Элов Дилшод Абдужаббаровичнинг
фанлари доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Минтақаларда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқаришини ривожлантириш механизмини такомиллаштириш», 08.00.12 – Минтақавий иқтисодиёт ва 08.00.04 – Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.DSc/Iqt10.
Илмий маслаҳатчи: Эгамбердиев Фармонқул Турсунқулович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.I.01.11.
Расмий оппонентлар: иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Кадиров Абдурашид Мажитович; иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Сотволдиев Нодир Жўрабаевич; иқтисодиёт фанлари доктори, доцент Саидахмедова Нодира Илхамовна.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади минтақаларда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқаришини ривожлантиришнинг иқтисодий механизмини такомиллаштиришга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
минтақаларда аграр соҳа ва саноат ишлаб чиқариши ўртасидаги мутаносибликни Зарафшон, Мирзачўл ва Фарғона иқтисодий ҳудудларида фаолият юритаётган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи субектлар ўртасида кооперация алоқаларини ривожлантиришга улар ўртасида замонавий “ишлаб чиқариш-қайта ишлаш-сотиш занжири”га интеграция қилиш орқали эришишнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
Қуйи Амударё ва Фарғона иқтисодий ҳудудларида соҳада талаб юқори бўлган мутахассисларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш билан боғлиқ харажатлар ҳамда қишлоқ хўжалигида илмий-тадқиқот ва тажриба конструкторлик ишлари учун ажратиладиган маблағларнинг учдан бир қисмини давлатнинг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобига қоплаш орқали қишлоқ хўжалигини инновацион ривожлантириш таклифи асосланган;
аграр соҳа ва саноат ишлаб чиқариши ўртасидаги мутаносибликни таъминлашга қишлоқ хўжалигида ижара ҳақини ҳудудлардаги бозор конюктурасидан келиб чиққан ҳолда белгилаш тартибини жорий қилиш орқали эришиш таклифи асосланган;
Оролбўйи минтақасида стратегик аҳамиятга эга бўлган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириш ва қайта ишлашга ажратилган тижорат кредитларининг фоиз ставкаларини давлат бюджети маблағлари ҳисобига  субсидиялаш орқали минтақада аграр соҳани ривожлантириш механизми такомиллаштирилган;
қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқаришини ривожлантиришнинг ташкилий механизмини аграр соҳада давлат органларининг ветеринария, фитосанитария, сертификациялаш ва маслаҳат хизматларини кўрсатувчи функсияларини хусусий секторга ўтказиш орқали такомиллаштиришнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
республикада ялпи қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмига таъсир қилувчи омиллар ўртасидаги корреляцион-регрессион боғлиқликнинг эконометрик моделини яратиш асосида мамлакатда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришининг 2030-йилгача бўлган кўп вариантли прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Минтақавий агросаноат ишлаб чиқаришини ривожлантириш механизмини такомиллаштириш борасида ишлаб чиқилган илмий таклифлар асосида:
Зарафшон, Мирзачўл ва Фарғона иқтисодий ҳудудларида фаолият юритаётган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи субектлар ўртасида кооперация алоқаларини ривожлантиришга улар ўртасида замонавий “ишлаб чиқариш     қайта ишлаш-сотиш занжири”га интеграция қилиш орқали эришиш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 23-октябрдаги ПФ-5853-сон “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги фармонининг 1-иловаси, 2-бобининг 37-хатбошини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 9-февралдаги 05/27-08/139-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида минтақаларда фаолият юритаётган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи субектлар ўртасида кооперация алоқалари ривожланишига эришилади;
