Йўлдашова Гавҳар Хуснитдиновна
Иқтисждиёт фанлари доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): “Компанияларда корпоратив бошқарув сифатини ошириш”, 08.00.13 – Менежмент.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Iqt1835.
Илмий маслаҳатчи: Эшов Мансур Пулатович , иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2020.I.16.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Суюнов Дилмурод Холмуродович, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент Бибутова Шаҳло Сагдуллевна.
Етакчи ташкилот: И. Каримов номидаги Тоскент политехника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: компанияларда корпоратив бошқарув сифатини янада оширишга доир илмий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “корпоратив бошқарув” тушунчасининг мазмуни корпоратив тузилманинг манфаатлари ва ваколатлари доирасида ташкилот фаолиятини бошқариш ва назорат қилишдан иборат бўлган бошқарувнинг бир кўриниши, ички бошқарув сифатида корпоратив тузилмаларнинг амалдаги мавжуд қонунлар, қонуности ме'ёрларига амал қилган ҳолда қўйилган мақcадлапига эпишиши учун самарали фаолият тизими жиҳатидан такомиллаштирилган;
“Ўзкимёсаноат” акциядорлик жамияти корпоратив бошқарув тизимида корпоратив бошқарув кодекси тавсияларига риоя этиш (КҚ=1,77), акциядорлик жамиятининг ташкилий тузилмасининг мувофиқлиги (ТМ=1,5), корхона фаолияти ахборот шаффофлиги (АШ=1,25), молиявий натижалар (МН=1,2) бўйича ме'ёрларнинг мақбул нисбатини таъминлаш асосида корпоратив бошқарув тизими сифатини ошириш таклифи асосланган;
Ўзбекистон Республикасида корпоратив бошқарув сифатини баҳолаш тизимида компаниялар таркибида инновацион харажатларни қўллаш алгоритми асосида 2030 йилга қадар прогноз параметрлари асосланган;
“Ўзкимёсаноат” акциядорлик жамиятида корпоратив бошқарув тизими сифатини оширишга таъсир кўрсатувчи омилларнинг ўзаро таъсирини эконометрик моделлаштириш асосида 2027 йилга қадар асосий фаолият кўрсаткичлари прогнози ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Компанияларда корпоратив бошқарув тизими сифатини ошириш механизмини шакллантириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
услубий ёндашувга кўра “корпоратив бошқарув” тушунчасининг мазмуни корпоратив тузилманинг манфаатлари ва ваколатлари доирасида ташкилот фаолиятини бошқариш ва назорат қилишдан иборат бўлган бошқарувнинг бир кўриниши, ички бошқарув сифатида корпоратив тузилмаларнинг амалдаги мавжуд қонунлар, қонуности ме'ёрларига амал қилган ҳолда қўйилган мақcадлапига эпишиши учун самарали фаолият тизими жиҳатидан такомиллаштиришга оид назарий-услубий материаллардан олий ўқув юртилари талабалари учун тавсия этилган “Портфел менежмент” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган (Тошкент давлат иқтисодиёт университети ректорининг 2024 йил 29 январдаги 21-сонли буйруғи). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида талабаларда ички бошқарув сифатида корпоратив тузилмаларнинг амалдаги мавжуд қонунлар, қонуности ме'ёрларига амал қилган ҳолда қўйилган мақcадлапига эпишиши учун самарали фаолият тизими жиҳатидан такомиллаштирилган “корпоратив бошқарув” тушунчасининг мазмуни юзасидан назарий билим ва кўникмаларни кенгайтириш имкони яратилган;
“Ўзкимёсаноат” акциядорлик жамиятида корпоратив бошқарув тизимида корпоратив бошқарув кодекси тавсияларига риоя этиш (КҚ=1,77), акциядорлик жамиятининг ташкилий тузилмасининг мувофиқлиги (ТМ=1,5), корхона фаолияти ахборот шаффофлиги (АШ=1,25), молиявий натижалар (МН=1,2) “Ўзкимёсаноат” АЖ фаолиятида “Акциядорлик жамияти фаолиятини янада ривожлантириш дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзкимёсаноат” АЖнинг 2023 йил 7 июлдаги 12-1915-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида “Ўзкимёсаноат” АЖ таркибидаги компанияларда корпоратив бошқарув сифатига корпоратив субъектларнинг низоларини ҳал қилиш воситалари ва механизмларини такомиллаштириш имконини берган;
Ўзбекистонда корпоратив бошқарув сифатини баҳолаш тизимида компаниялар таркибида инновацион харажатларни қўллаш алгоритми асосида 2030 йилга қадар асосланган прогноз параметрларидан “Ўзкимёсаноат” АЖ фаолиятида “Акциядорлик жамияти фаолиятини янада ривожлантириш дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзкимёсаноат” АЖнинг 2023 йил 7 июлдаги 12-1915-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида узоқ муддатли истиқболда корпоратив бошқарув сифатини баҳолаш тизимида компаниялар таркибида инновацион харажатларни камайтириб молиявий жиҳатдан барқарорликка эришиш имкониятларини баҳолаш имконини берган;
“Ўзкимёсаноат” акциядорлик жамиятида корпоратив бошқарув тизими сифатини оширишга таъсир кўрсатувчи омилларнинг ўзаро таъсирини эконометрик моделлаштириш асосида 2027 йилга қадар ишлаб чиқилган асосий фаолият кўрсаткичлари прогнозидан “Ўзкимёсаноат” АЖ фаолиятида “Акциядорлик жамияти фаолиятини янада ривожлантириш дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзкимёсаноат” АЖнинг 2023 йил 7 июлдаги 12-1915-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида узоқ муддатли истиқболда корпоратив бошқарув сифатини баҳолаш тизимини такомиллаштириш орқали корпоратив бошқарув тизимида субъектларнинг манфаатларини баланслаштириш имкониятларини баҳолаш имконини берган.