Sayt test rejimida ishlamoqda

Рахимов Акмал Алишеровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Турли жаррохлик амалиётидан кейин бурун шиллиқ қаватининг морфо-функционал хусусиятлари» 14.00.04–Оториноларингология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Тиб1491.
Илмий раҳбар: Хасанов Улуғбек Саидакромович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Тиб.59.01.
Расмий оппонентлар: Шамсиев Жахонгир Фазлиддинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Гусейнов Назим Мамед ўғли, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Озарбайжон Республикаси)  
Етакчи ташкилот: Остона тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бурун тўсиғи қийшайишида ўтказилган турли жарроҳлик амалиётларидан кейин шиллиқ қаватнинг ҳолатини клиник-функционал ва морфологик кўрсаткичлар ёрдамида баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Младина классификацияси бўйича бурун тўсиғи қийшиқлигининг 2-5-турида Cottle усулида эндоскопик жарроҳлик амалиёти, 1-6-турида  модификатсияланган Killian бўйича эндоскопик септопластика, 3-4-7 турларида  Killian усулида эндоскоп назорати остида жарроҳлик амалиёти ўтказилиши самарадорлигини исботланган;
бурун тўсиғи қийшайишининг 3-4-7-турларида ўтказилган жарроҳлик амалиётидан кейин бурун шиллиқ қаватининг мукотсилиар транспорт (24,1±1,4 дақиқа), сўриш (65,4±4,6 дақиқа), шиллиқ ажратиш (55,6±0,07 млгр) фаолияти кўрсаткичларининг пасайиши, қолган турларида эса ўтказилган жарроҳлик амали бурун шиллиқ қаватининг фаолиятига сезиларли таъсир этмаслиги аниқланган;
бурун тўсиғи қийшайишининг 3-4-7-турларида ўтказилган жарроҳлик амалиётидан кейин бурун шиллиқ қаватининг репаратив регенератсияси ўзгариши, яъни макрофаглар, лимфотситлар, нейтрофиллар сони ошиши, эпителиотситлар, қадаҳсимон хужайралар сони камайиши, қолган турларида эса деярли меъёрий кўрсатчкичларда эканлиги исботланган;
Kilian усулида эндоскоп назорати остида ўтказилган септопластикадан кейин бурун ичига қўйилган сплинт ва гемостатик тиқма ҳисобига организмдаги гемик  гипоксия ҳолатини енгил даражада келиб чиқиши, яъни фетал гемоглобин миқдори ошиши, рО2  веноз ва артериал қондаги парсиал босими пасайиши исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тошкент тиббиёт академияси эксперт кенгашининг 2024 йил 9- апрелдаги №04/093-сон хулосасига кўра:
 биринчи илмий янгилик: олинган илмий-амалий маълумотлар Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиали клиникасининг 2023 йил 3-сентабрдаги 11-И-сонли буйруғи ва Хоразм вилояти кўп тармоқли тиббиёт марказида 2023 йил 10-ноябрдаги 14-У сонли буйруғига биноан клиниканинг амалий фаолиятига жорий этилди. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: бурун тўсиғи қийшайиши турига кўра жарроҳлик амалиётини тавсия этилган усули содда, осон амалга ошириладиган ва юқори даражада ишончли эканлиги исботланди. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: бурун тўсиғи қийшиқлиги бўлган беморларда клиник-функционал, эндоскопик ва ситологик хамда биохимик натижаларини кўрсаткичларга асосланган ҳолда баҳолаш жарроҳлик усулларини ҳажмини ва ортиқча сарф-ҳаражатни камайтиради. Бурун тўсиғи қийшиқлиги бўлган беморларни даволаш учун қуйидача ҳисобланди: беморнинг шифохонада қолиш муддатини ўртача 5 кундан 1 кунга (3 кунга) қисқартиртириб, шифохонада қолиш тўлов миқдори 1750000 сўмдан 1000000 сўмга камайтирди (ТТА Урганч филиали клиникасининг прейскурантига кўра шифохонада 1 кун қолиш 134000 сўмни ташкил қилади); шифохонада бўлиш даврининг 3 кунга қисқартирилиши ҳисобига 345 минг сўмлик дори-дармон кам талаб этилади (1 кунга ўртача 115000 сўм дори воситалари сарфланади); шифохонада бўлиш даврининг 3 кунга қисқартирилиши ҳисобига 138 минг сўмлик боғланмалар кам талаб этилади (1 кунга ўртача 46000 сўм боғланмалар сарфланади). Юқоридагиларга кўра жами йиллик иқтисодий  самарадорлик 7965000 сўмни ташкил қилди. “Бурун бўшлиғида ўтказилган қўшма жарроҳлик амалиётидан сўнг бурун шиллиқ қаватининг ҳолатини баҳолаш” мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг 2022 йил апрелдаги №05-3522-сон хат юборилган.
