Қобилова Азиза Аҳроровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи):  “Ҳозирги замон ўзбек болалар шеъриятида юморнинг бадиий-эстетик вазифалари (Анвар Обиджон ва Т.Адашбоев ижоди мисолида)”,  10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Fil2446.
Илмий раҳбар: Жамилова Башорат Сатторовна, филология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат унIVерситети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар), ИК рақами: Бухоро давлат унIVерситети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.09.
Расмий оппонентлар: Аҳмедова Шоира Неъматовна, филология фанлари доктори, профессор;  Баракаев Раҳматулло, филология фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат унIVерситети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади ўзбек болалар шеъриятида юморнинг ўрни ва бадиий-эстетик вазифалари, юмористик образ ва сужет яратишда шоирларнинг ижодий-услубий индIVидуаллиги, бадиий маҳоратини А.Обиджон ва Т.Адашбоев асарлари орқали очиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
юморнинг генезиси ўзбек халқ латифаларига бориб тақалиши, унинг болалар шеъриятида шоирнинг воқеликка муносабатини билдирувчи восита ролини ўташи,  тарбия қуроли эканлиги, лирик қаҳрамон табиатидаги индIVидуал хусусиятларни кўрсатиб бериши, воқеликка нисбатан танқидий муносабатни ифодалаши каби специфик хусусиятлари аниқланган;
болалар шеъриятида юмор ўйин-кулги орқали янги тушунча ва ғояларни ўрганишга ёрдам берувчи таълимий, маълум ахлоқий сабоқлар, ижтимоий меъёрлар ва қадриятларни сингдирувчи тарбиявий, позитIV фикрлаш қобилиятини рIVожлантиришга асосланган терапевтик ҳамда бадиий тафаккурни ўстириш каби эстетик вазифаларни бажариши асосланган;
Анвар Обиджоннинг юмористик шеърларига хос: адреслилиги нуқтайи назаридан барча ёшдаги болалар оламини қамраб олиши, кулгили деталлар, рамзий образлар орқали ижтимоий ҳаёт, жамиятдаги муаммоларни акс эттириши, танланган сарлавҳалар калит вазифасини ўташи ва кулги руҳини акс эттириши, топишмоқнамо мазмун касб этиши сингари индIVидуал хусусиятлар аниқланган;
Турсунбой Адашбоев ижодида юмор шеърий эртаклар, ҳангома мазмунидаги шеърлар, лофлар, пародияларда кузатилиши, уларда енгил кулги, ҳажв, рамзий-мажозий фикрлаш тарзининг устуворлик қилиши, табиатдаги турли жонIVорлар, ҳайвонлар, паррандалар образлари, сўз ўйинлари воситасида кулги яратилиши, тамсиллардан фойдаланиш кабиларда намоён бўлганлиги Ғафур Ғулом, Қуддус Муҳаммадий сингари шоирлар шеърлари муқоясаси орқали ойдинлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳозирги ўзбек болалар шеъриятида юморнинг бадиий-эстетик вазифаларини аниқлаш бўйича эришилган илмий натижалар асосида:
юморнинг генезиси ўзбек халқ латифаларига бориб тақалиши, унинг болалар шеъриятида шоирнинг воқеликка муносабатини билдирувчи восита ролини ўташи,  тарбия қуроли эканлиги, лирик қаҳрамон табиатидаги индIVидуал хусусиятларни кўрсатиб бериши, воқеликка нисбатан танқидий муносабатни ифодалаши каби специфик фикр-хулосалардан ИЗ-2021020813 “Алишер Навоий ижодининг хорижда ўрганилиши ва тарғиботи асосида кўп тилли мултимедиа тўпламини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти унIVерситетининг 2024-йил 16-февралдаги 04/1-384-сон маълумотномаси). Натижада фундаментал лойиҳа доирасида тайёрланган илмий мақолалар ва монографияларнинг болалар адабиёти бўйича илмий савиясини оширишга хизмат қилган;
болалар шеъриятида юмор ўйин-кулги орқали янги тушунча ва ғояларни ўрганишга ёрдам берувчи таълимий, маълум ахлоқий сабоқлар, ижтимоий меъёрлар ва қадриятларни сингдирувчи тарбиявий, позитIV фикрлаш қобилиятини рIVожлантиришга асосланган терапевтик ҳамда бадиий тафаккурни ўстириш каби эстетик вазифаларни бажариши сингари илмий хулосаларидан ФА-Ф1-ОО5-рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” (2017–2020) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2023-йил 10-ноябрдаги 7.11/23-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа ўзбек ва қорақалпоқ болалар шеъриятида юмор яратишда фолклоризм унсурлари, мифологик образлар, миллий урф-одатлар, қадриятлар ва диний қарашларнинг ўзаро қиёсий-типологик тарзда талқин этилганлиги ҳақидаги илмий-назарий маълумотлар билан бойишига асос бўлган;
Анвар Обиджоннинг юмористик шеърларига хос: адреслилиги нуқтайи назаридан барча ёшдаги болалар оламини қамраб олиши, кулгили деталлар, рамзий образлар орқали ижтимоий ҳаёт, жамиятдаги муаммоларни акс эттириши, танланган сарлавҳалар калит вазифасини ўташи ва кулги руҳини акс эттириши, топишмоқнамо мазмун касб этиши сингари индIVидуал хусусиятлардан ИЗ-2021020813 “Алишер Навоий ижодининг хорижда ўрганилиши ва тарғиботи асосида кўп тилли мултимедиа тўпламини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти унIVерситетининг 2024-йил 16-февралдаги 04/1-384-сон маълумотномаси). Натижада ўзбек болалар шеъриятида юмор яратиш асослари, унинг тараққиёт омиллари, юмористик образлар тизими ва таркиби, бунда шоирларнинг ижодий маҳоратига хос йетакчи тамойиллар ҳақида тўгарак аъзоларининг билими оширилишига эришилган.