Етмишбоев Мухторжон Маъмуржон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Спорт соҳасидаги агентлар фаолиятини фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш”, 12.00.03 – Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Yu735.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Нарматов Нуриддин Соатмурадович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Судялар олий кенгаши ҳузуридаги Судялар олий мактаби, PhD.37/27.02.2020.Yu.107.01.
Расмий оппонентлар: Имомов Нурилло Файзуллаевич, юридик фанлар доктори, профессор; Азизов Худойқул Тожиевич, юридик фанлар номзоди, профессор.    
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади спорт соҳасидаги агентлар фаолиятини фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш билан боғлиқ муносабатларнинг ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
воситачи (спорт бўйича агент): профессионал спорт ва футбол субекти ҳисобланган жисмоний ёки юридик шахс (шу жумладан, хорижий жисмоний ёки юридик шахс) бўлиб, у юридик ва бошқа ҳаракатларни бажариш орқали футболчилар ва тренерларни профессионал футбол клубига (шу жумладан, хорижий клубларга) ишга жойлаштиришда кўмаклашиш бўйича фаолиятни ҳақ эвазига ёки бепул амалга ошириши, жумладан, трансфер контракти (шартномаси)ни тузиш ва/ёки меҳнат шартномасини тузиш (ўзгартириш, бекор қилиш) мақсадида футболчилар, тренерлар ва/ёки клублар (шу жумладан, хорижий клублар) манфаатларини ҳимоя қилиши асослаб берилган;
Этика қўмитаси ЎФАнинг Интизом ва Этика кодексларида, Ўзбекистон футбол ассоциацияси уставида назарда тутилган санксияларни расмий шахслар, футболчилар, клублар ҳамда матч агентларга ва воситачилари (агентлар)га нисбатан қўллаши мумкинлиги асослантирилган;
ФИФА, ОФК, ЎФА, ЎзПФЛ Уставлари ва Регламентлари юрисдиксиясида бўлган, футболчининг бошқа клубга ўтишини енгиллаштириш мақсадида профессионал футболчи ва клуб ўртасида футболчининг шартнома муносабатларини бузишга рағбатлантиришга уринаётган ҳар қандай шахс (клублар вакиллари, агентлар, футболчилар ва ҳ.к.) жазоланиши асослаб берилган;
спорт бўйича агентлар фаолияти – бу спорт тизимининг субектларига шартнома ва шартномадан ташқари асосда кўрсатиладиган ва асосан ихтисослашган субъектлар ўртасидаги муносабатларни расмийлаштиришга қаратилган воситачилик хизматлари тўплами шаклида профессионал асосда амалга ошириладиган ҳаракатлар мажмуидан иборатлиги асослантирилган;
спорт агентининг ҳуқуқлари – жисмоний тарбия ва спорт субектларининг таклифларини ўрганиш, меҳнат, фуқаролик-ҳуқуқий шартномаларни тузиш ва уларни тузишда профессионал спорт субектлари манфаатларини таъминлаш бўйича музокараларда иштирок этиш, ўз манфаатларини ифодаловчи спорт субектларини суғурта қилиш билан боғлиқ масалаларни ҳал қилиш, ҳомийлар, жисмоний тарбия ва спорт соҳасида фаолият юритувчи реклама берувчилар билан ҳамкорлик қилиш, акцияларда иштирок этиш учун энг фойдали таклифларни излаш, спорт субектлари манфаатларини ифодалаганлик учун ҳақ (даромад) олиш ва қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ҳуқуқларни амалга оширишдан иборатлиги асослантирилган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижаларидан қуйидагиларда фойдаланилган:
воситачи (спорт бўйича агент): профессионал спорт ва футбол субекти ҳисобланган жисмоний ёки юридик шахс (шу жумладан, хорижий жисмоний ёки юридик шахс) бўлиб, у юридик ва бошқа ҳаракатларни бажариш орқали футболчилар ва тренерларни профессионал футбол клубига (шу жумладан, хорижий клубларга) ишга жойлаштиришда кўмаклашиш бўйича фаолиятни ҳақ эвазига ёки бепул амалга оширади, шу жумладан, трансфер контракти (шартномаси)ни тузиш ва/ёки меҳнат шартномасини тузиш (ўзгартириш, бекор қилиш) мақсадида футболчилар, тренерлар ва/ёки клублар (шу жумладан, хорижий клублар) манфаатларини ҳимоя қилиши тўғрисидаги таклиф “Ўзбекистон футбол ассоциацияси устави”нинг 13-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон футбол ассоциациясининг 2023-йил 28-августдаги далолатномаси). Ушбу таклиф фуқаролик ҳуқуқида агентлик муносабатларидан бири бўлган спорт агентининг ҳуқуқий мақомини белгилашга хизмат қилган;