иккинчи илмий янгилик: олинган илмий-амалий маълумотлар Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиали клиникасининг 2023 йил 3-сентабрдаги 11-И-сонли буйруғи ва Хоразм вилояти кўп тармоқли тиббиёт марказида 2023 йил 10-ноябрдаги 14-У сонли буйруғига биноан клиниканинг амалий фаолиятига жорий этилди. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: бурун тўсиғи қийшиқлиги турига кўра бурун шиллиқ қаватининг функционал холатини яхшилашга ва даволашни оптималлаштиришга асосланган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: бурун тўсиғи қийшиқлиги турига кўра эндоскопик ва рентген текшируви хамда ситологик натижаларга асосланган ҳолда жарроҳлик амалиёти режасини тузиш ортиқча сарф-ҳаражатни камайтиради. Хулоса: бурун тўсиғи қийшиқлиги бўлган беморларни ўз вақтида ташхислаш, даволаш ва бошқа касалликларни келиб чиқиши олдини олинади ва харажатларни 534000дан 875000 сўмга иқтисод қилиш имконини беради. “Бурун бўшлиғида ўтказилган қўшма жарроҳлик амалиётидан сўнг бурун шиллиқ қаватининг ҳолатини баҳолаш” мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг 2022 йил апрелдаги №05-3522-сон хат юборилган.
учинчи илмий янгилик: олинган илмий-амалий маълумотлар Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиали клиникасининг 2023 йил 3-сентабрдаги 11-И-сонли буйруғи ва Хоразм вилояти кўп тармоқли тиббиёт марказида 2023 йил 10-ноябрдаги 14-У сонли буйруғига биноан клиниканинг амалий фаолиятига жорий этилди. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: бурун тўсиғи қийшиқлиги турига кўра бурун шиллиқ қаватини жарроҳлик амалиётидан олдин ва кейин ситологик текширувдан ўтказилиши беморларда жарроҳлик амалиётидан кейин бурун ичини бўш қолдириш яллиғланиш жараёнини пасайиши аниқланди. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: қуйидагилардан иборат: бурун тўсиғи қийшиқлиги турига кўра бурун шиллиқ қаватини жарроҳлик амалиётидан олдин ситологик текширувдан ўтказилиши жарроҳлик амалиётидан кейинги асоратларни олдини олишга, интраназал сплинтни қўйиш муддатини қисқартиришига, жарроҳлик амалиёти хажмини баҳолашда асосий усул хисобланади. “Бурун бўшлиғида ўтказилган қўшма жарроҳлик амалиётида бурун тампонадаси турли усулларининг самарадорлигини баҳолаш” мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг 2022 йил апрелдаги №05-3522-сон хат юборилган.
тўртинчи илмий янгилик: бурун тўсиғи қийшиқлигининг турларига кўра жарроҳлик амалиётларининг хажми ва тури белгиланган биз таклиф қилаётган жарроҳлик амалиётида классик усулдаги жарроҳлик амалиётидан кейинги даволашга нисбатан самарадорлигини 22,5%га оширганлиги исботланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий-амалий маълумотлар Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиали клиникасининг 2023 йил 3-сентабрдаги 11-И-сонли буйруғи ва Хоразм вилояти кўп тармоқли тиббиёт марказида 2023 йил 10-ноябрдаги 14-У сонли буйруғига биноан клиниканинг амалий фаолиятига жорий этилди. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: бурун тўсиғи қийшиқлиги турига кўра 3-4-7-турларида организмда кечаётган гипоксия холатини баҳолашда фетал гемоглабин , pО2 артериал ва веноз қондаги кўрсаткичларининг юқорилиги сабаб ўтказиладиган жарроҳлик амалиётларини эндоскоп назорати остида ўтказилиши  даволаш самарадорлигини оширади, асоратлар сонини 1,5 мартага қисқартирди, касаллик белгиларининг регрессиясига ва беморларнинг тез тузалишига олиб келади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: бурун тўсиғи қийшиқлигини 2-5-туларида ва 1-6-турларида жаррохлик амалиётидан сўнг беморларда бурун ичи воситаларисиз  ўтказилган жаррохлик амалиётидан кейин ўрин куни қисқаришига, антибиотиклардан фойдаланилмаслик, тампон, гупка, сплинт харажатлариган кетадиган маблағнинг тежалишига эришилган. “Бурун бўшлиғида ўтказилган қўшма жарроҳлик амалиётидан сўнг бурун шиллиқ қаватининг ҳолатини баҳолаш” мавзусида илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигига Тошкент тиббиёт академиясининг 2022 йил апрелдаги №05-3522-сон хат юборилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish