Sayt test rejimida ishlamoqda

Кулдашева Санобар Хаётовнанинг
фалсафа доктори (PhD) ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Она тилини ўқитишда мултимедиа воситаларидан фойдаланиш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02–Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (ўзбек тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Ped1654.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
Илмий раҳбар: Тўхлиев Боқижон, филология фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Чирчиқ давлат педагогика университети, DSc.03/30.04.2021.Ped.82.01.
Расмий оппонентлар: Матжонов Сафо Муродович, педагогика фанлари доктори, профессор; Шодиева Матлуба, педагогика фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади умумий ўрта таълим мактабларида она тилини ўқитишда мултимедиа воситаларидан фойдаланиш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
она тили таълимида мултимедиа воситаларидан фойдаланишнинг педагогик шарт-шароитлари матн, тасвир, аудио, видео ва анимация каби мултимедиа воситаларидан фойдаланишнинг педагогик шарт-шароитларини  ўз-ўзини ривожлантириш, ўз-ўзини ташхислаш, мотивациявий ҳамда интегратив ёндашувлар имкониятларига ўқувчиларнинг ривожланиш векторига мувофиқ интеграциялаш асосида такомиллаштирилган;
она тили дарсларида ўқувчиларнинг интеллектуал-билиш малакаларини ривожлантиришнинг дидактик таъминоти синфлар кесими ва ўқувчиларнинг ёш хусусиятлари доирасида материал танлаш, меъёр, ҳажм, мезон каби мултимедиа дастурларининг кўпфунксионал хусусиятларини уларнинг индивидуал таълим траекториясига таълим ресурсларини ташкил этишнинг интеграл тизимларига мувофиқ йўналтириш асосида такомиллаштирилган;
она тили ўқитишда мултимедиа воситаларидан фойдаланиш методикасини такомиллаштиришнинг функсионал модели изланувчанликка хос таъкидий, мантиқий, умумлаштирувчи технологиялар компонентлари таркибидаги тил материалини эстетик идрок этиш ва ўзлаштиришга доир эвристик, позитивлик, ташаббускорлик, яратувчанлик ва мотивацион элементларига  детерминистик омиллар воситасида уйғунлаштириш асосида ишлаб чиқилган;
мултимедиа воситалари асосида ўқувчиларнинг ўқув предметига оид қобилиятларини ривожлантириш методикаси ўқувчиларнинг лингвистик ва нутқий кўникмалари, интеллектуал, ижодий қобилиятларини ривожлантиришга қаратилган коммуникатив-фаолиятли ёндашувларни замонавий педагогик технологияларнинг детерминантларига муаммоли эвристик моделлаштириш орқали интенсив қўллаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Она тилини ўқитишда мултимедиа воситаларидан фойдаланиш методикасини такомиллаштиришга оид тадқиқотнинг илмий натижалари асосида:
матн, тасвир, аудио, видео ва анимация каби мултимедиа воситаларидан фойдаланишнинг педагогик шарт-шароитларини  ўз-ўзини ривожлантириш, ўз-ўзини ташхислаш, мотивациявий ҳамда интегратив ёндашувлар имкониятларига ўқувчиларнинг ривожланиш векторига мувофиқ интеграциялаш асосида такомиллаштирилган она тили таълимида мултимедиа воситаларидан фойдаланишнинг педагогик шарт-шароитларига оид тавсиялардан Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказида бажарилган “Умумий ўрта таълим мактабларида ўзбек тилини ўқитиш сифатини ошириш” лойиҳасида она тили ва адабиёт фанлари мазмунини ишлаб чиқишга татбиқ этилган (Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг 2022-йил 20-сентябрдаги 01/11-01/6-1504-сон маълумотномаси). Натижада, ўрта таълим мактабларида она тили фанининг ўқув-методик материалларини ишлаб чиқишда хизмат қилган;
изланувчанликка хос таъкидий, мантиқий, умумлаштирувчи технологиялар компонентлари таркибидаги тил материалини эстетик идрок этиш ва ўзлаштиришга доир эвристик, позитивлик, ташаббускорлик, яратувчанлик ва мотивацион элементларига  детерминистик омиллар воситасида уйғунлаштириш асосида ишлаб чиқилган она тили ўқитишда мултимедиа воситаларидан фойдаланиш методикасини такомиллаштиришнинг функсионал моделига оид тавсиялардан Тошкент давлат шарқшунослик университетида бажарилган И-ОТ-2019-7 Умумий ўрта мактаблар учун мўлжалланган 3Д-тизимли интерактив ўқув-методик қўлланмаларни яратиш ва жорий қилиш (5-синф “Адабиёт” фани учун) мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Тошкент давлат шарқшунослик университетининг 2022-йил 11-октябрдаги 450-сон маълумотномаси). Натижада таълим муассасаларининг педагогик фаолият самарадорлиги ошган, ўқувчиларда мустақил ва ижодий фикрлаш кўникмаси шакллантирилган, таълим муассасаларида ҳамкорлик педагогикаси асосида педагогик фаолиятни шакллантириш имкониятлари кенгайтирилган;
синфлар кесими ва ўқувчиларнинг ёш хусусиятлари доирасида материал танлаш, меъёр, ҳажм, мезон каби мултимедиа дастурларининг кўпфунксионал хусусиятларини уларнинг индивидуал таълим траекториясига таълим ресурсларини ташкил этишнинг интеграл тизимларига мувофиқ йўналтириш асосида такомиллаштирилган она тили дарсларида ўқувчиларнинг интеллектуал-билиш малакаларини ривожлантиришнинг дидактик таъминотига доир таклифлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг “Ҳамма учун” дастури ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2023-йил 16-январдаги 06-28-1127-сон маълумотномаси). Натижада, кўрсатувнинг бадиий қийматини ошириш, телетомошабинга қизиқиш орттириш, унинг эстетик дидини ошириш, дунёқарашини кенгайтириш, физик ва руҳий таъсир ўтказиш, маълумотларни саралаш ва танлаш қобилиятини шакллантириш, шахсий хусусиятларини такомиллаштириш, турли маълумотларни образли қилиб етказиб беришга хизмат қилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish