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: аутофлюоресцент стоматоскопия текшируви асосида оғиз бўшлиғи трофик яраларининг ҳажми ўрганилган ҳамда олинган натижалар планиметрия усулидан олинган натижалар билан таққосланганда, зарарланиш ўчоғининг ҳажми 1-2 мм га каттароқ эканлиги аниқланган ва 1та беморда малигнизация жараёнининг бошланишини билдирувчи қорайиш майдони аниқланган. Бу эса ўз навбатида оғиз шиллиқ қавати яраларида диагностикани янада такомиллаштириш, хавфли касалликни эрта аниқлаш имкониятларини оширади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: Оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш учун харажатлар миқдори ҳар бир бемор учун 1300000 сўм,  аутофлуоресцент стоматоскопия ёрдамида оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг трофик яраларини ташхислаш ва микроциркуляцияни аниқлаш учун биокимёвий маркерларни аниқлаш учун харажатлар миқдори эса 508000  сўмни ташкил этади. Ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: Татбиқ натижаларида Covid-19 дан сўнг учрайдиган оғиз бўшлиғи трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш харажатларидан 2,6 марта арзонроқ эканлиги аниқланган. Бу эса ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.
иккинчи илмий янгилик: COVID - 19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик ярасида дисбиётик ўзгаришларни аниқлаш зарурати асосланди, чунки яра юзасида Стрептоcоccус спп, Энтероcоccус спп, П. Неиссериа, Б. форсйнтҳус, П. интермедиа топилганлиги Тошкент давлат стоматология институти Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/45-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари клиник кечишининг хусусиятлари" номли услубий тавсиянома ҳамда Тошкент давлат стоматология институти Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/46-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари ташхисини баҳолаш" номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Бухоро давлат тиббиёт институти илмий-амалий марказининг 11.10.2023 йилдаги 1-А/450 сонли буйруқлари билан ҳамда Бухоро вилояти “БEСТ ДEНТ ПЛУС” хусусий клиникасининг 16.10.2023-йилдаги №4 сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2024-йил 3-январдаги 03-з/39 сон хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: трофик яраси бўлган, COVID-19 билан оғриган беморларда дисбиётик ўзгаришлар аниқланиши ва иккиламчи инфекцияни истисно қилиш учун асосий касалликни даволаш пайтида дори воситалари билан ушбу бузилишлар тузатилиши кераклиги илмий асослаб берилди. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: Оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш учун харажатлар миқдори ҳар бир бемор учун 1300000 сўм,  ташхислашнинг оптимал алгоритмини қўлланганда эса ушбу харажатлар миқдори 508000  сўмни ташкил этади. Ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.  Хулоса: Татбиқ натижаларида Covid-19 дан сўнг учрайдиган оғиз бўшлиғи трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш харажатларидан 2,6 марта арзонроқ эканлиги аниқланган. Бу эса ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.
учинчи илмий янгилик: илк бор COVID-19 нинг трофик яралар ривожланишига таъсири эндотелиал дисфункциянинг белгиси бўлган қон зардобида эндотелин-1 ни аниқлаш орқали асосланганлиги Тошкент давлат стоматология институт Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/45-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари клиник кечишининг хусусиятлари" номли услубий тавсиянома ҳамда  Тошкент давлат стоматология институт Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/46-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари ташхисини баҳолаш" номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Бухоро давлат тиббиёт институти илмий-амалий марказининг 11.10.2023 йилдаги 1-А/450 сонли буйруқлари билан ҳамда Бухоро вилояти “БEСТ ДEНТ ПЛУС” хусусий клиникасининг 16.10.2023-йилдаги №4 сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2024-йил 3-январдаги 03-з/39 сон хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: Трофик яраси бўлган беморларнинг қон зардобида эндотелин-И концентрациясининг ошиши COVID-19 билан боғлиқ тизимли қон томир касалликларига реакция сифатида қаралиши кераклиги, трофик яраларда эндотелиал дисфункция белгилари концентрациясининг нотекис ўсиши эндотелиал дисфункция ривожланишининг мураккаб биокимёвий механизмлари билан боғлиқ бўлиб, бу эса ўз навбатида касалликнинг этиопаногенезини тезда аниқлаш ҳамда касалликни даволаш учун кутилмаган харажатларни камайтириш имкониятини беради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: Оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш учун харажатлар миқдори ҳар бир бемор учун 1300000 сўм,  ташхислашнинг оптимал алгоритмини қўлланганда эса ушбу харажатлар миқдори 508000 сўмни ташкил этади. Ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган. касалликни этиопатогенезини аниқлаш орқали беморга тўғри ва тез ташхис қўйиш имкониятини беради, бу эса ташхис қўйиш вақтини қисқартиришга ва тиббий ёрдам харажатлари, тиббиёт ходимлари вақтини тежалишига имкон беради. Хулоса: Татбиқ натижаларида Covid-19 дан сўнг учрайдиган оғиз бўшлиғи трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш харажатларидан 2,6 марта арзонроқ эканлиги аниқланган. Бу эса ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792 000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.
тўртинчи илмий янгилик: COVID-19 билан касалланган беморларда трофик яраларни ташхислаш учун оптимал алгоритм ишлаб чиқилганлиги Тошкент давлат стоматология институт Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/45-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари клиник кечишининг хусусиятлари" номли услубий тавсиянома ҳамда  Тошкент давлат стоматология институт Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023-йил 31 майда 04Р/46-сон билан тасдиқланган "COVID-19 билан касалланган беморларда оғиз бўшлиғи трофик яралари ташхисини баҳолаш" номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Бухоро давлат тиббиёт институти илмий-амалий марказининг 11.10.2023 йилдаги 1-А/450 сонли буйруқлари билан ҳамда Бухоро вилояти “БEСТ ДEНТ ПЛУС” хусусий клиникасининг 16.10.2023-йилдаги №4 сонли буйруғи билан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2024-йил 3-январдаги 03-з/39 сон хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: учун COVID-19 бошидан ўтган беморларда трофик яраларни ташхислаш алгоритмини қўллаш  касалликка тўғри ташхис қўйишга ҳамда тезда тўғри даволаш чора-тадбирларини қўллашга имкон беради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: Оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватининг трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш учун харажатлар миқдори ҳар бир бемор учун 1300000 сўм, ташхислашнинг оптимал алгоритмини қўлланганда эса ушбу харажатлар миқдори 508000  сўмни ташкил этади. Ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: Татбиқ натижаларида Covid-19 дан сўнг учрайдиган оғиз бўшлиғи трофик яраларини анъанавий усуллар билан ташхислаш харажатларидан 2,6 марта арзонроқ эканлиги аниқланган. Бу эса ҳар бир бемор миқёсида ҳисобланганда 792000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган; умумий 104 нафар оғиз бўшлиғи трофик яраси бўлган беморга ҳисобланганда 82368000 сўмни иқтисод қилиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish