Касимов Хаётбек Кабуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Аллергик ринит билан оғриган болаларда ўткир риносинуситни клиник-экспериментал тавсифи ва даволашни такомиллаштириш» 14.00.04–Оториноларингология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга  олинган рақам: № В2021.2.PhD/Tib603.
Илмий раҳбар: Арифов Сайфутдин Саидазимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган  муассаса  номи: Андижон давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Медеулова Айгул Рахмановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Қозоғистон Республикаси); Шамсиев Джахангир Фазлиддинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: И.К.Ахунбаев номли Қирғизистон давлат тиббиёт академияси (Қирғизистон).
Диссертациянинг йўналиши: назарий ва амалий  аҳамиятга  молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади болалрда аллергик ринит фонида кечувчи ўткир риносинуситларни клиник, функционал, лаборатор ва морфологик кўрсаткичларни инобатга олган холда мажмуавий даволашни такмиллаштиришдан иборат.  
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
болаларда аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинусларнинг клиник кечишининг, бурун функционал кўрсаткичларининг ўзгаришларининг ўзига хос хусусиятларга эгалиги асосланган;
ўткир риносинуситни ва аллергик ринит фонида кечганда  бурун ва  унинг ёндош бўшлиқлари анатомик тузилмаларининг тўқималарида ўзига хос намоён бўладиган морфологик ўзгаришлар бўлиши исботланган;
аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинуситли болаларда клиник, функционал, лаборатория ва морфологик ўзгаришлар  ўртасидаги ўзаро мувофиқлик борлиги исботланган;
болаларда аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинуситни мажмуавий даволаш таркибида яллиғланишга қарши, антибактериал таъсирга эга комбинацияланган  дори воситасининг махалий қўллашнинг юқори самарадорликга эгалиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий килиниши.
Андижон давлат тиббиёт институти эксперт кенгашининг 2024 йилдаги 29  апрельдаги №06/20-сон хулосасига кўра (илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассаларига жорий этиш бўйича Андижон давлат тиббиёт институтининг 2023 йил 10 февралда 06/477-сон хат юборилган.
биринчи илмий янгилик: болаларда аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинусларнинг клиник кечишининг, бурун функционал кўрсаткичларининг ўзгаришларининг ўзига хос хусусиятларга эгалигини асосланганлиги Андижон давлат тиббиёт институти клиникаси бўйича 10.11.2021 йилдаги 10-сон буйруқ билан ҳамда  Андижон вилояти болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 15.12.2021 йилдаги 22-сонли буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинусит  билан хасталанган болаларнинг ЛОР бўлимида бир кунлик ётиш нархи, даволаш рацонига мувофиқ, 70000-100000 сўм бўлиб, эрта, тўғри ташхисот ва даволаниш беморларнинг шифохонада қолишининг ўртача давомийлигини ўрин-куннинг 14,3 дан 11,3 кунгача қисқариши ҳисобидан ўртача 3 кунга камроқ стацонарда бўлишига, натижасида 1 нафар бемор учун  сарфланадиган 1 кунлик маблағ 210000-300000 сўм оралиғида қисқарган. Бунинг натижасида 1 нафар бемор учун стационарда бўлишнинг ўртача 3 кунга қисқариши хисобига бу даврдаги харажатларни 1215000 сўмдан 960500 сўмга камайишига эришилди, яъни иқтисодий тежаш кўрсаткичи ўртача 254500 сўмни ташкил этди (АДТИ клиникаси клиникаси прейскурантига кўра). Хулоса: болаларда аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинусларнинг клиник кечишининг, бурун функционал кўрсаткичларининг ўзгаришларининг ўзига хос хусусиятларга эгалигини асосланганлиги стационарда даволаш харажатлари иқтисодий тежаш кўрсаткичи 254500 сўмни ташкил этди.
