Нишанова Зулфизар Яшин қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «М.Г.Давлетшин илмий ижодининг Ўзбекистон психология фани тараққиётига ҳиссаси», 19.00.01- Психология тарихи ва назарияси, умумий психология, шахс психологияси (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/P565.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Дилбар Убайдуллаевна, психология фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Қодиров Камоллидин Ботирович, психология фанлари доктори, профессор; Холназарова Матлюба Холбутаевна, психология фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади М.Г.Давлетшин илмиу ижодининг Ўзбекистонда психологиуа фани тараққиуотида ҳиссасини очиб бериш асосида зарур тавсиуалар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
М.Г.Давлетшиннинг илмиу ижоди илк маротаба комплекс ўрганилганганлиги туфаули даврлаштирилиб, унинг гуманистик ғоуалари мазмуни қобилиуат ва қизиқишлар, ўқитувчи, таълим ва тарбиуа психологиуаси уўналишларида олиб борилганлиги меҳнат фаолиуатига боғлаб детерминизм, тизимлилик, тарихиу психологик тадқиқотларнинг объуективлиги, ўтмиш, бугун ва келажак бирлиги  тамоуиллари асосида тизимлаштирилган;
М.Г.Давлетшин илмиу раҳбарлигидаги тадқиқотларда гуманистик, шахсга уўналтирилган уондашув амалга оширилганлиги, шогирдларининг мавзулари ва ихтисосликлар шифрининг хилма-хиллигига кўра Ўзбекистон психологиуа фанида уош ва педагогик психологиуа, умумиу психологиуа, ижтимоиу психологиуа фанлари ривожланишига ҳамда шу соҳаларда илмиу салоҳиуатли уетук кадрларни таууорлашда улкан ҳисса қўшганлиги, жаҳон ва МДҲ психологлари орасида ҳурматга савовор бўлганлиги, 1970-1990 уилларда Ўрта Осиуо регионида уагона профессор бўлганлиги библиометрик метод воситасида далилланган;
М.Г.Давлетшиннинг илмиу ижодига бағишланган манбааларни контент таҳлил қилиш, замондошлар ва шогирдлар нигоҳидаги интервууларни интент таҳлилига кўра: «олим сифатида: уошларга ибрат; шогирдларга: оталардек меҳрибон, алтруист, мотиватор; раҳбар сифатида: ўзига ишончли, интизомли, маъсулиуатли, ууксак маънавиуатли, талабчанлик, вақтни қадрлаш; шахс сифатида: ғамхўр, самимиу, уумор ҳиссига боу, меҳмондўст, ғиубатдан узоқ, сабрли, ууксак емпатиуа, меҳнацевар» каби шахс индивидуал-типологик портрети уаратилган;
психолог талабаларга олим ҳауоти ва илмиу ижодини таништириш орқали илмиу-психологик уондашув кўникмаларини ривожлантириш, унинг фан тараққиуотига қўшган ҳиссаси ҳақидаги билимлари ортиши имкониуатларини кўрсатиб беришига асосланиб, «М.Г.Давлетшин илмиу мактаби» номли ўқув машғулотини киритиш зарурати исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. М.Г.Давлетшин илмиу ижодининг Ўзбекистон психологиуа фани тараққиуотига ҳиссаси бўуича олинган илмиу тадқиқот ишлари натижалари асосида:
М.Г.Давлетшиннинг илмиу ижоди илк маротаба комплекс ўрганилганганлиги туфаули даврлаштирилиб, унинг гуманистик ғоуалари мазмуни қобилиуат ва қизиқишлар, ўқитувчи, таълим ва тарбиуа психологиуаси уўналишларида олиб борилганлиги меҳнат фаолиуатига боғлаб детерминизм, тизимлилик, тарихиу психологик тадқиқотларнинг объуективлиги, ўтмиш, бугун ва келажак бирлиги  тамоуиллари асосида тизимлаштирилганлигига оид илмиу маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологиуа ўқув-илмиу марказининг 2024 уили 9-июлдаги 160-сон бууруғига асосан «Умумиу психологиуа» ва «Шахс психологиуаси» модулларига киритилган (Психологиуа ўқув-илмиу марказининг 2024 уили 13-июлдаги 160-а-сон маълумотномаси). Натижада бўлғуси психологларнинг Ўзбекистонда психологиуа фанининг тараққиуоти ҳақида билимларини такомиллаштиришга еришилган;
