Элманова Мастура Тошназаровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Жойс Керол Оуцнинг ижтимоий–психологик романлари поетикаси», 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.1.PhD/Fil3111.
Илмий раҳбар: Лиходзиевский Анатолий Степанович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Киселев Дмитрий Анатолевич, филология фанлари доктори, профессор; Тоирова Наргиза Исаковна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Жойс Керол Оуцнинг ижтимоий-психологик романлари поетикасини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ХХ аср охири ва ХХИ аср бошларидаги жамиятнинг ижтимоий-танқидий муаммолари, иллатлари, иқтисодий, сиёсий, ижтимоий омилларнинг шахс шаклланишига таъсири ва уларнинг ривожланиши замонавий Америка адабиётида Жойс Керол Оуц ижтимоий-психологик романларининг бадиий концепцияси, ғоявий-ахлоқий моҳияти, муаллиф бадиий қарашлари, эстетик стратегияси, тафаккури, лисоний элементларнинг конструктив функсиялари орқали намоён бўлганлиги аниқланган;
Жойс Керол Оуц асарларида персонажлар психологиясини чуқур ўрганиши, жамиятда табу бўлган мавзуларга муносабати, ижтимоий ҳаётидаги ахлоқий ҳодисаларни тасвирлашда мукаммал маҳорати, дадил ва қарама-қарши мавзулари, ўзгармас реализми, психологик ҳолатлар ва ижтимоий ҳодисаларни тасвирлашда ноанъанавий ёндашувининг устиворлиги далилланган;
Жойс Керол Оуц ижодида зўравонлик, ирқчилик, ёлғизлик, синфий фарқлар, гендер муаммоси, стереотиплар ва ирқий қарашлар, шунингдек, биринчи марта "далтоник ирқчилик" каби мотивларни воқелантиришда қаҳрамонларнинг ички монологлари, вақт ва маконнинг ўзига хос поетикаси, шахсий мавжудлик, муаллиф тафаккури, онг оқими, ўзини ўзи ифодалаш поетикаси етакчи ўрин эгаллаши исботланган;    
муаллиф асарларида мазмун, жанр, услубий хусусият, композицион тузилма, шаклий ифодани қамраб олган интертекстуаллик ва матннинг экстралингвистик муҳитда реал коммуникатив вазиятни воқелантирадиган интердискурсивлик категориялари метафора, метономия, ўхшатиш, эпитет, алюзиялар, қаҳрамонлар оғзаки нутқи каби бадиий тасвир воситалари орқали намоён бўлиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Жойс Керол Оуц ижодидаги ижтимоий-психологик романлар поетикаси масалаларини ўрганишда олинган натижалар асосида:
ХХ аср охири ва ХХИ аср бошларидаги жамиятнинг ижтимоий-танқидий муаммолари, иллатлари, иқтисодий, сиёсий, ижтимоий омилларнинг шахс шаклланишига таъсири ва уларнинг ривожланиши замонавий Америка адабиётида оʻзига хос услубига эга ёзувчи, Жойс Керол Оуц ижтимоий-психологик романларининг бадиий концепцияси, ғоявий-ахлоқий моҳияти, муаллиф бадиий қарашлари, эстетик стратегияси, тафаккури, лисоний элементларнинг конструктив функциялари орқали намоён бўлганлигига оид назарий хулосалардан Тошкент давлат оʻзбек тили ва адабиёти университетида 2021-2023- йилларда бажарилган И-ОТ-2019-42 “Ўзбек адабиётининг кўп тилли  (ўзбек, рус, инглиз тилларида) электрон платформасини яратиш”  мавзусидаги амалий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат оʻзбек тили ва адабиёти университетининг 2023-йил 31-августдаги 01/4-1630-сон маълумотномаси). Натижада ижоди очиқлиги, персонажлар психологиясини чуқур ўрганиши, одамларнинг кундалик ҳаёти ва психологиясини, ижтимоий ва жамоат ҳаётидаги ахлоқий ҳодисаларни тасвирлашда мукаммал маҳоратга эга Жойс Керол Оуц асл адиба сифатида Америка ҳамда жаҳон адабиёти ривожига ўзининг беқиёс ҳиссасини қўшганлиги билан богʻлиқ қарашлар лойиҳа ҳуқуқий асосларининг бойиш имконини берган;
Жойс Керол Оуц асарларида персонажлар психологиясини чуқур ўрганиши, жамиятда табу бўлган мавзуларга муносабати, ижтимоий ва жамоат ҳаётидаги ахлоқий ҳодисаларни тасвирлашда мукаммал маҳорати, дадил ва қарама-қарши мавзулари, ўзгармас реализми, психологик ҳолатлар ва ижтимоий ҳодисаларни тасвирлашда ноанъанавий ёндашувининг устиворлигига доир илмий хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида 2016-2018 йилларда амалга оширилган Европа Иттифоқининг Эрасмус+ дастури 561624-ЭРР-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС+ CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда олий талим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” номли хорижий лойиҳада фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2023-йил 28-июлдаги 57/02-сон маълумотномаси). Натижада муаллиф асарларидаги рамзий маъно ва метафоралар аниқланди ва таҳлил қилинди, бу эса муаллифнинг шеърий матнларида қўядиган асосий ғоя ва маъноларни аниқлаш имконини берган;
Жойс Керол Оуц ижодида зўравонлик, ирқчилик, ёлғизлик, синфий фарқлар, гендер ва ҳокимиятнинг роли, стереотиплар ва нотўғри қарашлар, шунингдек, биринчи марта "далтоник ирқчилик" каби мотивларни воқелантиришда қаҳрамонларнинг ички монологлари, вақт ва маконнинг ўзига хос поетикаси, шахсий мавжудлиги, муаллиф тафаккури, онг оқими, ўзини ўзи ифодалаш поетикаси етакчи ўрин эгаллаши билан боғлиқ хулоса ва натижалардан Бухоро вилоят телерадиокомпаниясида “Аёл ва жамият”, “Ассалом, Бухоро”, “Яхши кайфият”, “Психолог ҳузурида”, “Менинг ҳуқуқим” кўрсатувлари ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг 2023-йил 28-июлдаги 02-09-189-сон маълумотномаси). Натижада мазкур телекўрсатувлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашган, илмий-назарий далилларга бой бўлиши таминланган ҳамда адабий кўрсатувлар илмий-оммабоплигини таъминлашга хизмат қилган.