Xodjimamedov Akmal Ashurovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi):
“Raqamli iqtisodiyot sharoitida bank innovatsiyalarini rivojlantirish masalalari”,
08.00.07 – “Moliya, pul muomalasi va kredit” va 08.00.16 – “Raqamli iqtisodiyot va xalqaro raqamli integratsiya (iqtisodiyot fanlari)”.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.3.PhD/Iqt3286
Ilmiy rahbar: Zaynalov Jaxongir Rasulovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand iqtisodiyot va servis instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent xalqaro universiteti,       DSc. 22/29.12.2023.I.175.01
Rasmiy opponentlar: Turaev Shavkat Shuhratovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor;
Ataniyazov Jasurbek Xamidovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: G.V.Plexanov nomidagi Rossiya iqtisodiyot universiteti Toshkent filiali
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi raqamli iqtisodiyot sharoitida bank innovatsiyalari asosida O‘zbekistonda bank faoliyatini tashkil etishning nazariy-uslubiy asoslarini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimini takomillashtirish va to‘lovlar uzlyuksizligini ta’minlash maqsadida yuridik shaxslar tomonidan to‘lovlarni elektron tarzda qabul qilish lozimligi asoslangan;
raqamli bank xizmatlarini mijozlarga individual yondashish asosida takomillashtirish orqali moliyaviy xizmat turlarini ko‘paytirish va sifatini yaxshilashda CRM (Customer Relationship Management) tizimidan foydalanish taklif qilingan;
maxsus skoring tizimidan foydalangan holda jismoniy shaxslarning to‘lovga layoqatliligini baholash natijasida ularga 50 mln.so‘mgacha mikroqarzlarni avtomatlashtirilgan tarzda taqdim etish lozimligi asoslangan;
bankka mijozlarni keng jalb qilish, ularga qulay stavkalarda kreditlar ajratishda mijozlar bilan o‘zaro hamkorlik qilish tizimiga asoslangan “Open Banking API” texnologiyasidan foydalanish taklif qilingan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Raqamli iqtisodiyot sharoitida bank innovatsiyalarini rivojlantirish bo‘yicha ishlab chiqilgan ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar asosida:
naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimini takomillashtirish va to‘lovlar uzlyuksizligini ta’minlash maqsadida yuridik shaxslar tomonidan to‘lovlarni elektron tarzda amalga oshirishga doir taklifi “Turonbank” ATB tomonidan amaliyotga joriy etilgan (“Turonbank” ATBning 2023-yil 11-sentyabrdagi №15/04-286-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, “Turonbank” ATB tomonidan to‘lovlarni tez va oson qabul qilish uchun mo‘ljallangan NFC texnologiyasi yordamida smartfonlar orqali plastik kartalardan to‘lovlarni qabul qilish imkonini beruvchi “One Touch” innovatsion xizmat tizimi yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, tadbirkorlik sub’ektlari tomonidan naqd pulsiz hisob-kitoblarni amalga oshirish hamda to‘lovlar uzlyuksizligini ta’minlashda muhim rol o‘ynamoqda;
raqamli bank xizmatlarini mijozlarga individual yondashish asosida takomillashtirish orqali moliyaviy xizmat turlarini ko‘paytirish va sifatini yaxshilashda CRM (Customer Relationship Management) tizimidan foydalanishga doir taklifi “Turonbank” ATB tomonidan amaliyotga joriy qilingan (“Turonbank” ATBning 2023-yil 11-sentyabrdagi №15/04-286-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, bankning barcha bo‘linmalarida 300 mingdan ortiq mijozlarni yagona tizimda birlashtirish, xizmat ko‘rsatish jarayonini tezlashtirish, mijozlarning hisobraqamlarini foydaliligi bo‘yicha segmentlash hamda mijozlarga yo‘naltirilgan yangi turdagi bank xizmatlarini taqdim etish orqali mijozlar bazasi va bank daromadliligini oshirishga erishildi;
maxsus skoring tizimidan foydalangan holda jismoniy shaxslarning to‘lovga layoqatliligini baholash natijasida ularga 50 mln. so‘mgacha mikroqarzlarni avtomatlashtirilgan tarzda taqdim etishga doir taklifi “Turonbank” ATB tomonidan amaliyotga joriy etilgan (“Turonbank” ATBning 2023-yil 11-sentyabrdagi №15/04-286-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, potensial qarz oluvchi mijozlarga modulli kreditlar va mikroqarzlarni ajratishda ularning kreditga layoqatlilik darajasini baholash amaliyoti yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, bank filiallari va barcha bank xizmatlari ofislari tomonidan jismoniy shaxslarga 2 turdagi modul kreditlar kredit komissiyasi qarorisiz bir bo‘g‘inda ko‘rib chiqilishi, jismoniy shaxslarga modulli kreditlar shaklida “MyTuron” mobil ilovasi orqali kichik hajmdagi (10 mln. so‘mgacha) onlayn-mikroqarz ajratish, 50,0 mln. so‘mgacha bo‘lgan mikroqarzlar esa avtomatlashtirilgan holda ajratish imkoniyati yaratildi;
bankka mijozlarni keng jalb qilish, ularga qulay stavkalarda kreditlar ajratishda mijozlar bilan o‘zaro hamkorlik qilish tizimiga asoslangan “Open Banking API” texnologiyasidan foydalanishga doir taklifi Turonbank ATB tomonidan amaliyotga joriy etilgan (“Turonbank” ATBning 2023-yil 11-sentyabrdagi №15/04-286-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, bank tomonidan ko‘rsatiladigan xizmatlar sifatini oshishiga hamda jalb etilgan mijozlar sonini 2022-yilda 2021-yilga nisbatan 123,2 mingtaga yoki 25 foizga, qulay stavkalarda ajratilgan kreditlar miqdori esa 19 foizga oshishiga erishildi.