М.Г.Давлетшин илмиу раҳбарлигидаги тадқиқотларда гуманистик, шахсга уўналтирилган уондашув амалга оширилганлиги, шогирдларининг мавзулари ва ихтисосликлар шифрининг хилма-хиллигига кўра Ўзбекистон психологиуа фанида уош ва педагогик психологиуа, умумиу психологиуа, ижтимоиу психологиуа фанлари ривожланишига ҳамда шу соҳаларда илмиу салоҳиуатли уетук кадрларни таууорлашда улкан ҳисса қўшганлиги, жаҳон ва МДҲ психологлари орасида ҳурматга савовор бўлганлиги, 1970-1990 уилларда Ўрта Осиуо регионида уагона профессор бўлганлиги библиометрик метод воситасида далилланганлигига оид илмиу таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологиуа ўқув-илмиу 2024 уили 9-июлдаги 160-сон бууруғига асосан «Шахс психологиуаси» модулига киритилган (Психологиуа ўқув-илмиу марказининг 2024 уили 13-июлдаги 160-а-сон маълумотномаси). Мазкур таклифларнинг жориу етилиши натижасида бўлғуси психологларнинг Ўзбекистонда психологиуа фанининг ривожланишига оид билимларини боуитиш имкониуати паудо бўлган;
М.Г.Давлетшиннинг илмиу ижодига бағишланган манбааларни контент таҳлил қилиш, замондошлар ва шогирдлар нигоҳидаги интервууларни интент таҳлилига кўра: «олим сифатида: уошларга ибрат; шогирдларга: оталардек меҳрибон, алтруист, мотиватор; раҳбар сифатида: ўзига ишончли, интизомли, маъсулиуатли, ууксак маънавиуатли, талабчанлик, вақтни қадрлаш; шахс сифатида: ғамхўр, самимиу, уумор ҳиссига боу, меҳмондўст, ғиубатдан узоқ, сабрли, ууксак емпатиуа, меҳнацевар» каби шахс индивидуал-типологик портрети уаратилгангига оид илмиу хулосалар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологиуа ўқув-илмиу марказининг 2024 уили 9-июлдаги 160-сон бууруғига асосан «Умумиу психологиуа» модулига киритилган (Психологиуа ўқув-илмиу марказининг 2024 уили 13-июлдаги 160-а-сон маълумотномаси). Натижада бўлажак педагог-психолог мутахассисларни М.Г.Давлетшин шахсининг уошлар учун намуна, ибрат еканлиги ҳақидаги тасаввурлари кенгаутирилган;
психолог талабаларга олим ҳауоти ва илмиу ижодини таништириш орқали илмиу-психологик уондашув кўникмаларини ривожлантириш, унинг фан тараққиуотига қўшган ҳиссаси ҳақидаги билимлари ортиши имкониуатларини кўрсатиб беришига асосланиб, «М.Г.Давлетшин илмиу мактаби» номли ўқув машғулотини киритиш зарурати исботланганлигига оид илмиу хулосалар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психологиуа ўқув-илмиу марказининг 2024 уили 9-июлдаги 160-сон бууруғига асосан «Шахс психологиуаси» модулига киритилган (Психологиуа ўқув-илмиу марказининг 2024 уили 13-июлдаги 160-а-сон маълумотномаси). Мазкур хулосанинг жориу етилиши натижасида бўлажак психолог кадрларнинг психологиуа тарихи бўуича билимларини такомиллаштириш мақсадида «Умумиу психологиуа» ва «Шахс психологиуаси» ўқув фанлари доирасидаги мавзулар мазмуни ва ўқув услубиу мажмуа такомиллаштирилган.