иккинчи илмий янгилик: ўткир риносинуситни ва аллергик ринит фонида кечганда  бурун ва  унинг ёндош бўшлиқлари анатомик тузилмаларининг тўқималарида ўзига хос намоён бўладиган морфологик ўзгаришлар бўлиши исботланганлиги Андижон давлат тиббиёт институти клиникаси бўйича 10.11.2021 йилдаги 10-сон буйруқ билан ҳамда  Андижон вилояти болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 15.12.2021 йилдаги 22-сонли буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинусит  билан хасталанган болаларда бурун ва  унинг ёндош бўшлиқлари анатомик тузилмаларининг тўқималарида ўзига хос намоён бўладиган морфологик ўзгаришларни бошқа кўрсаткичлар билан бираликда мақсадли мажмуавий тахлил этилиши орқали 1 нафар бемор учун стационарда даволаш вақтини 21%га қисқартириш орқали давлат бюджетидан ўртача 254500 сўмга иқтисод қилишга эришилган. Хулоса: текширилган беморларда бурун ва  унинг ёндош бўшлиқлари анатомик тузилмаларининг тўқималарида ўзига хос намоён бўладиган морфологик ўзгаришларни бошқа кўрсаткичлар билан бираликда мақсадли мажмуавий тахлил қилиш шифохонада  1 нафар бемор учун стационарда даволаниш давомийлигини  21%га қисқартириш орқали давлат бюджетидан ўртача 254500  сўмга иқтисод қилишга эришиш имконини берган.
учинчи  илмий янгилик: аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинуситли болаларда клиник, функционал, лаборатория ва морфологик ўзгаришлар  ўртасидаги ўзаро мувофиқлик борлиги исботланганлиги Андижон давлат тиббиёт институти клиникаси бўйича 10.11.2021 йилдаги 10-сон буйруқ билан ҳамда  Андижон вилояти болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 15.12.2021 йилдаги 22-сонли буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ЛОР бўлимида аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинусит  билан хасталанган болаларнинг клиник, функционал, лаборатория ва морфологик ўзгаришлар  ўртасидаги ўзаро мувофиқлик инобатга олган эрта, тўғри ташхисот ва даволаниш ишларини ташкил этиш  беморларнинг  шифохонада қолишининг ўртача давомийлигини ўрин-куннинг 14,3 дан 11,3 кунгача қисқариши ҳисобидан ўртача 3 кунга камроқ стацонарда бўлишига эришилди, натижасида 1 нафар бемор учун  сарфланадиган 1 кунлик маблағ 210000-300000 сўм оралиғида қисқарган. Бунинг натижасида 1 нафар бемор учун стационарда бўлишнинг ўртача 3 кунга қисқариши хисобига иқтисодий тежаш кўрсаткичи ўртача 254500 сўмни ташкил этди. Хулоса: хар бир холатда клиник, функционал, лаборатория ва морфологик ўзгаришлар  ўртасидаги ўзаро мувофиқлик борлиги исботланганлиги стационарда даволаш харажатлари иқтисодий тежаш кўрсаткичи 254500 сўмни ташкил этди (1 нафар бемор учун)
тўртинчи илмий янгилик: болаларда аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинуситни мажмуавий даволаш таркибида яллиғланишга қарши, антибактериал таъсирга эга комбинацияланган дори воситасининг махалий қўллашнинг юқори самарадорликга эгалиги асосланганлиги Андижон давлат тиббиёт институти клиникаси бўйича 10.11.2021 йилдаги 10-сон буйруқ билан ҳамда  Андижон вилояти болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 15.12.2021 йилдаги 22-сонли буйруқ билан амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ЛОР бўлими шароитида болаларда аллергик ринит фонида кечувчи  ўткир риносинуситни мажмуавий даволаш таркибида яллиғланишга қарши, антибактериал таъсирга эга комбинацияланган  дори воситасининг махалий қўллаш орқали 1 нафар беморни стационарда даволаниш давомийлигини  21%га қисқартириш ва бу вақтдаги  иқтисодий тежаш кўрсаткичи 254500 сўм ўртача ташкил этди.
Хулоса: беморларда мақсадли яллиғланишга қарши, антибактериал таъсирга эга комбинацияланган  дори воситасининг махалий қўллашнинг асосланганлиги стационарда даволаниш давомийлигини  21%га қисқартириш ва бу вақтдаги  иқтисодий тежаш кўрсаткичи 254500 сўм ўртача ташкил этди (1 нафар бемор учун).