Раҳманов Валижон Турдалиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Умумтаълим мактабларида физиканинг “Электромагнит тебранишлар ва тўлқинлар” бўлимини ўқитиш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (физика) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.PhD/Ped.1985.
Илмий раҳбар: Курбанов Мирзааҳмад, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Нукус давлат педагогика институти, DSc.03/30.12.2019.Ped.34.01.
Расмий оппонентлар: Қарлибаева Гулжаҳан Ермекбаевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Маҳмудов Юсуп Ғаниевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади умумий ўрта таълим мактабларида физиканинг “Электромагнит тебранишлар ва тўлқинлар” бўлимини ўқитиш методикасини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўқувчиларнинг фанга оид компетенцияларини шакллантиришнинг ташкилий-методик аспектлари дарс ва дарсдан ташқари машғулотлар жараёнида намойиш тажрибалар билан экспериментал тажрибаларини қайта алоқали муҳитда продуктивлик даражаларда қўллаш асосида аниқлаштирилган;
физикадан “Электромагнит тебраниш ва тўлқинлар” бўлимига тегишли намойиш тажрибаларни яратишнинг эргономик тамойиллари дебат, тренинг, ижодий-конструктив, гуруҳий мунозаралар, ҳамкорликда ўрганиш каби педагогик усуллардан фойдаланиб ўқитувчи ва ўқувчининг ақлий меҳнат фаолияти самарадорлигига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
физиканинг “Электромагнит тебранишлар ва тўлқинлар” бўлимини ўқитиш методикасини такомиллаштириш моделининг баҳолаҳ мезонида мотвацион, фаолиятли эксперемент, когнитив ва интелектуал қобилиятларини ривожлантириш блокларидан иборат тузилма мазмуни мақсадли-иерархик ривожлантиришга устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
физиканинг “Электромагнит тебранишлар ва тўлқинлар” бўлимини ўқитишда ўқувчиларнинг намойишли тажрибалардан фойдаланиш кўникмаларини шакллантириш моделининг мақсадли-диагностик ва амалий-рефлексив блоклардан иборат тузилмаси ахборот билан ишлаш, самарадорлик, ечим қабул қилиш, натижалар богʻлиқлигидан иборат кўникмаларни комплекс интеграциялаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Физиканинг “Электромагнит тебранишлар ва тўлқинлар” бўлимига оид намойиш тажрибаларни яратиш бўйича ишлаб чиқилган таклиф ва тавсиялар асосида:
ўқувчиларнинг фанга оид компетенцияларини шакллантиришнинг ташкилий-методик аспектлари дарс ва дарсдан ташқари машғулотлар жараёнида намойиш тажрибалар билан экспериментал тажрибаларини қайта алоқали муҳитда продуктивлик даражаларда қўллашга доир таклиф ва тавсиялардан олий таълим муассасаларининг 60530900 − Физика бакалавриат таълим йўналиши талабалари учун “Тебраниш ва тўлқинларга оид ўқув экспериментлери” номли ўқув қўлланмасини яратишда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Гулистон давлат университетининг 2022-йил 24-нойабрдаги 4-сонли қарори асосида берилган 234−11−рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, ўқувчиларнинг намойиш тажрибаларни яратишга доир компетенцияларини шакллантириш тизимини такомиллаштиришга хизмат қилган;
физикадан “Электромагнит тебраниш ва тўлқинлар” бўлимига тегишли намойиш тажрибаларни яратишнинг эргономик тамойиллари дебат, тренинг, ижодий-конструктив, гуруҳий мунозаралар, ҳамкорликда ўрганиш каби педагогик усуллардан фойдаланиб ўқитувчи ва ўқувчининг ақлий меҳнат фаолияти самарадорлигига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан олий таълим муассасаларининг 60530900 − Физика бакалавриат таълим йўналиши талабалари учун “Тебраниш ва тўлқинларга оид ўқув экспериментлери” номли ўқув қўлланмасини яратишда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Гулистон давлат университети ўқув-услубий кенгашининг 2022-йил 24-нойабрдаги 4-сонли қарори асосида берилган 234−11−рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, физикадан намойиш тажрибаларни яратишда ва бажаришда ўқувчиларнинг креатив фаолиятини ривожлантиришга хизмат қилган;
физиканинг “Электромагнит тебранишлар ва тўлқинлар” бўлимини ўқитиш методикасини такомиллаштириш моделининг баҳолаҳ мезонида мотвацион, фаолиятли эксперемент, когнитив ва интелектуал қобилиятларини ривожлантириш блокларидан иборат тузилма мазмуни мақсадли-иерархик ривожлантиришга устуворлик бериш асосида такомиллаштириш ҳамда физиканинг “Электромагнит тебранишлар ва тўлқинлар” бўлимини ўқитишда ўқувчиларнинг намойишли тажрибалардан фойдаланиш кўникмаларини шакллантириш моделининг мақсадли-диагностик ва амалий-рефлексив блоклардан иборат тузилмаси ахборот билан ишлаш, самарадорлик, ечим қабул қилиш, натижалар богʻлиқлигидан иборат кўникмаларни комплекс интеграциялаш асосида такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан олий таълим муассасаларининг 60510100 – Биология (турлар бўйича) ҳамда 60530100 – Кимё (турлар бўйича) бакалавриат таълим йўналиши талабалари учун “Умумий” физика номли ўқув қўлланмасини яратишда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Гулистон давлат университети ўқув-услубий кенгашининг 2024-йил 29-мартдаги 8-сонли қарори асосида берилган 49−05-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, физикани назарий ва экспериментал ўқитиш сифати ва самарадорлиги ҳамда маъруза ва амалий машғулотларни инновацион технологиялар асосида ташкил эъишнинг методик тизими такомиллаштирилган.