Махаров Қодирбек Толкуновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи): “Берилганларда ноаниқлик бўлганда қарор қабул қилиш тизими”, 05.01.11 – Рақамли технологиялар ва сунъий интеллект (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Т4194
Илмий раҳбар: Мадрахимов Шавкат Файзуллаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий кенгаш рақами: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти, DSc.13/30.12.2021.Т.142.01.
Расмий оппонентлар: Мирзаев Номаз, техника фанлари доктори, профессор;
Мухамедийева Дилноз Тулкуновна, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади танланма обектлари тавсифидаги мантиқий мос келмайдиган қийматларни аниқлаш ва тўлиқ бўлмаган берилганлар мавжуд ҳолатларда таснифлаш масаласининг алгоритмлари ҳамда дастурий мажмуасини (тизимини) ишлаб чиқишдан иборат
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
миқдорий аломатлар жуфтлиги бўйича мантиқий мос келмасликни аниқлаш алгоритми ишлаб чиқилган;
миқдорий аломатлар жуфтликлари бўйича мумкин бўлган қийматларни ҳисобга олган ҳолда билимлар базасини шакллантириш услубияти ишлаб чиқилган;
турғунлик ўлчови асосида аломатлар тўпламининг информативлигини баҳолаш алгоритми ва қарор қабул қилиш тизими ишлаб чиқилган;
берилганларда ноаниқлик бўлган ҳолатларни бартараф этиш учун умумлашган баҳолар асосида аломатлар фазоси ўлчамини қисқартириш алгоритми ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Берилганларда ноаниқлик бўлганда қарор қабул қилиш учун ишлаб чиқилган алгоритмлар ва уларнинг дастурий таъминоти ёрдамида олинган илмий янгиликлар асосида:
миқдорий аломатлар жуфтликлари учун мумкин бўлган қийматлар бўйича интервалларни ҳисоблаш алгоритми асосида мантиқий мос келмайдиган қийматларни аниқлаш, берилганларда ноаниқликлар бўлган ҳолатларда қабул қилинадиган қарорларнинг ишончлилигини баҳолаш алгоритмлари Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги интеллектуал дастурий тизимлар илмий-амалий марказида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2024 йил
16 майдаги № 33-8/3190-сон маълумотномаси). Натижада ўпка сили бўйича берилганлар базасини шакллантириш жараёнида берилганларни текшириш ва қарор қабул қилиш жараёни вақти 10-15% га қисқартириш имконини берган;
берилганларда ноаниқлик бўлган ҳолатларни бартараф этиш учун умумлашган баҳолар асосида аломатлар фазосини қисқартириш алгоритми ва латент аломатлар фазосини шакллантириш жараёнининг параллел алгоритми асосида яратилган қарор қабул қилиш тизими “УНИCОН.УЗ” – Фан-техника ва маркетинг тадқиқотлари марказида тадбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялар вазирлигининг 2024 йил 16 майдаги № 33-8/3190-сон маълумотномаси). Натижада маълумотларни қайта ишлаш ва қарор қабул қилиш жараёни вақтини 15-20 фоизга қисқартириш имконини берган.