Қуйи Амударё ва Фарғона иқтисодий ҳудудларида соҳада талаб юқори бўлган мутахассисларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш билан боғлиқ харажатлар ҳамда қишлоқ хўжалигида илмий-тадқиқот ва тажриба конструкторлик ишлари учун ажратиладиган маблағларнинг учдан бир қисмини давлатнинг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобига қоплаш орқали қишлоқ хўжалигини инновацион ривожлантириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 23-октябрдаги ПФ-5853-сон “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги Фармонининг 2-иловасининг 3-ёʻналиши, 24-пункти ва 2023-йил 10-январдаги ПФ-2-сон “Пахта-тўқимачилик кластерлари фаолиятини қўллаб-қувватлаш, тўқимачилик ва тикув-трикотаж саноатини тубдан ислоҳ қилиш ҳамда соҳанинг экспорт салоҳиятини янада ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонининг 10-банди, 1-хатбошини тайёрлашда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 9-февралдаги 05/27-08/139-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида мамлакатда аграр соҳада ишлаб чиқариш билан илм-фан ўртасидаги ўзаро мутаносибликнинг таъминланиши ҳисобига агросаноат корхоналарининг инновацион фаоллиги ортишига эришилади;
минтақаларда аграр соҳа ва саноат ишлаб чиқариши ўртасидаги мутаносибликни таъминлашга қишлоқ хўжалигида ижара ҳақини ҳудудлардаги бозор конюктурасидан келиб чиққан ҳолда белгилаш тартибини жорий қилиш орқали эришиш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 23-октябрдаги ПФ-5853-сон “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги Фармонининг 2-боби, 3-бўлими, 17-хатбошини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 9-февралдаги 05/27-08/139-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида республика қишлоқ хўжалигида ер ресурсларидан фойдаланиш самарадорлиги ортиб, ерга эгалик қилишнинг ташкилий-иқтисодий ҳамда ҳуқуқий асослари такомиллашишига эришилади;
Оролбўйи минтақасида аграр соҳани давлат томонидан тартибга солиш механизмини ҳудудда стратегик аҳамиятга эга бўлган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириш ва қайта ишлашга ажратилган тижорат кредитларининг фоиз ставкаларини бюджет маблағлари ҳисобига  субсидиялаш орқали такомиллаштириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 23-октябрдаги ПФ-5853-сон “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги фармонининг 2-боби, 3-бўлими, 7-хатбоши ва 2022-йил 7-июндаги ПҚ-273-сон “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегиясида белгиланган вазифалар ижросини самарали ташкил этишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорининг 2-иловасининг 8-бандини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 9-февралдаги 05/27-08/139-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида республиканинг “оғир” ҳудудларида агросаноат ишлаб чиқаришини давлат томонидан тартибга солиш механизми такомиллаштиришга эришилади;
минтақаларда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқаришини ривожлантиришнинг ташкилий механизмини аграр соҳада давлат органларининг ветеринария, фитосанитария, сертификациялаш ва маслаҳат хизматларини кўрсатувчи функсияларини хусусий секторга ўтказиш орқали такомиллаштириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 23-октябрдаги ПФ-5853-сон “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги Фармонининг 2-боби, 5-бўлими, 1-хатбошини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 9-февралдаги 05/27-08/139-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида мамлакатда агросаноат маҳсулотлари ишлаб чиқаришнинг сифат ва миқдор кўрсаткичларини яхшиланишига эришилади;
республикада ялпи қишлоқ хўжалиги маҳсулотлар ишлаб чиқариш ҳажмига таъсир қилувчи омиллар ўртасидаги корреляцион-регрессион боғлиқликнинг эконометрик моделини яратиш асосида мамлакатда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришининг 2030-йилгача бўлган кўп вариантли прогноз кўрсаткичларидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 11-сентябрдаги ПФ-158-сон “Ўзбекистон – 2030” стратегияси тўғрисида”ги фармонининг 47, 48-мақсадлари самарадорлик кўрсаткичларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 9-февралдаги 05/27-08/139-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий қилиниши натижасида агросаноат тармоқларида қўшилган қиймат ҳажмининг ортиши билан биргаликда, соҳада юқори даромадли иш ўринлари яратилишига эришилади.