Sayt test rejimida ishlamoqda

Исамитдинова Нилуфар Шахобовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.  Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бухоро вилоятининг арид ҳудудларида ревматоид артрит билан бирга кечадиган аутоиммун тиреоидитнинг ўзига хос кечиши”, 14.00.05 – Ички касалликлар (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.DSc/Tib3129.
Илмий маслаҳатчи: Алиахунова Мавжуда Юсуповна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/30.04.2022.Tib.93.02.
Расмий оппонентлар: Нурбоев Фармон Эргашевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Ахмедов Халмурад Садуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тожикистон давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқоднинг мақсади: қуруқ иссиқ иқлим шароитида аутоиммун тиреоидит билан ассоцирланган ревматоид артрит касаллигининг  клиник-лаборатор ўзгаришлари, хавф омиллари ва даволаш самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қуруқ иссиқ иқлим шароитида ревматоид артритга чалинган беморларда аутоиммун касалликларнинг учраши ва бирга қўшилиб келиши баҳоланиб, натижада бундай беморларда аутоиммун тиреоидитнинг кўп тарқалганлиги аниқланган;
аутоиммун тиреоидит билан ассоцирланган ревматоид артрит беморларда бўғим функционал фаолиятини баҳоловчи ВАШ, DAS-28 ва SDAI индексларининг ортиши, шунингдек касаллик давомийлигининг узайиши, фаоллик даражасининг ифодаланиши билан қалқонсимон без функцияларининг пасайиши орасида корреляцион боғлиқликлар асосланган;
Бухоро вилоятининг экологик шароити ноқулай бўлган ҳудудларнинг турли иқлимий физик кўрсаткичлари (ўртача иқлим индекси – Кўр, ҳаво дағаллик кўрсаткичи - S , иқлим ўзгарувчанлик индекси - Кi ва ҳаво намлиги – f) ҳамда касаллик фаоллиги (DAS28 ва SDAI) ва тиреоид таҳлиллар динамикаси ўртасидаги корреляцион боғлиқликлар мазкур касалликнинг арид ҳудудларда оғирроқ кечиши ва салбий оқибатларга олиб келиши аниқланган;
аутоиммун тиреоидит билан ассоцирланган ревматоид артритли беморларда базис модификaцияловчи дори воситаларига нисбатан ген инженериясига асосланган давонинг иккала касаллик клиник-лаборатор таҳлилларида ижобий самара бериши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2024 йил 8  майдаги № 24-Z/021-сон хулосасига кўра (илмий янгиликларни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Согликни саклаш вазирлигига Бухоро давлат тиббиёт институти ректори томонидан 2022 йил 4-июлдаги 01-368 сонли хати юборилган):  
биринчи илмий янгилик: қуруқ иссиқ иқлим шароитида ревматоид артритга чалинган беморларда аутоиммун касалликларнинг учраши ва бирга қўшилиб келиши баҳоланиб, натижада бундай беморларда аутоиммун тиреоидитнинг кўп тарқалганлиги аниқланган ва Ғиждувон туман тиббиёт бирлашмаси ҳамда Бухоро туман тиббиёт бирлашмаларида  амалиётга тадбиқ қилинган (Соғлиқни сақлаш Вазирлигининг 2022 йил 27 июлдаги 8н-р/393-сон хулосаси)  Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: қуруқ иссиқ иқлим шароитида ревматоид артрит билан касалланган беморларда бошқа аутоиммун касалликларнинг юқори частотада ассоцирланишини инобатга олган ҳолатда касаллик оғирлик даражасини аниқлашга йўналтирилган ҳамда мақсадли даволаш усулларини қўллаш ҳисобига меҳнатга лаёқатсизлик кунларини камайтиришга эришилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ревматоид артритга чалинган беморларда тиреоид статусни назорат қилган ҳолда  аутоиммун тиреоидит касаллигини эрта аниқлаш, касалликнинг кечиш оғирлигига йўналтирилган мақсадли даволаш усулларини қўллаш орқали беморларда меҳнатга лаёқатсизлик кунларининг қисқариши ҳамда касалхонада стационар даволанишга бўлган эҳтиёжнинг камайиши ҳисобидан ҳар 1 нафар бемор учун бюджет ҳисобидан сарфланадиган харажатларни 1050000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: ревматоид артрит билан касалланган беморларда аутоиммун тиреоидит касаллигини эрта ташхислаш натижасида бемор учун сарфланадиган амбулатор ва стaционар харажатлардан ҳар 1 нафар бемор учун бюджет ҳисобидан  880000 сўм, бюджетдан ташқари маблағлардан эса  980000 сўм иқтисод қилиш имконини берган.
