Калиллаева Улбосин Аяпбергеновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Девиант хулқ-атворли ўсмирларда касб танлаш мотивациясини шакллантиришнинг педагогик-психологик детерминантлари”, 19.00.06 – Ёш ва педагогик психологийа. Ривожланиш психологийаси (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/P642.
Илмий раҳбар: Элмуратова Айсулу Усаховна, психология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети Нукус филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Psi.72.06.
Расмий оппонентлар: Баратов Шариф Рамазанович, психология фанлари доктори, профессор; Атабаева Наргис Батировна, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади девиант хулқ-атворли ўсмирларда касб танлаш мотивациясининг психологик асосларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
девиант хулқ-атворли ўсмирларни касб танлаш мотивациясининг педагогик-психологик детерминантлари шахс йўналганлиги, ўқувчилар ижтимоий-психологик мослашганлик даражасининг дифференциал хусусиятларини ижтимоий қадриятларда намоён бўлиш динамикасига боғлиқ ҳолда асосланган;
девиант хулқ-атворли ўсмирларнинг касб танлаш мотиви ўқувчилардаги мулоқотга йўналганлик оптимизмга, фаолиятга йўналганлик рационаллик, ўз имкониятларини баҳолаш билан ижобий коррелляцияланган ҳолда ўқув жараёнида намоён бўлганлиги туфайли шахс йўналганлигининг қиёсий типик даражаларига боғлиқ шаклланиши далилланган;
девиант хулқ-атворли ўсмирларнинг касбий установкалари ўқувчилардаги оптимизм, ўз имкониятларини тўғри баҳолаш, рационал қарор қабул қилиш кўникмасини шакллантириш шахснинг ўз-ўзини ва бошқаларни қабул қилишига олиб келиб эмоционал комфортни кучайтирганлиги туфайли уларнинг ижтимоий мослашганлик даражасига идентив намоён бўлиши асосланган;
девиант хулқ-атворли ўсмирларда касб танлаш мотивациясини шакллантиришда қатъиятлилик, рационаллик, оптимизм, ўз имкониятларини баҳолашнинг динамик хусусияти ўқув фаолиятига интегратив намоён бўлишига кўра касбий установкаларни иерархик ривожланишига эришиш муҳим эканлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Девиант хулқ-атворли ўсмирларда касб танлаш мотивациясининг психологик асосларини ўрганишга доир олиб борилган илмий-тадқиқот ишлари натижалари асосида:
девиант хулқ-атворли ўсмирларни касб танлаш мотивациясининг педагогик-психологик детерминантлари шахс йўналганлиги, ўқувчилар ижтимоий-психологик мослашганлик даражасининг дифференциал хусусиятларини ижтимоий қадриятларда намоён бўлиш динамикасига боғлиқ ҳолда асосланганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 20-майдаги ПМ-137-сон буйруғи билан «Педагогик психология» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 25-майдаги ПМ-137а-сон маълумотномаси). Натижада девиант хулқ-атворли ўсмирларнинг касб танлаш бўлган мотивациясининг педагогик-психологик детерминантлари аниқланган;
девиант хулқ-атворли ўсмирларнинг касб танлаш мотиви ўқувчилардаги мулоқотга йўналганлик оптимизмга, фаолиятга йўналганлик рационаллик, ўз имкониятларини баҳолаш билан ижобий коррелляцияланган ҳолда ўқув жараёнида намоён бўлганлиги туфайли шахс йўналганлигининг қиёсий типик даражаларига боғлиқ шаклланишига оид таклифлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 20-майдаги ПМ-137-сон буйруғи билан «Касб психологияси» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 25-майдаги ПМ-137а-сон маълумотномаси). Натижада девиант хулқ-атворли ўсмирларнинг касб танлаш мотивини шахс йўналганлигига боғлиқ жиҳатлари асосланган;
девиант хулқ-атворли ўсмирларнинг касбий установкалари ўқувчилардаги оптимизм, ўз имкониятларини тўғри баҳолаш, рационал қарор қабул қилиш кўникмасини шакллантириш шахснинг ўз-ўзини ва бошқаларни қабул қилишига олиб келиб эмоционал комфортни кучайтирганлиги туфайли уларнинг ижтимоий мослашганлик даражасига идентив намоён бўлиши асосланганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 20-майдаги ПМ-137-сон буйруғи билан «Онтогенез психологияси» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 25-майдаги ПМ-137а-сон маълумотномаси). Натижада девиант хулқ-атворли ўсмирлардаги касбий установкаларнинг ижтимоий мослашганлик даражасига боғлиқлиги тадқиқ этилган;
девиант хулқ-атворли ўсмирларда касб танлаш мотивациясини шакллантиришда қатъиятлилик, рационаллик, оптимизм, ўз имкониятларини баҳолашнинг динамик хусусияти ўқув фаолиятига интегратив намоён бўлишига кўра касбий установкаларни иерархик ривожланишига эришиш муҳим эканлиги далилланганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 20-майдаги ПМ-137-сон буйруғи билан «Онтогенез психологияси. Дифференциал психология» модулига киритилган (Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 25-майдаги ПМ-137а-сон маълумотномаси). Натижада девиант хулқ-атворли ўсмирларда касб танлаш мотивациясини шакллантиришнинг педагогик-психологик жиҳатларини асослаш ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.
