Бекчанов Зуфарбек Мадримовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): Фалсафада инсон иродаси ва унинг социогуманистик моҳияти, 09.00.04-Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.3.PhD/Fal810.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2019.F.02.02
Илмий раҳбар: Хажиева Максуда Султановна фалсафа фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Яхшиликов Жўрабой Яхшиликович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Аллаёрова Солиҳа Нарзуллоевна, педагогика  фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Қорақалпоқ давлат университети.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади фалсафада ирода феноменига оид ижтимоий фалсафий консепсияларнинг социогуманистик моҳиятини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“ирода” тушунчасининг илмий-этимологик, аксиологик, гносеологик, филантропик, назария ва амалиёт бирлигига оид рационал-прагматик аспектлари шахс орзу-истакларини амалга оширишнинг психо-физиологик хусусиятларини намоён этиши исботланган;
Шарқ ва Ғарб фалсафасидаги  “Мен” феноменининг детерминистик хусусиятлари инсон иродасининг ўз кучига ишониш, шижотлилик, интилувчанлик каби социогуманистик  тушунчалар орқали диалектик алоқадорликда эканлиги мантиқий далилланган;
инсонга хос бўлган физиологик, психологик, когнитив-сенситив кечинмалари, истак-майллари, хоҳиш ва интилишлари,  матонатлилик каби иродавий сифатлари рационализм ва эмпиризм билан боғлиқ ҳолда ривожланиши фалсафий асосланган;
Шарқ ва Ғарб фалсафасидаги ижтимоий психологизм, замонавий прагматизм ғоялар такомиллашуви шахсий эҳтиёж, қизиқиш, мақсад, характер сингари инсон фаолияти билан боғлиқ детерминантларининг позитив кўринишлари орқали намоён бўлиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Фалсафасидаги ирода ва унинг инсон, жамият тараққиётига гуманистик таъсирини асослаб беришга қаратилган илмий хулоса, амалий тавсия ва таклифлар асосида:
“ирода” тушунчасининг илмий-этимологик, аксиологик, гносеологик, филантропик, назария ва амалиёт бирлигига оид рационал-прагматик аспектлари шахс орзу-истакларини амалга оширишнинг психо-физиологик хусусиятларини намоён этиши исботланганлигига оид илмий-амалий таклиф ва тавсиялардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг “Ғоя ва мафкура масаласи ҳамда илм-фан ва маърифат тарғиботи” деб номланган ИИИ йўналишида берилган “Янги маънавий маконни шакллантиришнинг долзарб масалалари, бу борада маърифатпарварлар, зиёлилар, давлат ва жамоат фаолларини бирлаштириш ҳамда “Янги Оʻзбекистон орзуси”ни рўёбга чиқариш бўйича тарғибот-ташвиқот ишларини ташкил этиш” мавзусидаги 13-банди ижросини таъминлашда фойдаланилган (Республика маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2023-йил 7-июлдаги 250-сон маълумотномаси). Натижада ғарб фалсфасидаги ирода феноменига оид ижтимоий фалсафий консепсияларини ўрганиш ва уларнинг социогуманистик моҳиятини очиб беришга хизмат қилган;
Шарқ ва Ғарб фалсафасидаги  “Мен” феноменининг детерминистик хусусиятлари инсон иродасининг ўз кучига ишониш, шижотлилик, интилувчанлик каби социогуманистик  тушунчалар орқали диалектик алоқадорликда эканлигига доир илмий хулосалар ва амалий тавсиялардан  “Юксалиш” умуммиллий ҳаракатининг “Болалар ва ёшлар учун дўстона маҳаллий бошқарув” номли ташаббусли дастур лойиҳаси доирасида фойдаланилган (“Юксалиш” умуммиллий ҳаракатининг 2023-йил 26-майдаги 03-08/10-сон маълумотномаси). Натижада мамлакатимиз ҳудудларининг ижтимоий-сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ривожланиши билан боғлиқ давлат ва ҳудудий дастурларини ишлаб чиқиш, давлат ва жамият қурилишини ислоҳ қилиш, модернизация қилиш бўйича инновацион ғояларини илгари суриш ҳамда қарорларни қабул қилишда ёшларнинг иштирокини ошириш, шунингдек, давлат идоралари ва жамоат ташкилотларининг ёшлар билан мулоқат қилиш ишларини янада самарали ташкил қилишга оид билимларини ўзлаштиришга хизмат қилган;
инсонга хос бўлган физиологик, психологик, когнитив-сенситив кечинмалари, истак-майллари, хоҳиш ва интилишлари,  матонатлилик каби иродавий сифатлари рационализм ва эмпиризм билан боғлиқ ҳолда ривожланишига оид таклиф-тавсиялардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти томонидан 2018-2020-йилларда бажарилган “Қорақалпоғистон жамиятидаги ижтимоий кўрсатмалар трансформациялашуви: тарих ва амалиёт” мавзусидаги ПЗ-20170915198 рақамли амалий лойиҳаси ижросини таъминлашда  фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2023-йил 8-майдаги 211/1-сон маълумотномаси).  Натижада, лойиҳада асослаб берилган хулосалардан келиб чиққан ҳолда давлат органлари, жамоат ташкилотлари ва оммавий ахборот воситалари фаолиятини такомиллаштиришга дахлдор тавсиялар ишлаб чиқишга манба бўлиб хизмат қилган;
Шарқ ва Ғарб фалсафасидаги ижтимоий психологизм, замонавий прагматизм ғоялар такомиллашуви шахсий эҳтиёж, қизиқиш, мақсад, характер сингари инсон фаолияти билан боғлиқ детерминантларининг позитив кўринишлари орқали намоён бўлишига доир илмий хулосалар ва амалий тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали томонидан 2022-2023-йилларда эфирга узатилган “Миллат ва маънавият”, “Ўзбекистон ёшлари”, “Таълим ва тараққиёт” дастурларининг ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси, “Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2023-йил 19-апрелдаги Ўз\Рв-23-23-сон маълумотномаси). Натижада Янги Ўзбекистонда амалга оширилаётган янгиланишлар ва ислоҳотлар ҳаётга ва яратишда инсониятни ирода феномени орқали, яъни сабр, матонат, чаққонлик ва дадиллик кўрсатиб яшашга интилишлари ҳамда инновацион ғояларни ишлаб чиқиш ишларини янада такомиллаштиришга, ёшларда кучли ирода ва жасорат каби хусусиятларни шакллантиришга хизмат қилган.