Аллаев Мурадулла Чориевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
    Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Қашқадарё вилояти тарихий-маданий мерос обектларини таъмирлаш ва муҳофаза қилиш” (1991 – 2021 йй.), 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  B2021.4.PhD/Tar.979
Илмий раҳбар: Пардаев Асрор Абдужабборович, тарих фанлари номзоди, доцент
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат университети. PhD.03/27.02.2021.Tar.70.05.
    Расмий оппонентлар: тарих фанлари доктори, профессор Эргашева Юлдуз Алимовна; тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент Абриев Рўзиқул Бўронович.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади мустақиллик йилларида Қашқадарё воҳасидаги тарихий ёдгорликларнинг таъмирланиши, тикланиши ва ўрганилиши тарихининг асосий йўналишларини тарихий нуқтаи назардан очиб беришдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:     
Собиқ совет даври ва мустақиллик йилларида Ўзбекистонда тарихий маданий меросга бўлган муносабат масалалари архив ҳужжатлари, даврий матбуот нашрлари, жорий архив маълумотлари қиёсий таққосланиб, қўлга киритилган илмий маълумотлар хулосаланган. Шунингдек, тарихий-маданий мерос ёдгорликларини туризмни ривожлантириш соҳасидаги ўрни, соҳани ривожлантиришда ҳамкорлик ишлари, хорижлик сайёҳларни йиллик ҳажми, тарихий маданий туризмни ривожлантириш истиқболлари очиб берилган;
мустақиллик йилларида Қашқадарё вилояти тарихий ёдгорликларининг таснифи, тоълиқ географик жойлашуви, таъмирга муҳтож боълиб қолган ёдгорликларнинг таъмирланиш зарурати ҳамда уларни консервация ва реставрация қилиш механизмлари, шунингдек, Қашқадарё воҳасидаги тарихий-маданий ёдгорликларни қайта таъмирлаш ишларининг қандай ташкил этилганлиги, бу борада олиб борилган тадбирлар, Қарши шаҳридаги Кўкгумбаз жоме масжиди, Одина масжиди, Қашқадарё устидаги кўприк сингари ёдгорликлар, Шаҳрисабз шаҳридаги Малик Аждар масжиди, Чорсу, Мирзо Улуғбек томонидан қурдирилган Кўкгумбаз масжидлари ретаврацияси ва Оқсарой ёдгорлигининг консервацияси мисолида кўрсатиб берилган;
Қашқадарё вилоятида зиёрат обектларининг таъмирланишида амалга оширилган тадбирлар Абу Убайда ибн Жарроҳ, Абул Муъин Насафий, Қусам ота, Султон Мир Ҳайдар ота мажмуалари ва зиёратгоҳлари мисолида ёритиб берилган. Ушбу зиёратгоҳлардаги таъмирлаш ишларида республиканинг турли ҳудудларидан уста-меъморлар жалб этилганлиги, қайта таъмирланишининг маҳаллий ҳамда хорижий тажрибаси умумлаштирилиб олиб борилганлиги, зарур бўлган қурилиш маҳсулотларининг айримларини хориждан ҳам келтирилганлиги ва ушбу мажмуаларда тарихий ва замонавий қурилиш услубларининг ўзаро мувофиқлаштирилганлиги далилланган;
Вилоят ҳудудидаги зиёратгоҳлар ва масжидлар таъмирланиши ҳамда обод қилинишида масъул давлат ташкилотлари билан бирга маҳаллий аҳоли, шунингдек ҳомийларнинг моддий маблағлари билан қатнашганликлари ташаббуслари тарихий далиллар ва оғзаки тарих маълумотлари асосида ўрганилиб, уларнинг ҳар бир тарихий обектни сақлаб қолиб келажак авлодга етказишдаги ҳиссаси кўрсатиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қашқадарё воҳасидаги тарихий ёдгорликларнинг таъмирланиши, тикланиши ва ўрганилиши тарихига оид ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
