Позилова Шаҳноза Хайдаралиевнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Рақамли жамият муҳитида профессионал таълим ўқитувчиларини касбий креативлигини ривожлантиришнинг дидактик асослари ва методикаси”, 13.00.05 – Касб-ҳунар таълими назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.DSc/Ped417.
Илмий раҳбар: Закирова Феруза Маҳмудовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Профессионал таълимни ривожлантириш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Профессионал таълимни ривожлантириш институти, DSc.03/30.12.2019.Ped.48.01.
Расмий оппонентлар: Тўрақулов Олим Холбўтаевич, педагогика фанлари доктори, профессор; Ўринов Уйғун Абдуллаевич, педагогика фанлари доктори; Абдуллаева Нафиса Шавкатовна, педагогика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети қошидаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уалрни малакасини ошириш тармоқ маркази.
Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади рақамли жамият муҳитида профессионал таълим ўқитувчиларини касбий креативлигини ривожлантиришнинг дидактик асослари мазмуни ва методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
профессионал таълим ўқитувчиларнинг касбий креативлигининг компонентлари метаиндивидуал (эмоционал ва флексибл), метапрофессионал (методик ва бошқарувчанлик) ва метарақамли (визуал ва инфографик) креативлик кўрсаткичларини функсионал интеграсиялаш ҳамда метакомпетенсиявий қобилиятларини акселератив равишда ривожлантириш асосида аниқлаштирилган;
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлик компетентлилигини ривожлантириш босқичлари тизимли фикрлаш, рефлекция, коммуникатив қобилиятларини ривожлантириш имконини берувчи ташкилий-лойиҳавий ва креатив-методик фаолиятини рақамли стратегик мақсадларига мувофиқ инсайт-креатив, методик-креатив ва инновацион-рефлексив кўникмаларни шакллантиришнинг динамик кетма-кетлигининг инновацион интеграциясига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлигини ривожлантириш моделининг просессуал-фаолиятли компоненти инновацион-методик лойиҳаларнинг технологик, методик-лойиҳавий ва рефлексив-дидактик жараёнларини тизимли равишда креатив педагогик фаолиятга имплементасия қилиш ҳамда креативликнинг аутентик хусусиятларига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлигини ривожлантириш методикаси педагогик муаммоларни мантиқий идентификасиялаш, креатив ғояларни мазмунли генерасиялаш, инновасион-методик стратегияни виртуозлаш, олинган натижаларни экспериментал прототиплаштириш орқали такомиллаштирилган;
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлигини ривожлантириш самарадорлигини баҳолаш мезонлари илмий-дидактик, оригинал-методик ва инфографик-дизайнерлик кўрсаткичларини аниқлашга қаратилган презентатив, квази-профессионал ва изланувчан даражаларини параметр ва индикаторларининг миқдор ва сифат аспектлари мазмунан оптималлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Рақамли жамият муҳитида профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлигини ривожлантиришнинг дидактик асослари ва методикасини такомиллаштириш бўйича таклифлар асосида:
профессионал таълим ўқитувчиларнинг касбий креативлигининг компонентлари метаиндивидуал (эмоционал ва флексибл), метапрофессионал (методик ва бошқарувчанлик) ва метарақамли (визуал ва инфографик) креативлик кўрсаткичларини функсионал интеграсиялаш ҳамда метакомпетенсиявий қобилиятларини акселератив равишда ривожлантириш асосида аниқланган ҳамда ЭРАСМУС+ лойиҳасининг “Таълим тизимини ривожлантириш ҳамда малака ошириш тизимини ривожлантириш бўйича “Неw студй програм ин спаcе сйстемс анд cоммуниcатионс энгинееринг – Спасеcом” (609715-ЭПП-1-2019-1-УЗ-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП) лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 25 октябрдаги 4/17-318-сон маълумотномаси). Натижада профессионал таълим ўқитувчиларининг касбий креативлиги даражасининг юқори бўлишига эришилган;
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлик компетентлилигини ривожлантириш босқичлари тизимли фикрлаш, рефлекция, коммуникатив қобилиятларини ривожлантириш имконини берувчи ташкилий-лойиҳавий ва креатив-методик фаолиятини рақамли стратегик мақсадларига мувофиқ инсайт-креатив, методик-креатив ва инновацион-рефлексив кўникмаларни шакллантиришнинг динамик кетма-кетлигининг инновацион интеграциясига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Ёшлар ва хотин-қизларнинг тадбиркорлик саводхонлигини ошириш ва ўз ўзини бандлигини таъминлашга қаратилган ягона электрон маълумотлар базасини (онлайн веб-портал) яратиш” номли инновацион лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 25 октябрдаги 4/17-318-сон маълумотномаси). Натижада профессионал таълим ўқитувчиларининг касбий креативлигини ривожлантириш самарадорлиги юқори даражада ошган;
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлигини ривожлантириш моделининг просессуал-фаолиятли компоненти инновацион-методик лойиҳаларнинг технологик, методик-лойиҳавий ва рефлексив-дидактик жараёнларини тизимли равишда креатив педагогик фаолиятга имплементасия қилиш ҳамда креативликнинг аутентик хусусиятларига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Ижодий таълим” дарслиги мазмунига (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 25 октябрдаги 4/17-318-сон маълумотномаси). Натижада профессионал таълим ўқитувчиларининг касбий креативлигини ривожлантириш асосида уларнинг инновацион-методик лойиҳаларни бажариш кўникмаларини оширишга эришилган; Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги томонидан тасдиқланиб, нашр рухсатномаси берилган.
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлигини ривожлантириш методикаси педагогик муаммоларни мантиқий идентификасиялаш, креатив ғояларни мазмунли генерасиялаш, инновасион-методик стратегияни виртуозлаш, олинган натижаларни экспериментал прототиплаштириш орқали такомиллаш оид таклифлар “Ижодий таълим” дарслиги мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 25 октябрдаги 4/17-318-сон маълумотномаси). Натижада таълим малака талаблари такомиллаштирилиб, ўқув режалари ва модул дастурлари ишлаб чиқилган;
профессионал таълим ўқитувчисининг касбий креативлигини ривожлантириш самарадорлигини баҳолаш мезонлари илмий-дидактик, оригинал-методик ва инфографик-дизайнерлик кўрсаткичларини аниқлашга қаратилган презентатив, квази-профессионал ва изланувчан даражаларини параметр ва индикаторларининг миқдор ва сифат аспектлари мазмунан оптималлаштирилган ва тажриба-синов ишларида унинг самарали эканлиги олинган натижалар асосида исботланган ҳамда “Ижодий таълим” дарслиги мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 25 октябрдаги 4/17-318-сон маълумотномаси). Натижада профессионал таълим ўқув жараёнида креатив таълим методикасини самарали ташкил этишга эришилган.