Равшанов Голибжон Хамракуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
        Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Атлетик гимнастика воситалари орқали чақириқгача ёшларнинг жисмоний тайёргарлиги”, 13.00.04–Жисмоний тарбия, спорт машғулотлари, соғломлаштириш ва адаптив жисмоний тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Ped841.
Илмий раҳбар: Рахимов Владимир Шавкатович, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, DSc.03/30.12.2019.Ped.28.01.
Расмий оппонентлар: Исакулова Нилуфар Жаникуловна педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Иштаев Дилшод Равшанбекович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади тайёргарлик босқичида 16-18 ёшли чақириққача ёшдаги ўқувчиларнинг ҳаракат тайёргарлигини такомиллаштириш учун атлетик гимнастика воситаларини оқилона тақсимлаш асосида жисмоний тайёргарлигини оширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
мураккаб техник ҳаракатларни бажаришда 16-18 ёшли ўқувчиларнинг жисмоний тайёргарлигини такомиллаштиришга йўналтирилган услубият асосида ишлаб чиқилган машқлар мажмуаси орқали қўлларда тик туриб олдинга умболоқ ошиш, узунасига қўйилган “гимнастик от” да оёқларни кериб сакраш ва арқонга тирмашиб чиқиш машқларини бажариш самарадорлиги оширилган;
чақириқгача ёшдаги ўқувчиларнинг индивидуал жисмоний ва ҳаракат тайёргарлиги босқичида базавий жисмоний сифатларини ривожлантиришга қаратилган атлетик гимнастика воситалари орқали машқлар мажмуаси ускуна, эркин вазнлар ва ўз вазнида бажариш бўйича кўрсатмалар ўқувчиларнинг индивидуал жисмоний ва ҳаракат тайёргарлиги даражасини ошириш имконияти кенгайтирилган;
чақириқгача ёшдаги ўқувчиларнинг (кўприк ҳосил қилиш, олдинга ва орқага умболоқ ошиш, узунасига қўйилган “гимнастик от” да оёқларни кериб сакраш, қалдирғоч туриш ва ўзлаштирилган машқлардан комбинацияларини) бажариш услубиятлари билан таълим муассасаларида асосий гимнастика воситаларини кетма-кет тақсимлаш ва машғулот соати ҳажмини ошириш орқали такомиллаштирилган;
гимнастика тест меъёрларини бажаришда ҳаракат тайёргарлигини ошириш имконини берувчи жисмоний ҳаракат тайёргарлигининг янги модел (машқлар  ҳажми ва интенсивлиги) тузулмаси мактаб юқори синф ўқувчиларини ҳаракат тайёргарлигини такомиллаштириш бўйича махсус танланган брусс ва гимнастика тўшагида бажариладиган юқори мураккабликдаги ўзлаштирилган машқлар комбинация мажмуасини (қўлларга таяниб тебраниш, орқага тебраниб таянишга кўтарилиш, олдинга тебраниб оёқларни кериб ўтириш, тебраниб чапга (ўнга) қўниш, шунингдек югуриб келиб гимнастик кўприкдан икки оёқда депсиниб тўшак устига умболоқ ошиш) ўқув жараёнига киритиш ҳисобига такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 16-18 ёшли ўқувчиларнинг жисмоний тайёргарлигини ошириш бўйича ўтказилган тажрибалар асосида:
атлетик гимнастика воситаларининг таълим-тарбиявий аҳамияти улкан эканлиги ҳамда ўқувчилар жисмоний тайёргарлигига юқори самарали таъсири, ўтказилган машғулотларда кузатилди, ишлаб чиқилган услубият спорт машғулотлари мазмунига сингдирилган, (Ўзбекистон Республикаси Спортни ривожлантириш вазирлигининг 2022-йил 29-апрелдаги 06-13/1334-сон маълумотномаси). Натижада ўспиринларнинг жисмоний тайёргарлик кўрсаткичлари 15%га ва ҳаракат тайёргарлиги 16,5%га ошган;
чақириқгача ёшдаги ўқувчиларнинг индивидуал жисмоний ва ҳаракат тайёргарлиги жисмоний тарбия дарсларида ривожлантириш гимнастика жиҳозларида бажарилган машқларнинг оптимал параметрлари дарс машғулотига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси спортни ривожлантириш вазирлигининг 2022-йил 29-апрелдаги 06 - 13/1334-сон маълумотномаси). Натижада тестларни топшириш кўрсаткичлари турникда тортилиш машқида 11,8%га, арқонга тирмашиб чиқишда 14,9%га, таяниб ётиб қўлларни букиб ёзиш машқида 14,8%га ошган;
гимнастика бўйича мураккаб-координацион элементларни бажаришдаги кўникма ва малакаларини амалий машғулотларда ташкил этиш ҳамда гимнастика ҳаракатларини ўзлаштириш бўйича машғулот соати ҳажмини ошириш орқали атлетик гимнастика машғулотларига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси спортни ривожлантириш вазирлигининг 2022-йил 29-апрелдаги 06-13/1334-сон маълумотномаси). Натижада “Қўлларда тик туриб, шу ҳолатдан олдинга умбалоқ ошиш” машқида кўрсатгичлар 20%га, “Ўзлаштирилган машқлардан комбинация” мажмуасини бажаришда 17,5%га, “Қўлларга таяниб тебраниш, орқага тебраниб таянишга кўтарилиш, олдинга тебраниб оёқларни кериб ўтириш, тебраниб чапга (ўнга) тушиш (брусс)” машқида 18,2%га ошган;
атлетик гимнастика воситаларидан фойдаланиш ижтимоий воқелик, педагогик амалиёт ва назариянинг ривожига таъсир қилади. Кенг омма орасида пайдо бўлиб, ривожланётган халқ педагогикасининг энг яхши ютуқларини самарали қўллаш имконини беради, халқ педагогикаси ғояларига асосланган тафаккур, тарбиявий ишлар муваффақиятни таъминлаш учун асос бўлади (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022-йил 17-мартдаги №106-сон буйруғи асосида 106-023 рақамли гувоҳнома).