Собиқ совет даври ва мустақиллик йилларида Ўзбекистонда тарихий маданий меросга бўлган муносабат масалалари архив ҳужжатлари, даврий матбуот нашрлари, жорий архив маълумотлари қиёсий таққосланиб, қўлга киритилган илмий маълумотлар хулосаланган. Шунингдек, тарихий-маданий мерос ёдгорликларини туризмни ривожлантириш соҳасидаги ўрни, соҳани ривожлантиришда ҳамкорлик ишлари, хорижлик сайёҳларни йиллик ҳажми, тарихий маданий туризмни ривожлантириш истиқболлари борасида олиб борилган тадбирлар бўйича маълумотлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (“Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали” давлат муассасасининг 2022-йилнинг 16-декабрдаги 02-31-2088-сон маълумотномаси). Натижада телетомошабинларда Ўзбекистонда тарихий маданий меросни сақлаш ва унинг тарғиботини амалга ошириш жараёнлари, маънавий-маърифий ислоҳотларнинг самарадорлиги  ҳақида тасаввурларни янада кенгайишига хизмат қилган;
мустақиллик йилларида Қашқадарё вилояти тарихий ёдгорликларининг таснифи, тоълиқ географик жойлашуви, таъмирга муҳтож боълиб қолган ёдгорликларнинг таъмирланиш зарурати ҳамда уларни консервация ва реставрация қилиш механизмлари, шунингдек, Қашқадарё воҳасидаги тарихий-маданий ёдгорликларни қайта таъмирлаш ишларининг қандай ташкил этилганлиги, бу борада олиб борилган тадбирлар, Қарши шаҳридаги Кўкгумбаз жоме масжиди, Одина масжиди, Қашқадарё устидаги кўприк сингари ёдгорликлар, Шаҳрисабз шаҳридаги Малик Аждар масжиди, Чорсу, Мирзо Улуғбек томонидан қурдирилган Кўкгумбаз масжидлари ретаврацияси ва Оқсарой ёдгорлигининг консервациясига оид маълумотлар “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (“Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали” давлат муассасасининг 2022-йилнинг 16-декабрдаги 02-31-2088-сон маълумотномаси). Натижада телетомошабинларда Қашқадарё воҳасидаги тарихий-маданий ёдгорликларни қайта таъмирлаш ишларининг қандай ташкил этилганлиги  ҳақида тасаввурларни янада кенгайишига хизмат қилган;
Қашқадарё вилоятида зиёрат обектларининг таъмирланишида амалга оширилган тадбирлар Абу Убайда ибн Жарроҳ, Абул Муъин Насафий, Қусам ота, Султон Мир Ҳайдар ота мажмуалари ва зиёратгоҳлари мисолида ёритиб берилган. Ушбу зиёратгоҳлардаги таъмирлаш ишларида республиканинг турли ҳудудларидан уста-меъморлар жалб этилганлиги, қайта таъмирланишининг маҳаллий ҳамда хорижий тажрибаси умумлаштирилиб олиб борилганлиги, зарур бўлган қурилиш маҳсулотларининг айримларини хориждан ҳам келтирилганлиги ва ушбу мажмуаларда тарихий ва замонавий қурилиш услубларининг ўзаро мувофиқлаштирилганлиги хулосалардан Маданий мерос агентлиги томонидан фойдаланилган (Маданий мерос агентлигининг 2023-йилнинг 17-январидаги 04-20/124-сон маълумотномаси). Натижада мазкур тарихий зиёратгоҳларга ташриф буюрувчиларда Қашқадарё вилоятидаги ёдгорликларнинг тарихига оид билимларни ошириш ҳамда халқимизнинг бой моддий ва маънавий меросига ҳурмат туйғуларини кучайтиришга хизмат қилган.  
Вилоят ҳудудидаги зиёратгоҳлар ва масжидлар таъмирланиши ҳамда обод қилинишида масъул давлат ташкилотлари билан бирга маҳаллий аҳоли, шунингдек ҳомийларнинг моддий маблағлари билан қатнашганликлари ташаббуслари тарихий далиллар ва оғзаки тарих маълумотлари асосида ўрганилиб, уларнинг ҳар бир тарихий обектни сақлаб қолиб келажак авлодга етказишдаги ҳиссаси, ёдгорликларни реставрация ва консервация қилиш ишларини амалга оширишда керакли тавсиялар ҳамда хулосалардан Маданий мерос агентлиги фаолиятини янада самарали ташкил этишда  фойдаланилган (Маданий мерос агентлигининг 2023-йилнинг 17-январидаги 04-20/124-сон маълумотномаси). Натижада Қашқадарё воҳаси ҳудудида жойлашган тарихий-маданий мерос обектларини асл ҳолида сақлаш, саёҳатчиларга хизматлар сифатини яхшилаш, маданий мерос обектларига саёҳатчи ва зиёратчиларни жалб қилиш, зиёрат туризмини ривожлантиришда ҳамда Маданий мерос агентлиги ва Қашқадарё вилояти Маданий мерос бошқармаси фаолиятида маълумотларни илмий жиҳатдан бойитишга хизмат қилган.