Этика қўмитаси ЎФАнинг Интизом ва Этика кодексларида, Ўзбекистон футбол ассоциацияси уставида назарда тутилган санксияларни расмий шахслар, футболчилар, клублар ҳамда матч агентларга ва воситачиларига (агентларга) нисбатан қўллаши мумкинлигига оид таклиф “Ўзбекистон футбол ассоциациясининг 2021-йил 19-июн куни навбатдан ташқари Конгрессида тасдиқланган “Ўзбекистон футбол ассоциацияси устави”нинг 62-модда 2-қисми”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон футбол ассоциациясининг 2023-йил 28-августдаги далолатномаси). Ушбу таклиф футбол бўйича спорт агентларининг спорт ташкилотлари ва спортчининг олдидаги жавобгарлигини белгилашга хизмат қилган;
ФИФА, ОФК, ЎФА, ЎзПФЛ Уставлари ва Регламентлари юрисдиксиясида бўлган, футболчининг бошқа клубга ўтишини енгиллаштириш мақсадида профессионал футболчи ва клуб ўртасида футболчининг шартнома муносабатларини бузишга рағбатлантиришга уринаётган ҳар қандай шахс (клублар вакиллари, агентлар, футболчилар ва ҳ.к.) жазоланиши тўғрисидаги таклиф “Ўзбекистон футбол ассоциацияси ижроия қўмитаси бюросининг 2020-йил 31-декабрдаги “Футболчилар мақоми ва трансфери бўйича регламент”нинг 17-модда 5-банди”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон футбол ассоциациясининг 2023-йил 28-августдаги далолатномаси). Ушбу таклиф футбол бўйича спорт агентларининг мажбуриятлари ва жавобгарлик ҳолатларини аниқлашга хизмат қилган;
спорт бўйича агентлар фаолияти – бу спорт тизимининг субектларига шартнома ва шартномадан ташқари асосда кўрсатиладиган ва асосан ихтисослашган субектлар ўртасидаги муносабатларни расмийлаштиришга қаратилган воситачилик хизматлари тўплами шаклида профессионал асосда амалга ошириладиган ҳаракатлар мажмуидан иборатлиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академиясида нашр этилган “Жисмоний тарбия ва спорт” номли дарсликнинг 8-боб 8.2-параграфи 242–245-бетларида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академиясининг 2024-йил 23-январдаги 38/1-18-сон далолатномаси). Ушбу таклиф спорт бўйича агентлар фаолиятини фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш билан боғлиқ муносабатлар доирасини аниқлашга хизмат қилган;
спорт агентининг ҳуқуқлари – жисмоний тарбия ва спорт субектларининг таклифларини ўрганиш, меҳнат, фуқаролик-ҳуқуқий шартномаларни тузиш ва уларни тузишда профессионал спорт субектлари манфаатларини таъминлаш бўйича музокараларда иштирок этиш, ўз манфаатларини ифодаловчи спорт субектларини суғурта қилиш билан боғлиқ масалаларни ҳал қилиш, ҳомийлар, жисмоний тарбия ва спорт соҳасида фаолият юритувчи реклама берувчилар билан ҳамкорлик қилиш, акцияларда иштирок этиш учун энг фойдали таклифларни излаш, спорт субектлари манфаатларини ифодалаганлик учун ҳақ (даромад) олиш ва қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ҳуқуқларни амалга оширишдан иборат эканлиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академиясида нашр этилган “Жисмоний тарбия ва спорт” номли дарсликнинг 8-боб 8.2-параграфи 242–245-бетларида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академиясининг 2024-йил 23-январдаги 38/1-18-сон далолатномаси). Ушбу таклиф спорт соҳасидаги агентлар фаолиятида уларнинг фуқаролик-ҳуқуқий шартномалар тузиш жараёнидаги ҳуқуқларини аниқлашга хизмат қилган.