иккинчи илмий янгилик: аутоиммун тиреоидит билан ассоцирланган ревматоид артрит беморларда бўғим функционал фаолиятини баҳоловчи ВАШ, DAS-28 ва SDAI индексларининг ортиши, шунингдек касаллик давомийлигининг узайиши, фаоллик даражасининг ифодаланиши билан қалқонсимон без функцияларининг пасайиши орасида корреляцион боғлиқликлар асосланган ва Ғиждувон туман тиббиёт бирлашмаси ҳамда Бухоро туман тиббиёт бирлашмаларида  амалиётга тадбиқ қилинган (Соғлиқни сақлаш Вазирлигининг 2022 йил 27 июлдаги 8н-р/393-сон хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: аутоиммун тиреоидит  ассоцирланган ревматоид артритга чалинган беморлар орасида касаллик узоқ давом этиши, юқори фаоллик даража ва серопозитив турдаги беморларда тиреоид патологияни кучайтирувчи хавф омиллари назоратга олиниши, беморларида тиреоид гормонлар ва антитиреоид антитаналарнинг кўрсаткичлари, шунингдек, беморларнинг бўғим фаолиятини баҳолаш индекслари (DAS-28 ва SDAI) билан таққосланиб, улар орасида узвий корреляцион боғлиқлик борлиги аниқланди. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ревматоид артритга чалинган беморлар орасида аутоиммун тиреоидитни эрта ташхислаш ва авж олишини олдини олиш чора тадбирларини такомиллаштириш, шунингдек, базис модификaцияловчи ҳамда ген инженер биологик препаратлари билан даволаш орқали беморларда меҳнатга лаёқатсизлик кунларининг қисқариши ҳамда касалхонада стационар даволанишга бўлган эҳтиёжнинг камайиши ҳисобидан ҳар 1 нафар бемор учун бюджет ҳисобидан сарфланадиган харажатларни 1050000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: ревматоид артрит билан касалланган беморларда аутоиммун тиреоидит касаллигини эрта ташхислаш натижасида бемор учун сарфланадиган амбулатор ва стaционар харажатлардан ҳар 1 нафар бемор учун бюджет ҳисобидан  880000 сўм, бюджетдан ташқари маблағлардан эса  980000 сўм иқтисод қилиш имконини берган.
учинчи илмий янгилик: Бухоро вилоятининг экологик шароити ноқулай бўлган ҳудудларнинг турли иқлимий физик кўрсаткичлари (ўртача иқлим индекси – Кўр, ҳаво дағаллик кўрсаткичи - S , иқлим ўзгарувчанлик индекси - Кi ва ҳаво намлиги – f) ҳамда касаллик фаоллиги (DAS28 ва SDAI) ва тиреоид таҳлиллар динамикаси ўртасидаги корреляцион боғлиқликлар мазкур касалликнинг арид ҳудудларда оғирроқ кечиши ва салбий оқибатларга олиб келиши аниқланган ва Ғиждувон туман тиббиёт бирлашмаси ҳамда Бухоро туман тиббиёт бирлашмаларида  амалиётга тадбиқ қилинган (Соғлиқни сақлаш Вазирлигининг 2022 йил 27 июлдаги 8н-р/393-сон хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ревматоид артрит касаллигида аутоиммун тиреоидитни эрта аниқлаш ва уни прогнозловчи клиник–лаборатор маркерларининг аҳамиятини ўрганиш асосида кейинчалик ривожланиш эҳтимоллиги бўлган асоратларнинг олдини олиш имконини берган ва эрта ташхисот натижасида ногиронлик кузатилиши мумкин бўлган беморлар сонини камайтиришга эришилган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: аутоиммун тиреоидит ассоцирланган ревматоид артритда иқлимий физик кўрсаткичлари (Кўр, S, f ва Кi ) нинг боғлиқлигини ўрганиш мазкур омиллар ноқулай бўлган ҳудудларда диспенсер назоратидаги ревматоид артритга чалинган беморларда тиреоид статусни назорат қилиб қалқонсимон без патологиясини  эрта аниқлаш ногиронликни олдини олиш натижасида  беморларнинг амбулатор мурожаатларининг ва стaционар даво ўрин кунларининг қисқариши ҳисобидан ҳар 1 нафар бемор учун бюджетдан сарфланадиган харажатларни 1050000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган. Хулоса: ревматоид артритга чалинган беморлар орасида аутоиммун тиреоидитни эрта аниқлаш орқали 1 нафар бемор учун бир йилда бюджет ҳисобидан 1050000 сўм  иқтисодий самарадорликка эришиш билан бирга 33% беморларда ногиронлик камайиб, ҳаёт сифати  даражаси ошган.
тўртинчи илмий янгилик: аутоиммун тиреоидит билан ассоцирланган ревматоид артритли беморларда базис модификaцияловчи дори воситаларига нисбатан ген инженериясига асосланган давонинг иккала касаллик клиник-лаборатор таҳлилларида ижобий самара бериши исботланган ва Ғиждувон туман тиббиёт бирлашмаси ҳамда Бухоро туман тиббиёт бирлашмаларида  амалиётга тадбиқ қилинган (Соғлиқни сақлаш Вазирлигининг 2022 йил 27 июлдаги 8н-р/393-сон хулосаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: аутоиммун тиреоидит ассоцирланган ревматоид артритда  даволаш усулларини янада такомиллаштириш орқали беморлар ҳаёт сифатини яхшилаш, жиддий асоратлар олдини олиш ва ногиронликни камайтириш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ревматоид артритга чалинган беморлар орасида аутоиммун тиреоидитни эрта ташхислаш ва шу орқали базис модификaцияловчи ҳамда ген инженер биологик препаратлари орқали даволаш беморларда меҳнатга лаёқатсизлик кунларининг қисқариши ҳамда касалхонада стационар даволанишга бўлган эҳтиёжнинг камайиши ҳисобидан ҳар 1 нафар бемор учун бюджетдан сарфланадиган харажатларни 1050000 сўмга иқтисод қилиш имконини берган.  Хулоса: ревматоид артритга чалинган беморлар орасида аутоиммун тиреоидитни эрта аниқлаш орқали 1 нафар бемор учун бир йилда бюджет ҳисобидан 1050000 сўм  иқтисодий самарадорликка эришиш билан бирга 33% беморларда ногиронлик камайиб, ҳаёт сифати  даражаси ошган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish