Sayt test rejimida ishlamoqda

Шомақсудова Марҳабохон Одилхон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Экма зафарон (Crocus sativus L.) хомашёси ва қуруқ экстрактини стандартлаш», 15.00.02 – Фармацевтик кимё ва фармакогнозия (фармацевтика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Far103.
Илмий раҳбар: Тўлаганов Абдуқодир Абдурахманович, фармацевтика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент фармацевтика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент фармацевтика институти, DSc.04/30.12.2019.Far.32.01.
Расмий оппонентлар: Юлдашев Закиржан Абидович, фармацевтика фанлари доктори, профессор; Абдулладжанова Нодира Гуломжановна, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: экма зафарон хомашёси ва ундан олинган қуруқ экстрактни таркибидаги макро- ва микро элементлар, аминокислоталар, ҳамда бошқа биологик фаол моддаларнинг сифатини, миқдорини замонавий физик-кимёвий усуллар билан аниқлаб, стандартлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Ўзбекистон Республикасида маданийлаштирилган экма зафарон – Crocus sativus L. гул тугунаклари хомашёсини стандартлаш ва сифатини назорат қилиш услублари ишлаб чиқилган;
экма зафарон - Crocus sativus L. хомашёси таркибидаги биологик фаол моддалардан флавоноидлар, аминокислоталар, макро- ва микроэлементлар, эфир мойларининг миқдори аниқланган ҳамда тиббиёт амалиётига татбиқ этиш мақсадида ноотроп таъсири аниқланган;
илк бор экма зафарон гул тугунаклари асосида олинган қуруқ экстракт таркибидаги асосий таъсир этувчи моддаларни идентификация қилиш учун сифат ва миқдорий таҳлил усуллари ишлаб чиқилган;
хомашё ва қуруқ экстракт таркибидаги асосий таъсир этувчи моддаларнинг миқдорини аниқлашнинг (флавоноидлар ва аминокислоталар - юқори самарали суюқлик хроматографияси, эфир мойлари – газ-суюқлик хроматографияси, макро- ва микроэлементлар – масс-спектрометрия) замонавий усуллари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Экма зафарон (Crocus sativus L.) хомашёси ва қуруқ экстрактини стандартлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Экма зафарон гул тугунаклари» хомашёсига вақтинча фармакопея мақоласи ЎзР ССВ «Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги маркази» Давлат муассасаси томонидан тасдиқланган (ВФМ 42 Уз-4854-2022) ва тиббиётда қўллашга рухсат этилган (гувоҳнома, № DV/M 04044/02/22). Ушбу меъёрий ҳужжатни тасдиқланиши юқори самарали ноотроп таъсирга эга хомашёлар ассортиментини кенгайтириш имконини берган;
ўтказилган клиник олди синовлар натижасида экма зафарон гули тугунакларининг специфик фармакологик фаоллиги ҳамда ўткир заҳарли эмаслиги исботланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 15 октябрдаги 8н-3/280-сон хати). Натижада ишончли ноотроп фаолликга эга доривор ўсимлик хомашёси кўринишидаги дори воситаси шаклида ишлаб чиқариш имконини берган;
ўтказилган клиник олди синовлар натижасида эмза зафарон қуруқ экстрактининг специфик фармакологик фаоллиги ҳамда ўткир заҳарли эмаслиги исботланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 15 октябрдаги 8н-3/280-сон хати). Натижада ишончли яллиғланишга қарши фаолликга эга безарар дори воситаларни ишлаб чиқариш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish