Хидиров Иброхим Юсуп ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар:
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Сўнгги бронза, илк темир ва антик давр Суғд воҳаси тарихи ва маданияти”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B.2020.4.PhD/Tar774
Илмий раҳбар: Эшов Боходир Жураевич, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат унверситети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат университети. PhD.03/27.02.2021.Tar.70.05.
Расмий оппонентлар: Раимқулов Абдусабур Аззамович, тарих фанлари доктори, профессор, Хушвақов Наби Олимович, тарих фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Шаҳрисабз давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади сўнгги бронза илк темир ва антик давр Сўғд ҳудудларидаги миграция жараёнлари, ўзаро ижтимоий-иқтисодий ва маданий таъсирлар, этномаданий ва диний эътиқодлар муносабатларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Сўнгги бронза, илк темир ва антик даврда Ўзбекистоннинг жанубий вилоятларида кечган тарихий-маданий ҳамда сиёсий жараёнлар Суғд мисолида таҳлил қилиниб, миграция ва этномаданий алоқалар туфайли Суғднинг тарихий географияси, унинг тарихий чегаралари муқим бўлмасдан, доимий равишда ўзгариб турганлиги далилланган;
Суғд ҳамда минтақадаги бошқа тарихий-маданий вилоятлар (Тохаристон, Уструшона)  ўртасидаги миграция ва этномаданий муносабатлар воҳа аҳолисининг этник ассимиляциясига ҳам таъсир этганлиги, шунингдек, бу жараён ижтимоий-иқтисодий муносабатлар ҳамда маданий алмашинувга намоён бўлганлиги кўрсатиб берилган;
Қадимги даврлардаги миграция, этномаданий ҳамда ижтимоий-иқтисодий алоқаларни Суғддаги давлатчилик ва бошқарувга, шаҳарлар (Афросиёб, Кўктепа, Ерқўрғон, Узунқир мисолида) ривожланишига, умуман, воҳада кечган кўплаб тарихий-маданий жараёнлар тараққиётига бўлган сезиларли таъсири далиллар натижасида асосланган;
Суғд ҳудудларида бугунги кунга қадар олиб борилган археологик тадқиқотларнинг натижалари ҳамда хулосалари, бу йўналишдаги илмий қарашлар ҳамда назариялар даврга оид кам сонли ёзма манбалар билан қиёсий ўрганишлар асосида археология маълумотлари тарихий воқеиликка йўналтирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қадимги давр Суғд воҳаси тарихи ва маданиятини тадқиқ этишга доир илмий натижалари асосида:
Бронза, илк темир ва антик даврда Ўзбекистоннинг жанубий вилоятларида кечган тарихий-маданий ҳамда сиёсий жараёнлар Суғд мисолида тахлил қилиниб, миграция ва этномаданий алоқалар туфайли Суғднинг тарихий географияси, унинг тарихий чегаралари муқим бўлмасдан, ҳарбий сиёсий ва табиий шароитлар туфайли доимий равишда ўзгариб турганлиги ҳақидаги маълумотлардан Халқаро “Олтин мерос” хайрия жамоат фонди дастурларини ишлаб чиқишда фойдаланилди (Халқаро “Олтин Мерос” хайрия жамоат фондининг 2022-йил 27-октябрдаги 01-39-сон маълумотномаси). Натижада бронза, илк темир ва антик даврда Ўзбекистоннинг жанубий вилоятларида кечган тарихий-маданий ҳамда сиёсий жараёнлар Суғд мисолида таҳлил қилиниб, миграция ва этномаданий алоқалар ҳақидаги маълумотлар билан бойитишга хизмат қилган.
Суғд ҳамда минтақадаги бошқа тарихий-маданий вилоятлар (Тохаристон, Уструшона) ўртасидаги миграция ва этномаданий муносабатлар воҳа аҳолисининг этник ассимиляциясига ҳам таъсир этганлиги, шунингдек, бу жараён ижтимоий-иқтисодий муносабатлар ҳамда маданий алмашинувга намоён бўлганлиги ҳақидаги маълумотлар Халқаро “Олтин мерос” хайрия жамоат фонди дастурларини бажаришда фойдаланилди (Халқаро “Олтин Мерос” хайрия фондининг 2022-йил 27-октябрдаги 01-39-сон маълумотномаси). Натижада Суғд ҳамда минтақадаги бошқа тарихий-маданий вилоятлар (Тохаристон, Уструшона) ўртасидаги миграция ва этномаданий муносабатлар воҳа аҳолисининг этник ассимиляциясига ҳам таъсир этганлиги, шунингдек, бу жараён ижтимоий-иқтисодий муносабатлар ҳамда маданий алмашинувига оид маълумотларни ўрганишга ҳисса қўшган.
Қадимги даврлардаги миграция, этномаданий ҳамда ижтимоий-иқтисодий алоқаларни Суғддаги давлатчилик ва бошқарувга, шаҳарлар (Афросиёб, Кўктепа, Ерқўрғон, Узунқир мисолида) ривожланишига, умуман, воҳада кечган кўплаб тарихий-маданий жараёнлар тараққиётига бўлган сезиларли таъсири далиллар натижасида асосланган ҳамда Сўғддаги илк шаҳарлар ривожланиши жадвали ишлаб чиқилганлиги, Суғд ҳудудларида бугунги кунга қадар олиб борилган археологик тадқиқотларнинг натижалари ҳамда хулосалари, бу йўналишдаги илмий қарашлар ҳамда назариялар даврга оид кам сонли ёзма манбалар билан қиёсий ўрганишлар асосида археология маълумотлари тарихий воқеиликка йўналтирилганлигига оид илмий-тарихий маълумотлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийсини ёзишда фойдаланилди (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2023-йил 3-мартдаги 02-31-350-сон маълумотномаси). Натижада қадимги даврлардаги миграция, этномаданий ҳамда ижтимоий-иқтисодий алоқаларни Суғддаги давлатчилик ва бошқарувга, шаҳарлар (Афросиёб, Кўктепа, Ерқўрғон, Узунқир мисолида) ривожланишига, умуман, воҳада кечган кўплаб тарихий-маданий жараёнлар тараққиётига бўлган сезиларли таъсири кўрсатув мазмунини бойитишга хизмат қилган;
Суғд ҳудудларида бугунги кунга қадар олиб борилган археологик тадқиқотларнинг натижалари ҳамда хулосалари, бу йўналишдаги илмий қарашлар ҳамда назариялар даврга оид кам сонли ёзма манбалар билан қиёсий ўрганишлар асосида археология маълумотлари тарихий воқеиликка йўналтирилганлиги билан боғлиқ маълумотлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийсини ёзишда фойдаланилди (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2023-йил 3-мартдаги 02-31-350-сон маълумотномаси). Натижада Суғд ҳудудларида бугунги кунга қадар олиб борилган археологик тадқиқотларнинг натижалари ҳамда хулосалари, бу йўналишдаги илмий қарашлар ҳамда назариялар даврга оид кам сонли ёзма манбалар билан қиёсий ўрганишлар асосида етказиш орқали кўрсатув савиясини янада ошишига хизмат қилган.