Гадаев Омон Олимжоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “ХИХ аср иккинчи ярми - ХХИ аср бошларида Самарқанд вилояти маҳаллалари тарихи”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4 PhD/Tar1219
Илмий раҳбар: Ачил Бўриев, тарих фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат унверситети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат университети. PhD.03/27.02.2021.Tar.70.05.
Расмий оппонентлар: тарих фанлари доктори, профессор Юлдуз Алимовна Эргашева, тарих фанлари доктори, доцент Ишқуватов Валиқул Турдиевич.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат унверситети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Самарқанд вилойати маҳаллаларининг ХИХ асрнинг иккинчи йарми – ХХИ аср бошларидаги ўтмишини тарихийлик тамойили асосида холисона йоритиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
маҳаллалар жаҳон сивилизацийаси ўчоқларидан бири бўлган Самарқанд вилойати ҳудудида мавжуд бўлган ўзини-ўзи бошқаришнинг энг асосий ва муҳим шаклларидан бири эканлиги тадқиқот натижасида аниқланган;
маҳалла қуйи, лекин асосий жамоавий бошқарув органи сифатида фаолийат юритганлиги, унинг фаолийатида демократик тамойиллар, аҳолининг асрий урф-одат ва анъаналари, миллий ва диний қадрийатлари ўзига хослиги каби тушунчалар етакчилик қилганлиги исботланган;
Российа империйаси ва Совет ҳокимийати даврида маҳаллалар фаолийатини қайта ташкил этиш асносида азалий қадрийатларимизга зарба бериб, маҳалланинг мақомини пасайтиришга ҳаракат қилинганлиги тасдиқланган;
мустақиллик йилларида маҳаллалар фаолийатида туб бурилиш жарайонлари содир бўлганлиги, мазкур тарихий институтининг қайта тикланганлиги, аждодларимизнинг асрий тажрибаларидан жамиятимизда кенг фойдаланила бошланиб, маҳалла аҳолини ижтимой ҳимойа қилиш, тадбиркорликни ривожлантириш ҳамда маънавий-маърифий ислоҳотлар масканига айланганлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
ХИХ аср иккинчи йарми – ХХИ аср бошларида Самарқанд вилойати маҳаллалари тарихини тадқиқ қилиш жарайонида эришилган натижалар асосида:
маҳаллалар жаҳон сивилизацийаси ўчоқларидан бири бўлган Самарқанд вилойати ҳудудида мавжуд бўлган ўзини-ўзи бошқаришнинг энг асосий ва муҳим шаклларидан бири эканлиги “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатиладиган “Тақдимот” кўрсатувини таййорлашда фойдаланилган (2023-йил 28-апрелдаги 02-31-649-сон маълумотнома). Натижада халқимизда маҳаллаларнинг тарихи ва унинг миллий давлатчилигимиздаги ўрни бўйича тушунчалар ҳосил қилинган;
маҳалла қуйи, лекин асосий жамоавий бошқарув органи сифатида фаолийат юритганлиги, унинг фаолийатида демократик тамойиллар, аҳолининг асрий урф-одат ва анъаналари, миллий ва диний қадрийатлари ўзига хослиги каби тушунчалар етакчилик қилганлиги бўйича ведио лойиҳадан Республика “Маънавийат ва марифат” марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар режаси В йўналиши “Жамийатда соғлом ижтимоий-маънавий муҳитни таъминлаш масалалари” 22-банди “Жамийат ҳайотида юз берайотган турли ижтимоий масалаларни таҳлил қилиш учун подкаст (аудио, ведио) форматдаги лойиҳа” ни ишга туширишда фойдаланилган (2023-йил 27-апрелдаги 160-сон маълумотнома). Натижада маҳалла азалдан миллийликни асровчи ва тарбийа маскани бўлганлиги йана бир маротаба исботлаб берилган;
Российа империйаси ва Совет ҳокимийати даврида маҳаллалар фаолийатини қайта ташкил этиш асносида азалий қадрийатларимизга зарба бериб, маҳалланинг мақомини пасайтиришга ҳаракат қилинганлиги “Маданийат ва маърифат” телеканали ижодкорлари томонидан таййорланадиган “Зийорат” кўрсатувининг 2023-йил 3-феврал сонини, “Йўл бўйлаб” кўрсатувининг 2023-йил 10-март сонини таййорлашда фойдаланилган. (“Маданийат ва маърифат” телеканали томонидан берилган 2023-йил 28-апрелдаги 01-02-02/100-сон маълумотнома). Натижада телетомошабинлар маҳалланинг Россия империяси ва Совет ҳокимияти давридаги мақоми, фаолияти ва тақдири ҳақида маълумотга эга бўлишган;
мустақиллик йилларида маҳаллалар фаолийатида туб бурилиш жарайонлари содир бўлганлиги, мазкур тарихий институтининг қайта тикланганлиги, аждодларимизнинг асрий тажрибаларидан жамиятимизда кенг фойдаланила бошланиб, маҳалла аҳолини ижтимой ҳимойа қилиш, тадбиркорликни ривожлантириш ҳамда маънавий-маърифий ислоҳотлар масканига айланганлиги “Маданийат ва маърифат” телеканали ижодкорлари томонидан таййорланадиган “Зийорат” кўрсатувининг 2023-йил 3-феврал сонини, “Йўл бўйлаб” кўрсатувининг 2023-йил 10-март сонини таййорлашда фойдаланилган. (“Маданийат ва маърифат” телеканали томонидан берилган 2023-йил 28-апрелдаги 01-02-02/100-сон маълумотнома). Натижада телекўрсатувлар асосида халқимизнинг бой маънавийатини йаратилишида, юксак ахлоқий тафаккурнинг шаклланишида маҳалла асосий рол ўйнаганлиги кенг жамоатчилик эътиборига ҳавола этилган.